Nhân xơ tử cung là gì?
Hay còn gọi là u xơ tử cung, là một dạng u xơ xuất phát từ cơ tử cung. Đây là u lành tính (không phải ung thư). Một bệnh nhân có thể chỉ có duy nhất 1 u xơ hay rất nhiều u xơ, kích thước cũng thay đổi từ rất nhỏ (như hạt gạo) hay rất lớn (như trái bưởi). Vị trí u xơ cũng thay đổi, u có thể ở trong cơ tử cung hay lồi ra bên ngoài hay lấn vào trong lòng tử cung.
Nhân xơ tử cung gây ra triệu chứng gì?
Đa phần nhân xơ không có triệu chứng gì cả. Nhân xơ chỉ gây triệu chứng khi nó khá to hay nằm ở vài vị trí đặc biệt. Do vậy nhiều phụ nữ có nhân xơ mà không hề biết.
Đa phần bệnh nhân có cảm giác trằn nặng vùng bụng dưới hay đau lưng.
Khi nhân xơ to, lấn vào lòng tử cung có thể gây ra máu kinh nhiều, đôi khi dẫn đến thiếu máu.
Đau bụng kinh nhiều hơn.
Khi nhân xơ to có thể sờ thấy trên bụng.
Biến chứng của nhân xơ tử cung
- Những nhân xơ có cuống có thể bị xoắn gây đau bụng dữ dội kèm nôn ói, sốt
- Khi nhân xơ to nhanh có thể làm hoại tử trong khối nhân xơ gây đau nhiều
- Nhân xơ có thể gây chèn ép vào bàng quang gây tiểu khó, tiểu nhiều lần; chèn ép vào trực tràng gây rối loạn đại tiện; chèn ép vào niệu quản gây thận ứ nước, đau hông lưng
- Nhân xơ cũng có thể gây ảnh hưởng đến sự có thai: khi nhân xơ nằm gần vị trí vòi tử cung cắm vào tử cung có thể gây tắc vòi tử cung hay cản trở sự di chuyển của tinh trùng hay phôi. Hay nhân xơ vị trí dưới niêm có thể ảnh hưởng lên sự làm tổ của phôi dẫn tới khó có thai. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố ảnh hưởng lên việc khó có thai do vậy cần tìm các nguyên nhân khác trước khi kết luận khó có thai là do nhân xơ
Chẩn đoán nhân xơ tử cung
Như đã trình bày ở trên, hầu hết nhân xơ tử cung không có triệu chứng nên đa số phụ nữ phát hiện nhân xơ do tình cờ đi khám sức khoẻ hay khi khám vì một nguyên nhân khác.
Khi nhân xơ lớn hay ở vài vị trí đặc biệt có thể gây ra các triệu chứng hay biến chứng kể trên khiến bệnh nhân phải đi khám.
Nhân xơ được phát hiện qua thăm khám phụ khoa bằng tay và siêu âm phụ khoa
Quan điểm điều trị nhân xơ tử cung
Trong quá trình làm việc, mình đã gặp nhiều phụ nữ tình cờ phát hiện nhân xơ và lo lắng hay tự dùng thuốc theo dân gian. Tuy nhiên, không phải nhân xơ nào cũng cần điều trị.
Những nhân xơ nhỏ, không gây triệu chứng hay gần tuổi mãn kinh có thể không cần điều trị. Khi đến tuổi mãn kinh, nhân xơ sẽ không phát triển nữa, có thể nhỏ lại chút ít, do vậy những phụ nữ có nhân xơ không có chỉ định mổ, theo dõi đến khi qua tuổi mãn kinh có thể yên tâm vì lúc đó nhân xơ không còn phát triển để gây triệu chứng nữa.
Chỉ điều trị khi nhân xơ là nguyên nhân gây ra các triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, chèn ép, u quá to, u to nhanh hay gây khó có thai.
Vậy điều trị nhân xơ như thế nào?
- Phẫu thuật cắt tử cung đối với phụ nữ lớn tuổi không còn nhu cầu mang thai
- Phẫu thuật bóc nhân xơ: chỉ bóc tách lấy ra khỏi cơ thể khối nhân xơ và giữ lại tử cung do vậy bệnh nhân vẫn còn khả năng mang thai. Tuy nhiên, vì còn lại tử cung nên sau một khoảng thời gian, các nhân xơ nhỏ còn tồn tại trong cơ tử cung vẫn phát triển và lớn lên do vậy đôi khi bệnh nhân phải mổ lại để giải quyết các nhân xơ mới xuất hiện
- Nội soi buồng tử cung để điều trị các nhân xơ lấn sâu vào lòng tử cung
- Thuyên tắc động mạch tử cung: bác sĩ sẽ đưa 1 ống dẫn đến động mạch nuôi khối nhân xơ và bơm thuốc làm tắc mạch máu đó. Nhân xơ không còn máu nuôi sẽ hoại tử và nhỏ lại dần
- Dùng sóng siêu âm: dưới hướng dẫn của cộng hưởng từ, bác sĩ đưa luồng sóng siêu âm nhiều năng lượng tập trung vào khối nhân xơ để làm giảm khối u
- Điều trị nội khoa: chỉ làm giảm kích thước khối nhân xơ tạm thời. Do vậy thích hợp cho các trường hợp điều trị tạm thời nhằm làm giảm kích thước để chờ mổ hay thích hợp cho các phụ nữ gần tuổi mãn kinh. Có thể dùng thuốc hay đặt vòng có thuốc trong tử cung
Nhân xơ ảnh hưởng gì khi có thai?
- Trong những tháng đầu: nhân xơ có thể gây tăng nguy cơ sẩy thai, động thai
Trong những tháng cuối: nhân xơ có thể gây tăng nguy cơ sanh non, ngôi thai bất thường nhất là khi nhân xơ nằm ở đoạn dưới tử cung - Trong suốt thai kỳ nhân xơ có khuynh hướng to ra, nhiều trường hợp nhân xơ to nhanh quá làm hoại tử trong nhân xơ làm thai phụ đau bụng rất nhiều
- Trong khi chuyển dạ sanh: nhân xơ nằm thấp có thể cản trở không cho đầu thai nhi di chuyển xuống thấp; gây rối loạn cơn co tử cung, các yếu tố kể trên đều có thể làm cho chuyển dạ khó khăn và tăng nguy cơ phải mổ lấy thai.
- Khi sanh hay mổ: sau khi sanh bé hay mổ lấy bé ra khỏi tử cung, tử cung phải co lại để hạn chế chảy máu. Khi có nhân xơ, sự co cơ tử cung kém sau sanh hay mổ làm tăng chảy máu hay băng huyết sau sanh
Tóm lại
- Nhân xơ tử cung là u ở cơ tử cung, lành tính
- Đa phần nhân xơ không gây triệu chứng, việc khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm nhân xơ tử cung
- Không phải nhân xơ tử cung nào cũng cần điều trị
- Điều trị thuốc nội khoa chỉ mang tính chất tạm thời
- Nhân xơ sẽ to lên khi có thai và có thể gây ra các bất lợi cho thai như sẩy thai, sanh non, mổ lấy thai, băng huyết sau sanh.
Tài liệu tham khảo
https://www.facebook.com/BSPhamThanhHoang/posts/1022186424495118