Khi nói về việc lây nhiễm virus HIV, vấn đề đến từ những nguy cơ trước đó bạn mắc phải. Phát hiện kịp thời các dấu hiệu của HIV, bạn sẽ nhanh chóng được điều trị phơi nhiễm, kiểm soát lượng virus để ngăn ngừa việc bệnh tiến triển thành HIV giai đoạn 3 (hay còn gọi là AIDS).
Điều trị HIV sớm bằng thuốc và quan trọng là điều trị đều đặn, đúng quy định sẽ khiến virus yếu đi, đồng thời ngăn ngừa việc lây truyền cho người khác qua đường tình dục.
Hiện nay, một trong những căn bệnh khiến các bác sĩ và nhà khoa học đau đầu trong việc tìm ra thuốc điều trị nhất chính là HIV. Đây từng được xem là căn bệnh thế kỉ và hầu hết mọi người đều đã nghe đến tên của nó. Bệnh gây ra bởi virus HIV làm suy giảm miễn dịch ở người. Mặc dù virus HIV tồn tại trong các dịch tiết ra từ cơ thể người nhiễm, nhưng chỉ có ba đường lây chính là: lây qua đường tình dục, từ mẹ sang con và đường máu.
HIV không còn là một căn bệnh nguy hiểm như trước đây nếu điều trị đúng theo những gì bác sĩ đã quy định. Những người mắc HIV nếu tuân thủ điều trị sẽ có tuổi thọ như người bình thường, sức khỏe ổn định và các sinh hoạt cũng không khác với người bình thường.
Triệu chứng đầu tiên của HIV
Các dấu hiệu đầu tiên của HIV là những triệu chứng do nhiễm trùng gây ra. Chúng tương tự như bệnh cúm, bao gồm:
- Đau đầu
- Sốt
- Mệt mỏi
- Sưng hạch bạch huyết
- Viêm họng
- Bệnh tưa miệng
- Phát ban
- Đau cơ và khớp
- Loét miệng
- Lở loét trên bộ phận sinh dục
- Đổ mồ hôi đêm
- Bệnh tiêu chảy
Các triệu chứng đầu của HIV thường xuất hiện trong vòng 2-3 tháng sau khi bị lây truyền, mặc dù có một vài trường hợp xuất hiện sớm hơn ngay sau 2 tuần phơi nhiễm.
Hơn nữa, có một số người không bị mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội ở giai đoạn này. Điều đó cho thấy việc bạn có bị các bệnh nhiễm trùng cơ hội hay không còn phụ thuộc vào cơ địa của bạn.
Điều quan trọng cần nhớ là các triệu chứng đầu tiên của HIV này rất giống với những bệnh thông thường, vì vậy bạn cần chú ý đến nó. Để chắc chắn về tình trạng tiến triển của bệnh, hãy đi đến các trung tâm y tế dự phòng hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe để làm các xét nghiệm liên quan.
Giai đoạn sơ nhiễm có thể kéo dài đến 10 năm mà không có một triệu chứng bệnh nhiễm trùng cơ hội nào. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là virus HIV đã biến mất. HIV là một bệnh mãn tính mặc dù có thể kiểm soát được lượng virus. Hiện nay, vẫn chưa có thuốc điều trị triệt để virus HIV, nó có thể tiến triển đến giai đoạn 3 ngay cả khi không có triệu chứng nào.
Nhưng khi bạn tuân thủ điều trị và đảm bảo không bỏ thuốc, ăn uống và tập luyện lành mạnh thì virus HIV không thể tấn công bạn, bệnh sẽ không thể tiến triển thêm nữa. Điều này lý giải tại sao bạn cần xét nghiệm ngay sau khi có nguy cơ để được điều trị kịp thời.
Triệu chứng của giai đoạn AIDS (giai đoạn cuối)
Các triệu chứng cho thấy bệnh đã tiến triển đến giai đoạn 3 bao gồm:
- Sốt cao liên tục và lâu hết hơn bình thường
- Ớn lạnh và đổ mồ hôi đêm
- Phát ban
- Khó thở và ho dai dẳng
- Sụt cân nghiêm trọng
- Nổi nhiều đốm trắng trong miệng
- Loét bộ phận sinh dục
- Mệt mỏi thường xuyên
- Viêm phổi
- Trí nhớ có vấn đề
Các giai đoạn của HIV
Tùy thuộc và mỗi giai đoạn của HIV, các triệu chứng có thể khác nhau. Ngoài ra, chúng còn tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người. Giai đoạn đầu tiên của HIV được gọi là giai đoạn sơ nhiễm (HIV cấp tính hoặc tiên phát). Trong giai đoạn này, hầu hết mọi người đều trải qua các triệu chứng giống như cúm thông thường, khó phân biệt với nhiễm trùng đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp.
Giai đoạn tiếp theo là nhiễm trùng tiềm ẩn. Ở giai đoạn này, virus trở nên ít hoạt động hơn, mặc dù nó vẫn còn trong cơ thể. Người nhiễm không gặp phải triệu chứng nào vì số lượng virus tiến triển ở mức rất thấp. Khoảng thời gian không triệu chứng có thể kéo dài một thập kỷ hoặc lâu hơn. Nhiều người nhiễm trong giai đoạn này đã không phát hiện ra các triệu chứng HIV trong suốt 10 năm.
Giai đoạn cuối của HIV là AIDS. Trong giai đoạn này, hệ thống miễn dịch bị tổn hại nghiêm trọng, tế bào CD4 đã giảm xuống đến mức báo động và dễ bị nhiễm trùng cơ hội. Khi HIV tiến triển đến giai đoạn này, các triệu chứng liên quan đến nhiễm trùng sẽ trở nên rõ ràng, đó là:
- Buồn nôn
- Nôn
- Mệt mỏi
- Sốt
Các triệu chứng liên quan đến bản thân HIV, chẳng hạn như suy giảm nhận thức, cũng dễ nhận thấy hơn.
Liệu có giai đoạn nào virus không thể lây truyền được không?
HIV có thể lây truyền ngay sau khi nó vào cơ thể. Lúc này, dòng máu chứa nồng độ HIV cao hơn và dễ dàng truyền nó cho người khác.
Vì không phải ai cũng có những triệu chứng đầu tiên của bệnh HIV, nên việc duy nhất có thể giúp bạn biết được tình trạng nhiễm là xét nghiệm. Xét nghiệm và phát hiện sớm sẽ dễ dàng hơn cho việc điều trị, kịp thời ngăn chặn tình trạng virus HIV tiến triển vượt quá tầm kiểm soát. Tuân thủ điều trị để virus dưới ngưỡng phát hiện là cách duy nhất để bạn ngăn chặn lây nhiễm cho bạn tình.
Mặt khác: Khi nói đến các triệu chứng của HIV, hãy nhớ rằng không phải chính HIV gây nên cho bạn các triệu chứng đó. Thứ khiến bạn yếu đi chính là các bệnh nhiễm trùng cơ hội. HIV đơn giản chỉ làm giảm CD4 trong người bạn, hay nói đơn giản là chúng làm giảm hệ miễn dịch trong cơ thể bạn mà thôi. Các vi trùng chịu trách nhiệm cho việc gây nên các bệnh nhiễm trùng này luôn tồn tại trong cơ thể người. Tuy nhiên, khi hệ thống miễn dịch bị suy yếu, những vi trùng này sẽ bắt đầu tấn công cơ thể và gây bệnh. Những người không có triệu chứng trong giai đoạn đầu HIV sẽ bắt đầu có các triệu chứng khi virus tiến triển.
Thực hiện xét nghiệm HIV
Xét nghiệm HIV rất quan trọng, vì một người nhiễm HIV không được điều trị vẫn có thể truyền virus ngay cả khi họ không có triệu chứng. Những người khác nhiễm virus thông qua quan hệ tình dục. Tuy nhiên, ngày nay phương pháp điều trị đã giúp ngăn chặn tình trạng lây cho bạn tình của người nhiễm.
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), liệu pháp kháng virus có thể giúp ức chế virus. Khi một người dương tính với HIV duy trì tải lượng virus trong ngưỡng không phát hiện, họ sẽ không có khả năng truyền HIV cho người khác. Tải lượng virus không phát hiện được trong máu được định nghĩa là khi có dưới 200 copies/ml máu.
Làm xét nghiệm HIV là cách duy nhất để xác định xem virus có trong cơ thể hay không. Có những yếu tố rủi ro làm tăng khả năng nhiễm HIV của một người. Ví dụ, nếu quan hệ tình dục không dùng bao cao su hay dùng chung kim tiêm với người HIV (những đối tượng nguy cơ cao), bạn cần đi xét nghiệm HIV ngay lập tức để điều trị phơi nhiễm kịp thời.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Không còn mù mờ về xét nghiệm HIV