Chọc ống sống thắt lưng là gì?
Chọc ống sống thắt lưng là thủ thuật lấy một mẫu dịch não tủy để làm xét nghiệm. Dịch não tủy là chất lỏng bao quanh não và tủy sống. Xét nghiệm này chủ yếu dùng để chẩn đoán viêm màng não (nhiễm trùng của màng não – một cấu trúc bao quanh não và tủy sống). Nó cũng được sử dụng để giúp chẩn đoán một số bệnh khác của não và tủy sống.
Xem thêm bài: Viêm màng não , Viêm não , Xơ cứng rải rác .Lưu ý: Chọc ống sống thắt lưng còn được gọi theo các tên như sau: chọc dò dịch não tủy, chọc dịch não tủy, chọc dò ống sống thắt lưng, chọc dò thắt lưng, chọc dò tủy sống.
Tiến hành chọc ống sống thắt lưng như thế nào?
Hình minh họa giải phẫu học, tư thế bệnh nhân và vị trí chọc ống sống thắt lưng : (1) tủy sống, (2) kim chọc dò ở vị trí giữa hai đốt sống thắt lưng thứ 3 và thứ 4 (L3, L4), (3) dịch não tủy.
Chọc ống sống thắt lưng thường được thực hiện khẩn cấp để nhanh chóng chẩn đoán viêm màng não. Trong một số ít trường hợp, nó cũng được thực hiện khi bệnh nhân đến khám vì những nguyên nhân khác.
Thông thường, bạn sẽ được nằm nghiêng trên một băng ghế dài với đầu gối kéo sát lên ngực. Đôi khi thủ thuật này được thực hiện với tư thế ngồi, ngả người về phía trước, tựa vào vài cái gối.
Bác sĩ sẽ sát trùng vùng thắt lưng của bạn, sau đó họ sẽ tiêm thuốc gây tê cục bộ vào một vùng da nhỏ nằm giữa hai đốt sống lưng. Lúc đầu bạn sẽ thấy đau một chút, nhưng sau đó da đã được gây tê.
Sau đó, bác sĩ đẩy một cây kim qua da và các mô giữa hai đốt sống, đi vào khoang dịch não tủy (là không gian xung quanh tủy sống chứa đầy dịch não tủy). Vì da đã được gây tê cục bộ nên hầu hết mọi người không cảm thấy đau, nhưng bạn có thể cảm thấy lực đẩy của kim. Tuy nhiên, một số người vẫn có một cảm giác chói ở lưng hoặc chân khi kim được đẩy qua.
Dịch não tủy chảy ra từ kim chọc dò được hứng vào trong một lọ vô trùng. Nếu bạn có khả năng bị viêm màng não, dịch này sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để kiểm tra tìm vi khuẩn dưới kính hiển vi. Nó cũng được cấy để định danh vi khuẩn. Dịch não tủy còn được kiểm tra thành phần như protein, đường và các hóa chất khác nếu cần thiết. Đôi khi bác sĩ cũng sẽ đo áp lực của dịch bằng cách gắn vào kim một ống đặc biệt có thể đo áp lực của dịch chảy ra.
Giữ kim trong khoảng 1-2 phút để hứng dịch. Ngay sau khi đã hứng đủ dịch cần thiết, kim được lấy ra và dán băng dán vào vùng da đã bị châm kim.
Chọc ống sống thắt lưng có những rủi ro hay tai biến gì?
Một số người có thể bị đau đầu sau khi làm thủ thuật này. Tình trạng này thường xuất hiện sau vài giờ kể từ khi lấy dịch. Tốt nhất là nên nằm đầu bằng trong một vài giờ sau khi làm thủ thuật vì điều này làm giảm triệu chứng đau đầu sau đó. Các rủi ro khác rất hiếm gặp như nhiễm trùng hoặc chảy máu ở vùng đâm kim. Tổn thương tủy sống hay não do chọc ống sống thắt lưng là những tai biến vô cùng hiếm gặp.
Tài liệu tham khảo
http://www.patient.co.uk/health/lumbar-puncture