U vàng phát ban có thể xuất hiện khi bệnh tiểu đường không được kiểm soát tốt. Triệu chứng bệnh là các nốt ban cứng, màu vàng, to bằng hạt đậu xuất hiện trong da. Mỗi nốt ban có vầng sáng màu đỏ xung quanh và có thể ngứa. Những vết ban này hay gặp nhất trên lưng bàn tay, bàn chân, cánh tay, chân và mông.
U vàng phát ban là dấu hiệu chỉ ra rằng nồng độ cholesterol trong máu cao hơn bình thường. Và bạn phải điều trị tình trạng này càng sớm càng tốt, nếu không sẽ dẫn đến nguy cơ bị xơ vữa động mạch.
Ai có thể gặp phải biến chứng này?
Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), rối loạn này thường xảy ra ở trẻ nam mắc bệnh tiểu đường tuýp 1. Những bệnh nhân này thường có nồng độ cholesterol và chất béo cao trong máu. Cũng giống như bệnh rộp da tiểu đường (hay tiểu đường bóng nước), những nốt ban biến mất khi lượng đường trong máu được kiểm soát hiệu quả.
Các triệu chứng của u vàng phát ban là gì?
Các triệu chứng có thể có hoặc không bao gồm:
- Phát ban, nốt sần màu đỏ – vàng
- Nốt ban thường xuất hiện trên mông, vai, cánh tay và chân, nhưng có thể xảy ra khắp nơi trên cơ thể
- Hiếm trường hợp nổi ở mặt và trong miệng
- Nốt ban có thể nhạy cảm và gây ngứa
- Nốt ban có thể tự khỏi trong vài tuần
Tại sao u vàng phát ban lại xuất hiện ở người bệnh tiểu đường?
Biến chứng này xảy ra do người bệnh kiểm soát đường huyết kém. Nó cũng có thể do nồng độ triglyceride (một dạng của chất béo) cao trong máu. Bình thường, triglyceride tồn tại trong cơ thể, chúng có thể được nạp vào cơ thể từ thức ăn có nhiều đường như kẹo, mật ong và rượu. Thông thường, những người có triglyceride cao cũng có nồng độ LDL cholesterol cao (một loại cholesterol “xấu”).
Nếu bạn bị tình trạng kháng insulin, cơ thể bạn phải cố gắng làm giảm lượng mỡ trong máu. Điều này có thể làm tăng triglyceride.
Làm thế nào bác sĩ chẩn đoán tình trạng này?
Bác sĩ có thể xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và chụp X-quang để xác định nguyên nhân gây ảnh hưởng đến nồng độ lipoprotein. Khả năng bị những tình trạng được xem là nguy cơ của bệnh tim mạch (bao gồm đau tim, bệnh mạch máu ngoại vi và đột quỵ) sẽ tăng lên khi có nồng độ của một vài loại lipoprotein nhất định trong máu cao. Điều quan trọng là xác định những yếu tố liên quan để thiết lập điều trị thích hợp.
Làm thế nào để điều trị u vàng phát ban do biến chứng tiểu đường?
Tình trạng này thường tự biến mất sau vài tuần. Tuy nhiên, bạn vẫn nên tìm cách điều trị vì bệnh liên quan chặt chẽ với nồng độ tryglyceride cao.
Điều trị thường bao gồm kiểm soát nồng độ triglyceride, cholesterol và glucose trong máu. Để làm vậy có thể yêu cầu sử dụng các loại thuốc hạ lipid máu (như thuốc statin như Lipitor® hoặc Zocor®) hoặc fibrate (như TriCor® hoặc Lopid®).
Làm thế nào bạn có thể phòng ngừa u vàng phát ban khi bị tiểu đường?
Bạn có phòng tránh biến chứng này của bệnh tiểu đường bằng cách:
- Kiểm soát đường huyết trong phạm vi đề nghị của bác sĩ
- Hạn chế đường và rượu – cả hai tác nhân này đều có thể làm tăng mức độ chất béo trung tính.