Buồn nôn là cảm giác khó chịu mà có lẽ ai cũng đã từng trải qua ít nhất một lần trong đời. Một số nguyên nhân gây buồn nôn có thể được xác định dễ dàng như cảm lạnh, say xe hoặc ốm nghén. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bạn có thể tự nhiên buồn nôn mà không hề có lý do rõ ràng nào.
Tiến sĩ Yevgeniy Vaynkof từ Văn phòng Y tế Manhattan ở New York, Mỹ, cho biết nguyên nhân gây buồn nôn thường rất cụ thể và dễ xác định. Bạn có thể buồn nôn khi say xe, ốm nghén hoặc uống nhiều rượu bia.
Tuy nhiên, nếu bạn buồn nôn mà không rõ nguyên nhân thì hãy tham khảo 12 lý do sau xem mình có thuộc trường hợp nào không nhé.
1. Lo lắng có thể là nguyên nhân gây buồn nôn
Bạn có thể cảm thấy buồn nôn do căng thẳng hoặc lo âu. Không những vậy, trong trường hợp quá hoảng loạn khi gặp nguy hiểm, cơ thể bạn sẽ kích thích giải phóng adrenaline vào trong máu. Hợp chất này giúp bạn sẵn sàng đối phó với các tác nhân gây nguy hiểm hoặc tìm cách trốn tránh tác nhân đó thật nhanh. Tuy nhiên, adrenaline cũng có thể chính là nguyên nhân khiến bạn hay bị buồn nôn.
Khi bạn lo lắng, chức năng tiêu hóa có thể bị ngưng trệ, từ đó dẫn đến tích tụ một số chất độc trong cơ thể. Sự tích tụ các chất độc sẽ gửi tín hiệu hóa học đến não và có thể gây ra cảm giác buồn nôn.
2. Cảm giác buồn nôn do biến chứng của tiểu đường
Nhà nghiên cứu nội tiết Elizabeth Holt tại Đại học Y khoa Duke cho biết buồn nôn, nôn và đau bụng thường là dấu hiệu điển hình của các bệnh lý dạ dày. Nhưng đây cũng có thể là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh đái tháo đường tuýp 1.
Khi bạn bị tiểu đường, cơ thể không tạo ra đủ insulin và từ đó không sản xuất đủ đường cho các tế bào. Các tế bào khi không đủ năng lượng do thiếu đường sẽ đốt cháy chất béo để tạo ra nhiên liệu. Điều này làm tăng lượng ceton trong nước tiểu và máu, từ đó gây nên chứng nhiễm toan ceton. Bệnh nhân bị chứng này sẽ cảm thấy muốn nôn.
Tình trạng nhiễm toan ceton có thể dẫn đến hôn mê hoặc tử vong, đặc biệt là ở những bệnh nhân không biết mình mắc bệnh đái tháo đường hoặc không nhận ra các dấu hiệu của đái tháo đường như khát nước và đi tiểu thường xuyên.
Bạn muốn sống khỏe mạnh?
3. Buồn nôn vì suy thượng thận
Tình trạng rối loạn nội tiết tố này là do tuyến thượng thận không sản xuất đủ một loại hormone nào đó. Bệnh Addison có thể là nguyên nhân dẫn đến suy thượng thận. Đây là một bệnh tự miễn gây tổn thương tuyến thượng thận và hạn chế sự sản xuất hormone cortisol rất quan trọng cho quá trình tăng trưởng và trao đổi chất.
Suy thượng thận có thể là nguyên nhân gây buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sụt cân và về lâu dài là tụt huyết áp. Những đối tượng gặp phải các triệu chứng trên cần đi khám ngay lập tức vì bệnh lý này có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
4. Nhồi máu cơ tim, một nguyên nhân gây buồn nôn nguy hiểm
Trong nhiều trường hợp, bạn nên cẩn thận khi thấy buồn nôn hoặc khó chịu trong bụng vì đây có thể là triệu chứng của nhồi máu cơ tim. Nếu hay bị buồn nôn mà không rõ lý do, bạn hãy cân nhắc đến việc đi kiểm tra tim mạch, ngay cả khi không bị đau ngực.
Tiến sĩ Amnon Beniaminovitz từ Manhattan Cardiology ở thành phố New York cho biết: “Khi gặp triệu chứng buồn nôn, phụ nữ thường có xu hướng đến gặp bác sĩ nhiều hơn nam giới. Một số bệnh nhân nam có các biểu hiện của chứng trào ngược axit nhưng thực ra lại bị nhồi máu cơ tim. Vậy nên, nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu gì, hãy đi khám để xác định đúng bệnh nhé.
Đôi khi, cơn đau do nhồi máu cơ tim rất giống đau dạ dày hoặc đau vùng bụng trên. Những cơn nhồi máu cơ tim thường không phải là cơn đau nhói mà giống chứng nặng bụng hoặc khó tiêu hơn.
5. Buồn nôn vì trào ngược dạ dày thực quản
Ợ nóng là dấu hiệu của trào ngược axit và trào ngược dạ dày thực quản. Những cơn đau dữ dội ở ngực hoặc bụng không phải là triệu chứng duy nhất khi bạn bị trào ngược axit. Khi axit hay thức ăn thừa trong dạ dày trào ngược trở lại thực quản, một số người sẽ có triệu chứng buồn nôn.
Nhiều người đi khám vì gặp các dấu hiệu của nhồi máu cơ tim như khó chịu buồn nôn. Tuy nhiên, sau khi thăm khám kỹ lưỡng để loại trừ các nguyên nhân tim mạch, bác sĩ có thể nghĩ đến tình trạng trào ngược dạ dày thực quản và sử dụng thuốc để điều trị tình trạng này.
6. Buồn nôn do liệt dạ dày
Buồn nôn là một trong những triệu chứng khó chịu của bệnh liệt dạ dày, một rối loạn trong đường tiêu hóa có khả năng gây suy nhược cơ thể.
Bệnh liệt dạ dày sẽ làm chậm hoặc ngừng hẳn quá trình vận chuyển thức ăn từ dạ dày đến ruột non. Lượng thức ăn không được tiêu hóa sẽ làm bạn hay bị buồn nôn.
7. Buồn nôn vì hội chứng ngộ độc cần sa
Nhiều người tin rằng hút cần sa có thể làm giảm cảm giác buồn nôn nhưng thực tế cần sa có thể gây ảnh hưởng ngược lại.
Hút cần sa có thể gây ra những cơn buồn nôn và nôn dữ dội. Việc bỏ cần sa sẽ giải quyết được nhiều triệu chứng ở hầu hết các bệnh nhân.
8. Nguyên nhân gây buồn nôn đến từ hội chứng nôn ói chu kỳ
Hội chứng đáng sợ này phổ biến hơn ở trẻ em nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn. Bệnh nhân có những cơn buồn nôn và nôn đột ngột, dữ dội và lặp đi lặp lại mà không có lý do rõ ràng. Tình trạng này có thể kéo dài nhiều giờ hoặc nhiều ngày.
Mặc dù nguyên nhân gây ra hội chứng nôn ói chu kỳ chưa được biết rõ nhưng một số nghiên cứu cho thấy bệnh này có liên quan tới chứng đau nửa đầu hoặc tiền sử gia đình bị đau đầu. Bệnh nhân thường được điều trị bằng thuốc đau nửa đầu.
9. Buồn nôn khi ngất do phản xạ thần kinh
Nếu bạn trở nên xanh xao, hay buồn nôn và ngất xỉu khi nhìn thấy máu, đây có thể là dấu hiệu của chứng ngất do phản xạ thần kinh. Các tác nhân kích thích như đau, lo lắng, đứng lâu, khó khăn khi đi vệ sinh đều có thể làm giảm nhịp tim và huyết áp đột ngột, từ đó dễ khiến bạn bị ngất.
Trước khi ngất xỉu, người bị ngất do phản xạ thần kinh có thể cảm thấy chóng mặt buồn nôn và tăng nhịp tim. Các triệu chứng khác bao gồm đổ mồ hôi, ù tai hoặc mờ mắt.
10. Buồn nôn vì tác dụng phụ của thuốc
Nhiều loại thuốc như bisphosphonates dùng cho bệnh loãng xương, thuốc điều trị đái tháo đường, thuốc huyết áp, thuốc chống trầm cảm và thuốc kháng sinh có thể là nguyên nhân gây buồn nôn. Đặc biệt, ngay cả những thuốc giảm đau thông thường như aspirin, ibuprofen và naproxen cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và gây ra các tình trạng như buồn nôn, loét niêm mạc dạ dày và chảy máu. Bạn cần trao đổi với bác sĩ nếu hay bị buồn nôn khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Bạn có thể tìm hiểu để chọn những loại thuốc không gây kích ứng dạ dày hoặc uống thuốc sau khi đã ăn no để hạn chế tác dụng phụ.
11. Buồn nôn do nuốt phải dị vật
Không chỉ trẻ nhỏ mà ngay cả người lớn đôi khi cũng vô tình nuốt phải xương cá hoặc một dị vật nào đó lẫn trong thức ăn. Dị vật mắc kẹt trong dạ dày có thể là nguyên nhân gây buồn nôn, nôn và đau bụng.
Tuy nhiên, có trường hợp một số người cố tình nuốt các đồ vật không phải là thức ăn do đang mắc một tình trạng tâm thần nào đó hoặc rối loạn lạm dụng chất kích thích.
12. Bệnh về túi mật cũng có thể là nguyên nhân gây buồn nôn
Đột ngột đau bụng vùng trên bên phải sau khi ăn thức ăn nhiều dầu mỡ là một triệu chứng điển hình của chứng viêm túi mật. Cơn đau thường xảy ra khi các viên sỏi trong túi mật chặn ống mật. Đôi khi, những người có vấn đề túi mật chỉ biểu hiện một triệu chứng là buồn nôn.
Nếu bạn bị đau hay buồn nôn nhưng siêu âm không thấy sỏi mật cũng không thể khẳng định bạn không bị bệnh về túi mật. Bạn hãy thực hiện thêm các xét nghiệm hình ảnh khác để xem túi mật có bị viêm, nhiễm trùng hoặc có khối u không.
Những lý do trên đây đôi khi có thể gây những cơn buồn nôn và nôn đột ngột khiến bạn bất ngờ đấy. Nếu bạn thấy mình thường buồn nôn dù không say xe, cảm cúm hay uống rượu bia thì hãy đi khám ngay nhé!