Cha mẹ nên nghĩ tới con bị sốt xuất huyết nếu
- Đột ngột sốt cao liên tục, dùng thuốc hạ sốt không hoặc hạ rất ít. Sốt 39 – 40 oC
- Không ho, sổ mũi (đa số SXH không có ho, sổ mũi trong mấy ngày đầu, nếu có – môt tỉ lệ nhỏ – dễ chẩn đoán nhầm và bệnh hay nặng hơn)
- Đau đầu nhiều, đau nhức 2 hốc mắt, đau bắp chân
- Mùa mưa, xung quanh nhiều người bị.
Có xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết sớm được không?
CÓ :
- 3 ngày đầu: Xét nghiệm công thức máu cho kết quả bình thường, làm test nhanh NS1Ag dương tính. (test này làm càng sớm tỉ lệ dương tính càng cao)
- Ngày thứ 4: Hết sốt hoặc giảm sốt, công thức máu chưa biến đổi nhiều. Phải làm cả 2 test chẩn đoán sốt xuất huyết là test kháng nguyên NS1Ag và test kháng thể IgM/IgG, có thể dương tính 1 trong 2 hoặc cả 2, nếu cả 2 cái âm tính cũng không có gì lạ.
- Từ ngày thứ 5 trở đi: Công thức máu thay đổi rõ với sự tụt giảm của các chỉ số bạch cầu ( WBC) và tiểu cầu ( PLT ), tiểu cầu thường xuống dưới 100. 1 chỉ số nữa rất quan trọng trong công thức máu là HCT sẽ tăng, tăng càng nhiều càng nguy hiểm.
- Siêu âm bụng từ ngày thứ 4 trở đi có thể thấy: dịch màng phổi, dịch màng bụng , dày thành túi mật.
Diễn biến bệnh thường như thế nào?
- 3 ngày đầu sốt cao liên tục khó hạ, nhưng chưa nguy hiểm, bé chỉ mệt do sốt cao.
- Từ ngày thứ 4: hết sốt hoặc sốt giảm nhiều, nhưng bắt đầu bước vào giai đoạn nguy hiểm , cha mẹ cần lưu ý, nhiều nhà thấy con bớt sốt mà tưởng khỏi bệnh bỏ bê con dẫn đến tai biến đáng tiếc. Ngày thứ 4,5,6 có thể xảy ra các biến chứng sau:
- Sốc: nước trong lòng mạch máu thoát qua thành mạch vào các khoang: màng bụng, màng phổi, khoảng gian bào dẫn đến thiếu hụt thể tích lòng mạch máu dẫn tới sốc.
- Chảy máu:
- Mức độ nhẹ: Xuất huyết dưới da (lấm chấm như đầu kim màu đỏ tươi thường thấy ở cẳng tay, cẳng chân, hoặc khắp nơi trên cơ thể).
- Mức độ trung bình: Chảy máu niêm mạc (chảy máu chân răng, chảy máu mũi, chảy máu âm đạo …)
- Mức độ nặng: Chảy máu nội tạng (nôn ra máu, đi cầu phân đen, xuất huyết não…)
- Suy hô hấp
- Suy đa tạng
- Rối loạn đông máu
Dấu hiệu nào báo hiệu bé đã qua khỏi
- Bé không sốt.
- Tỉnh, chơi trở lại.
- Đòi ăn.
Thường cuối ngày thứ 6, đầu ngày thứ 7 bé sẽ phục hồi, giai đoạn này lưu ý không truyền dịch. - Ban phục hồi, thường vào cuối ngày thứ 6 của bệnh, ban nổi ửng đỏ khắp người, hơi ngứa.
Bệnh có thể có các triệu chứng nào nữa?
Ngoài sốt, chảy máu, đau đầu và mệt mỏi… bệnh còn có thể có các triệu chứng sau:
- Đau nhẹ vùng thượng vị.
- Đi cầu phân sệt hoặc lỏng.
- Buồn nôn, nôn ít.
- Viêm hô hấp trên
Lưu ý khi dùng thuốc
- Bệnh do virus gây ra nên không có thuốc trị đặc hiệu, điều trị thể nhẹ không có dấu hiệu nặng chỉ gồm: uống hạ sốt và bù nước .
- Chỉ định truyền dịch phải theo chỉ định bác sĩ, không tự ý truyền, nhất là trong giai đoạn sốt nếu tự ý truyền thì bác sĩ sẽ rất khó tính toán lượng dịch nếu những ngày sau phải truyền.
- Không được dùng ibuprofen để hạ sốt, tiêu ban lộ không có tác dụng gì.
Ăn uống thế nào?
Nên ăn đồ mềm, nhiều dinh dưỡng, không có kiêng khem gì đặc biệt.
Sốt xuất huyết có thể bị mấy lần?
Có thể bị 4 lần , lần sau thường nặng hơn lần trước.
Khi nào cho bé nhập viện?
Cho nhập viện ngay khi có 1 trong các dấu hiệu sau:
- Đau bụng, nôn ói nhiều.
- Chảy máu miệng, mũi, âm đạo.
- Nôn ra máu , đi cầu phân đen.
- Bứt rứt khó chịu, vật vã hoặc ngược lại li bì, chân tay lạnh ngắt, da nổi vân tím.
- Không uống được nước.
- Khó thở, thở nhanh, khò khè, ậm ạch.
Trẻ nào dễ bị nặng?
- Trẻ thừa cân, béo phì
- Nhũ nhi dưới 12 tháng
- Trẻ bị lần sau nặng hơn lần trước
- Xa trung tâm y tế
- Thiếu vắng sự quan tâm
- Có các bệnh nền sẵn : tim bẩm sinh….
Nên cho nhập viện với các tình huống này, không cần có dấu hiệu cảnh báo.
Có vaccine phòng bệnh không?
Hiện đã có vaccine phòng bệnh nhưng đang trong giai đoạn thử nghiệm và đã nảy sinh 1 số vấn đề trên người nên chưa thể lưu hành rộng rãi. Vì vậy diệt bọ gậy và tránh muỗi đốt vẫn là quan trọng nhất .
Tài liệu tham khảo