Tổng quan chung
Nhiều bệnh nhân ung thư cũng như những người sống sót lo lắng liệu ung thư có thể quay trở lại sau điều trị. Nghiên cứu cho thấy rằng những thay đổi lối sống theo hướng tích cực trong và sau điều trị có thể giúp ngăn ngừa ung thư tái phát hay ung thư thứ phát. Nhưng nhiều người sống sót có vẻ như bị các vấn đề sức khỏe mãn tính khác như là:
- Béo phì hoặc trở nên thừa cân
- Vấn đề tim mạch như suy tim sung huyết
- Loãng và gãy xương
- Tăng huyết áp
- Tăng cholesterol máu
- Đái tháo đường
Bạn có thể phòng ngừa cũng như xử lý được các vấn đề này nhờ trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe. Họ có thể cho bạn những lời khuyên để nâng cao sức khỏe và chất lượng sống như là:
- Ăn thực phẩm có lợi cho sức khỏe
- Tìm thêm những cách an toàn và hiệu quả để bổ sung các hoạt động thể chất hằng ngày
- Ngưng thuốc lá
- Hạn chế đồ uống có cồn
Ăn uống lành mạnh
Nhờ chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả tươi và các thực phẩm ít chất béo chưa bị chế biến, những người sống sót sau ung thư có khỏe mạnh trở lại sau khi điều trị. Ăn uống lành mạnh cũng giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, cao huyết áp, béo phì và tiểu đường.
Các chuyên gia khuyên bạn nên ăn thực phẩm có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như trái cây, rau và ngũ cốc. Protein từ thịt nạc và các sản phẩm từ sữa ít béo cũng được khuyến khích. Tránh thực phẩm chế biến quá kĩ và thịt đỏ càng nhiều càng tốt.
Tìm hiểu thêm về ảnh hưởng của chế độ ăn và dinh dưỡng trong và sau điều trị
Hoạt động thể chất đều đặn
Thể dục là một phần quan trọng của một đời sống lành mạnh. Các hoạt động thể chất trong và sau khi điều trị ung thư giúp:
- Giảm lo lắng và mệt mỏi
- Nâng cao lòng tự trọng
- Tăng các cảm xúc tích cực
- Cải thiện sức khỏe tim mạch
- Duy trì cân nặng có lợi
- Tăng cường sức mạnh và sức bền cơ bắp
Các tác dụng phụ của ung thư và do điều trị ung thư như mệt mỏi hoặc khó ngủ, có thể khiến bạn không muốn hoạt động. Hãy trao đổi vấn đề này với chuyên gia sức khỏe và thể thao.
Dưới đây là một số lời khuyên để giúp bạn bắt đầu tập thể dục:
- Nếu bạn không hoạt động trong một thời gian dài, hãy bắt đầu với 10 phút đi bộ mỗi ngày và tăng dần.
- Lồng ghép các bài tập vào các hoạt động và công việc hàng ngày của bạn bằng cách đi bộ đến cửa hàng, đi cầu thang hoặc đỗ xe cách xa lối vào.
- Tập thể dục trong khi làm việc khác, chẳng hạn như xem TV hoặc nghe nhạc.
- Tìm bạn hoặc nhóm cùng tập thể dục để có được những hỗ trợ thân thiện.
- Nếu bạn đang cảm thấy mệt mỏi, hãy tập thể dục khi bạn tràn đầy năng lượng nhất.
Nhận thêm các lời khuyên về hoạt động thể chất và nhớ trao đổi với nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn trước khi bắt đầu một chương trình tập luyện.
Các lời khuyên để có lối sống lành mạnh khác
Bạn có thể làm một vài thứ sau đây để tạo và duy trì một lối sống lành mạnh sau ung thư:
- Hãy tiếp tục giữ liên lạc với nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn. Họ có thể cho bạn nhưng lời khuyên và lên kế hoạch cho các cuộc hẹn chăm sóc theo dõi để phát hiện các dấu hiệu tái phát và/ hoặc xử lý các tác dụng phụ dài hạn. Họ có thể giúp bạn điền thêm thông tin vào kế hoạch và bản tóm tắt điều trị ung thư hoặc chương trình chăm sóc người sống sót.
- Học cách đương đầu với những cảm xúc tiêu cực. Cảm giác căng thẳng, lo âu, trầm cảm và sợ tái phát có thể làm chậm quá trình phục hồi của bệnh nhân. Chúng cũng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe khác như mất ngủ, đau đầu và các vấn đề về dạ dày. Viết lách, tham gia nhóm hỗ trợ và thực hành các kỹ thuật thư giãn có thể giúp bạn đối phó tốt hơn với cảm xúc của mình. Tìm hiểu thêm các cách quản lý cảm xúc.
- Đạt và duy trì cân nặng có lợi. Việc duy trì cân nặng có lợi đã được chứng minh là giúp những người sống sót sau ung thư vú, tiền liệt tuyến và đại trực tràng, và có thể những bệnh nhân khác, sống lâu hơn, khỏe hơn. Tìm hiểu thêm về nguy cơ béo phì, thừa cân và ung thư.
- Bỏ thuốc lá và hạn chế hút thuốc thụ động. Việc ngừng hút thuốc, dù sau khi được chẩn đoán ung thư, vẫn có thể có lợi trong việc phục hồi và sức khỏe toàn trạng của bạn. Cũng nên tránh khói thuốc thụ động.
- Bảo vệ da của bạn khỏi ánh nắng mặt trời. Sử dụng mỗi ngày kem chống nắng phổ rộng với chỉ số bảo vệ ít nhất 30. Hãy mặc quần áo chống nắng và đội mũ rộng vành. Thậm chí bạn phải thận trọng hơn vì thuốc bạn đang điều trị có thể khiến bạn nhạy cảm hơn với ánh nắng.
- Dành thời gian cho những niềm vui. Hãy họp mặt cùng với bạn bè, xem phim, dắt chó đi dạo hoặc chơi với con bạn. Cười có thể làm giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng của bạn.
Tài liệu tham khảo
Healthy Living After Cancer