Rối loạn hệ thống nội tiết

Tìm hiểu chung

Rối loạn hệ thống nội tiết là bệnh gì?

Rối loạn hệ thống nội tiết là các bệnh liên quan đến tuyến nội tiết của cơ thể. Hệ thống nội tiết là mạng lưới các tuyến sản sinh hormone. Các hormone này là những chất có sẵn trong máu hoặc được tiết ra trong máu. Hormone giúp cơ thể điều chỉnh các quá trình, chẳng hạn như thèm ăn, hô hấp, tăng trưởng, cân bằng chất lỏng, nữ hóa và nam hóa, kiểm soát cân nặng.

Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh rối loạn hệ thống nội tiết là gì?

Các triệu chứng của rối loạn hệ thống nội tiết có thể không có hoặc từ mức độ nhẹ đến rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Tùy thuộc vào các phần bị ảnh hưởng của hệ thống nội tiết, bác sĩ sẽ phân loại một vài triệu chứng như sau:

Tiểu đường

Bệnh phổ biến nhất của rối loạn nội tiết là tiểu đường, xảy ra khi tuyến tụy không sản sinh đủ insulin hoặc cơ thể không sử dụng được lượng insulin sẵn có. Các triệu chứng bệnh tiểu đường bao gồm:

• Khát và đói;
• Mệt mỏi;
• Đi tiểu thường xuyên;
• Buồn nôn hoặc ói mửa;
• Sụt cân không có nguyên nhân;
• Tầm nhìn thay đổi.

U tuyến yên

U tuyến yên là rối loạn trong đó tuyến yên sản sinh quá nhiều hormone tăng trưởng, dẫn đến cơ thể phát triển quá mức, đặc biệt là ở tay và chân, chẳng hạn như:

• Môi, mũi hoặc lưỡi to bất thường;
• Tay hoặc chân to bất thường hoặc sưng lên;
• Cấu trúc mặt thay đội;
• Đau nhức toàn thân và khớp;
• Giọng trầm;
• Mệt mỏi và yếu ớt;
• Đau đầu;
• Xương, sụn và độ dày da phát triển quá mức;
• Rối loạn chức năng tình dục, bao gồm giảm ham muốn tình dục;
• Ngưng thở lúc ngủ;
• Tầm nhìn suy giảm.

Bệnh Addison

Bệnh Addison là tình trạng sụt giảm cortisol và aldosterone do tổn thương ở tuyến thượng thận, bao gồm các triệu chứng:

• Phiền não;
• Tiêu chảy,
• Mệt mỏi;
• Đau đầu;
• Tăng sắc tố da;
• Hạ đường huyết;
• Ăn không ngon;
• Huyết áp giảm;
• Trễ kinh;
• Buồn nôn, có thể nôn;
• Thèm muối;
• Giảm cân không rõ nguyên nhân;
• Yếu ớt.

Hội chứng Cushing

Hội chứng Cushing là tình trạng phát sinh cortisol dư thừa do tuyến thượng thận sản sinh ra. Các triệu chứng của hội chứng Cushing bao gồm:

• Bướu mỡ cổ trâu (mỡ tập trung giữa hai bên vai);
• Da đổi màu như vết bầm tím;
• Mệt mỏi;
• Khát nước;
• Loãng xương;
• Đi tiểu thường xuyên;
• Đường máu cao;
• Huyết áp tăng cao;
• Khó chịu, thay đổi tâm trạng;
• Béo phì ở phần trên cơ thể;
• Mặt tròn;
• Yếu ớt.

Bệnh Grave

Bệnh Grave là một dạng tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức, dẫn đến sản xuất dư thừa hormone. Một số triệu chứng của bệnh bao gồm:

• Mắt lồi;
• Tiêu chảy;
• Khó ngủ;
• Mệt mỏi và yếu ớt;
• Bướu cổ (phì đại tuyến giáp);
• Nhịp tim không đều;
• Khó chịu và thay đổi tâm trạng;
• Nhịp tim tăng nhanh;
• Da đỏ và dày lên ở cẳng chân;
• Run rẩy;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Viêm tuyến giáp Hashimoto

Viêm tuyến giáp Hashimoto là tình trạng hệ thống miễn dịch tấn công tuyến giáp, dẫn đến suy giáp và sản sinh ít các hormone. Một số triệu chứng của bệnh chẳng hạn như:

• Không chịu được lạnh;
• Táo bón;
• Tóc khô và rụng;
• Mệt mỏi;
• Bướu cổ (phì đại tuyến giáp);
• Đau khớp và đau cơ;
• Trễ kinh;
• Nhịp tim chậm lại;
• Giảm cân.

Cường giáp

Cường giáp là bệnh khi tuyến giáp hoạt động quá mức. Triệu chứng thường gặp của bệnh bao gồm:

• Tiêu chảy;
• Khó ngủ;
• Mệt mỏi;
• Bướu cổ;
• Không chịu được nóng;
• Khó chịu và thay đổi tâm trạng;
• Nhịp tim nhanh;
• Run rẩy;
• Giảm cân không rõ nguyên nhân;
• Yếu ớt.

Suy giáp

Suy giáp là tình trạng tuyến giáp hoạt động kém và sản sinh ít hormone. Các triệu chứng thường gặp của bệnh bao gồm:

• Không chịu được lạnh;
• Táo bón;
• Tiết ít mồ hôi;
• Tóc khô;
• Mệt mỏi;
• Bướu cổ;
• Đau cơ và khớp;
• Nhỡ kinh;
• Nhịp tim giảm;
• Sưng mặt;
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.

U tiết prolactin

U tiết prolactin xảy ra khi một tuyến yên bị rối loạn chức năng làm thừa hormone prolactin, đây là hormone có chức năng sản xuất sữa mẹ. Prolactin quá nhiều có thể dẫn đến:

• Rối loạn chức năng ở bộ phân sinh dục;
• Khô khan;
• Giảm ham muốn tình dục;
• Nhỡ kinh;
• Tiết sữa không rõ nguyên nhân;

Bên cạnh đó, một số biến chứng khác của rối loạn nội tiết bao gồm:

• Lo âu hoặc mất ngủ;
• Hôn mê;
• Trầm cảm;
• Bệnh lí tim mạch;
• Tổn thương thần kinh;
• Tổn thương, hỏng nội tạng;
• Suy giảm chất lượng cuộc sống.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân gây bệnh

Những nguyên nhân nào gây ra bệnh rối loạn hệ thống nội tiết?

Có hai loại rối loạn hệ thống nội tiết, bao gồm:

• Tuyến sản sinh ra quá nhiều hoặc quá ít một loại hormone nội tiết, có tên gọi là mất cân bằng nội tiết;
• Các tổn thương (chẳng hạn như khối u) phát triển trong hệ thống nội tiết, có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone.

Nguy cơ mắc phải

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh rối loạn hệ thống nội tiết?

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc rối loạn nội tiết bao gồm:

• Cholesterol tăng giảm;
• Gia đình có người mắc rối loạn nội tiết;
• Lười vận động;
• Từng mắc rối loạn hệ miễn dịch, chẳng hạn như tiểu đường;
• Có chế độ ăn nghèo nàn;
• Mang thai (trong trường hợp cường giáp);
• Gần đây từng có phẫu thuật, chấn thương, nhiễm trùng hoặc chấn thương nghiêm trọng.

Điều trị hiệu quả

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh rối loạn hệ thống nọi tiết?

Bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm máu và nước tiểu để kiểm tra nồng độ hormone và xác định xem bạn có bị rối loạn nội tiết hay không. Những xét nghiệm bằng hình ảnh có thể giúp chẩn đoán vị trí khối u.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh rối loạn hệ thống nội tiết?

Khi các dấu hiệu rối loạn nội tiết gây phiền toái, bác sĩ sẽ điều trị tình trạng mất cân bằng hormone. Trong trường hợp mắc u tiết prolactin, các triệu chứng do khối u lành gây ra, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật hoặc xạ trị. Thông thường, bác sĩ sẽ chẩn đoán và điều trị các nguyên nhân cơ bản gây rối loạn nội tiết để giải quyết các triệu chứng.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh rối loạn hệ thông nội tiết?

Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh này nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh;
• Lối sống khỏe mạnh, hoạt động thể chất thường xuyên;

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.