Giới thiệu
Bong gân cổ được hiểu chung là bong gân (tổn thương dây chằng) hay căng cơ vùng cổ. Cột sống cổ gồm bảy đốt sống được kết nối với nhau bằng dây chằng và cơ cổ – giống như những dải cao su dày bao xung quanh cổ. Sự bong rách ở cổ có thể xảy ra ở một hoặc nhiều cấu trúc này. Khi cổ cử động đột ngột, chẳng hạn như trong một vụ va chạm xe gắn máy hoặc sau khi bị té ngã mạnh làm cổ bị cúi hay ngửa quá mức.
Hình: Bong gân cổ.
Triệu chứng
Một người bị bong gân cổ có thể cảm thấy các triệu chứng như sau:
- Đau cổ, tăng khi cử động cổ đặc biệt là ở mặt sau của cổ
- Đau tăng dần theo thời gian trong ngày hoặc sau khi chấn thương chứ không đau đột ngột
- Co thắt cơ và đau ở vùng vai trên
- Đau phía sau đầu
- Đau họng
- Dễ bị kích động, mệt mỏi, khó ngủ và khó tập trung
- Tê ở cánh tay hoặc bàn tay
- Cứng cổ hoặc giảm biên độ cử động cổ (sang hai bên, lên xuống và quay tròn)
- Dị cảm (cảm giác kiến bò, châm chích) và yếu cơ tay
Thăm khám
Để chẩn đoán bong gân cổ, bác sĩ cần thăm khám toàn diện. Trong lúc thăm khám, bác sĩ sẽ hỏi bạn chấn thương xảy ra như thế nào, đo biên độ cử động cổ và kiểm tra các vị trí đau.
Để khảo sát các xương cột sống cổ và phần mềm, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang, CT hoặc MRI. Việc khảo sát này giúp loại bỏ hoặc xác định các nguyên nhân gây đau cổ khác, như gãy cột sống cổ, trật khớp, viêm khớp cũng như các nguyên nhân nghiêm trọng khác như khối u, dị tật.
Điều trị
Tất cả các bong gân hoặc căng cơ dù cho ở bất kỳ vị trí nào của cơ thể đều được điều trị giống nhau theo nguyên tắc chung RICE ( Rest -nghỉ ngơi, Ice-chườm lạnh, Compression- băng ép, Elevation – nâng đỡ hay nâng cao đối với tổn thương ở tay và chân). Bong gân cổ, cũng giống như các loại bong gân khác, thường sẽ tự lành theo thời gian với phương pháp điều trị thích hợp. Bạn có thể mang một nẹp mềm quanh cổ để nâng đỡ cho đầu và giảm bớt áp lực trên các dây chằng để quá trình tự lành mau hơn.
Các thuốc giảm đau như Aspirin hay Ibuprofen sẽ giúp giảm đau và sưng. Thuốc giãn cơ cũng giúp làm dịu các cơn co thắt cơ. Bạn cũng có thể dùng một túi nước đá chườm quanh cổ từ 15 đến 30 phút mỗi lần, vài lần một ngày trong 2-3 ngày đầu tiên sau khi bị thương. Điều này sẽ giúp giảm hiện tượng viêm và khó chịu. Các loại điều trị nhiệt, đặc biệt là dầu nóng, tuy có thể giúp giảm co thắt cơ (chuột rút) nhưng không nên áp dụng ngay mà nên đợi một thời gian, sau khoảng 24-48 giờ.
Những điều trị hỗ trợ khác bao gồm:
- Xoa bóp cơ quanh cổ
- Kích thích bằng sóng siêu âm
- Kéo cơ cổ
- Tập Aerobic và Isometric
Hầu hết các triệu chứng của bong gân cổ sẽ biến mất trong vòng 4 đến 6 tuần. Tuy nhiên, bạn sẽ mất nhiều thời gian hơn để chữa lành hoàn toàn nếu bị chấn thương nghiêm trọng.