Chạy thận nhân tạo (thẩm tách máu) là một phương pháp phổ biến để điều trị bệnh suy thận cấp. Vậy quá trình này diễn ra như thế nào?
Phương pháp chạy thận nhân tạo được áp dụng khi thận không còn khả năng lọc máu. Quá trình chạy thận nhân tạo phải trải qua rất nhiều khâu chặt chẽ để tránh những tai biến nguy hiểm có thể xảy ra.
Các nguyên nhân gây nên bệnh suy thận là gì?
- Bệnh tiểu đường;
- Tăng huyết áp (huyết áp cao);
- Viêm thận bể thận;
- Chứng viêm mạch máu;
- U xơ thận (bệnh thận đa nang).
Tuy nhiên, thận có thể bị mất chức năng đột ngột (tổn thương thận cấp tính) sau một cơn bệnh nặng, phẫu thuật phức tạp, đau tim hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác. Một số thuốc cũng có thể gây tổn thương thận.
Bạn có thể sẽ gặp những rủi ro gì khi chạy thận nhân tạo?
Hầu hết các biến chứng xảy ra trong quá trình chạy thận nhân tạo có thể ngăn ngừa hoặc dễ dàng quản lý khi bạn được theo dõi cẩn thận trong mỗi phiên chạy thận. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm:
- Hạ huyết áp. Đây là biến chứng phổ biến nhất của thẩm tách máu;
- Chuột rút cơ bắp;
- Nhịp tim không đều (loạn nhịp tim);
- Buồn nôn, nôn mửa, nhức đầu hoặc nhầm lẫn (loạn dưỡng thẩm phân);
- Nhiễm trùng;
- Sự hình thành máu đông (sự nghẽn mạch) trong ống thông tĩnh mạch;
- Các biến chứng kỹ thuật, chẳng hạn như tắc khí trong ống lọc máu.
Các biến chứng dài hạn của chạy thận nhân tạo bao gồm:
- Lọc không đầy đủ các chất thải;
- Huyết khối hình thành trong quá trình thẩm tách máu;
- Các vấn đề tim mạch (bệnh tim, bệnh mạch máu hoặc đột qụy).
Chạy thận nhân tạo (thẩm tách máu) được thực hiện như thế nào?
Trong quá trình điều trị, bạn có thể ngồi hoặc nằm trên ghế trong khi máu chảy qua bộ lọc máu – một bộ lọc hoạt động như một quả thận nhân tạo để làm sạch máu của bạn. Bạn có thể xem phim, đọc sách, ngủ trưa hoặc nói chuyện với “hàng xóm” tại trung tâm điều trị. Nếu bạn thẩm tách máu vào ban đêm, bạn có thể ngủ trong khi lọc máu.
Bước chuẩn bị: Bác sĩ sẽ kiểm tra trọng lượng, huyết áp, nhịp tim và nhiệt độ cơ thể bạn trước khi thẩm tách máu. Vị trí tiếp cận sẽ được làm sạch, nơi mà máu chảy ra và vào lại cơ thể bạn trong quá trình điều trị.
Trong quá trình thẩm tách máu, hai kim được chèn vào cánh tay thông qua các tĩnh mạch và dán tại chỗ để giữ an toàn. Mỗi kim được gắn vào một ống nhựa dẻo kết nối với màng thẩm tách. Thông qua ống thứ nhất, máy lọc máu cho phép chất thải và chất lỏng được loại bỏ khỏi máu vào một chất tẩy rửa được gọi là dialysate. Máu được lọc sẽ trở lại cơ thể bạn qua ống thứ hai.
Nếu bạn cảm thấy không thoải mái trong khi lọc máu, bạn nên hỏi bác sĩ về việc giảm thiểu các phản ứng phụ bằng các biện pháp như điều chỉnh tốc độ thẩm tách máu, điều chỉnh thuốc hoặc chất lỏng thẩm tách máu.
Bước theo dõi và giám sát: Vì huyết áp và nhịp tim có thể dao động khi chất lỏng dư thừa được lấy ra khỏi cơ thể, nên huyết áp và nhịp tim cần được kiểm tra nhiều lần trong suốt quá trình điều trị.
Bước hoàn thiện: Khi việc thẩm tách máu hoàn thành, kim sẽ được lấy ra khỏi tĩnh mạch và bác sĩ dùng phương pháp chuyên môn để ngăn ngừa chảy máu. Sau đó, bạn có thể về nhà và sinh hoạt bình thường.
Lợi ích của việc chạy thận nhân tạo
Có thể mỗi người sẽ lựa chọn cách chạy thận khác nhau, nhưng kết quả của điều trị đều sẽ là:
- Chất lượng cuộc sống tốt hơn;
- Đời sống sẽ hạnh phúc hơn;
- Giảm các triệu chứng đau nhức, giảm chuột rút, nhức đầu và hụt hơi;
- Tăng cảm giác thèm ăn, ngủ ngon, tăng năng lượng và khả năng tập trung.
Bác sĩ sẽ theo dõi việc điều trị nhằm đảm bảo bạn nhận đủ lượng thẩm tách máu để loại bỏ đủ chất thải ra khỏi máu. Trọng lượng và huyết áp được theo dõi rất chặt chẽ trước, trong và sau khi điều trị. Cứ một lần mỗi tháng, bạn sẽ nhận được các xét nghiệm này:
- Các xét nghiệm máu để đo tỷ lệ giảm urê trong máu (URR) và độ thanh lọc urê tổng (Kt/V) để xem liệu việc chạy thận sẽ hoàn toàn loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể bạn được hay không;
- Đánh giá chất lượng máu;
- Các phép đo dòng chảy của máu qua tĩnh mạch trong quá trình thẩm tách máu;
- Bác sĩ có thể điều chỉnh cường độ và tần suất thẩm tách máu dựa trên kết quả xét nghiệm.
Bạn nên làm gì để tăng hiệu quả điều trị?
Bạn có thể đạt được kết quả tốt nhất khi điều trị thẩm tách máu bằng cách kết hợp:
- Ăn các thực phẩm phù hợp. Ăn đúng cách có thể cải thiện kết quả chạy thận và sức khỏe tổng thể của bạn. Trong quá trình thẩm tách máu, bạn cần theo dõi cẩn thận lượng chất lỏng dư thừa, protein, natri, kali và phốt pho. Bạn nên tìm chuyên gia dinh dưỡng để giúp bạn lập một bữa ăn phù hợp dựa trên trọng lượng, sở thích cá nhân, chức năng thận và các bệnh trạng khác, ví dụ như tiểu đường hoặc tăng huyết áp;
- Dùng thuốc theo toa. Bạn nên thực hiện đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Hy vọng những thông tin tổng hợp trên đây sẽ không khiến bạn cảm thấy thất vọng và có thể yên tâm phần nào về cách điều trị chạy thận nhân tạo. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, bạn nên gặp bác sĩ để nhận được những giải đáp, lời khuyên và phương pháp điều trị đúng cách nhé.