Mọi người (đặc biệt là phái nữ) nói rất nhiều về kinh nguyệt. Nhưng chính xác thì kinh nguyệt là gì và điều gì khiến nó xảy ra?
Chu kỳ kinh đầu tiên của một cô gái, gọi là kinh đầu, là dấu hiệu chỉ ra rằng cô đang lớn lên và cơ thể của cô đang chuẩn bị để ngày nào đó cô có thể có em bé. Một kỳ kinh kéo dài từ 2 đến 7 ngày là khoảng thời gian một cô gái hoặc phụ nữ sẽ có kinh nguyệt – máu và mô thoát ra khỏi cơ thể qua ngả âm đạo.
Đối với hầu hết nữ giới lượng máu thường là khoảng 2 muỗng canh (30 ml). Để hứng máu và ngăn vấy bẩn quần áo, cô gái sẽ mang một miếng băng dán vào quần lót, hoặc dùng tampon đặt vào âm đạo.
Kinh nguyệt – Những điều cần biết (Nguồn ảnh: wikihow.com)
Chuyện gì đang xảy ra bên trong?
Máu và mô rời khỏi cơ thể vì chúng không còn cần thiết nữa. Chúng xuất phát từ tử cung, một cơ quan trong cơ thể người phụ nữ nơi đứa trẻ sẽ lớn lên ở trong đó. Mỗi tháng, máu và mô sẽ dày lên trong tử cung để chuẩn bị cho người phụ nữ mang thai. Lớp đệm đó sẽ cần thiết nếu trứng của người phụ nữ được thụ tinh bởi tinh trùng của người đàn ông. Trứng được thụ tinh gắn vào lớp đệm đó và bắt đầu phát triển thành bào thai.
Nhưng trong hầu hết thời gian, trứng không được thụ tinh, lớp đệm sẽ bong ra và người phụ nữ sẽ có kinh nguyệt.
Con gái và phụ nữ có hai buồng trứng. Mỗi buồng trứng chứa hàng ngàn trứng nhỏ (mỗi trứng không lớn hơn đầu đinh ghim). Trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, một trứng được rụng khỏi một trong hai buồng trứng và bắt đầu hành trình xuống một trong hai ống dẫn trứng để đến tử cung, hay còn gọi là dạ con.
Nếu tinh trùng không đến thụ tinh với trứng, trứng không được thụ tinh cùng với lớp đệm trong tử cung sẽ rời khỏi cơ thể. Nói cách khác, cô gái sẽ có kinh. Chu kỳ sau đó được bắt đầu lại. Lớp đệm của tử cung sẽ bắt đầu dày lên, và khoảng 2 tuần sau kỳ kinh cuối, một trứng khác sẽ lại rụng.
Một chu kỳ là gì?
Khi người ta nói về chu kỳ kinh nguyệt, thường người ta muốn nói về ngày mà máu và mô (dịch kinh nguyệt) thoát khỏi cơ thể qua âm đạo. Đó là phần dễ thấy nhất trong suốt quá trình, và là phần mà cô gái và phụ nữ phải giải quyết.
Nhưng chu kỳ kinh nguyệt chính xác là một quá trình diễn ra trong khoảng một tháng. Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường ở con gái và thiếu nữ kéo dài từ 21 đến 45 ngày. Hầu hết chỉ có 1 tuần của chu kỳ liên quan đến việc dịch kinh nguyệt thoát ra ngoài cơ thể. Một kỳ kinh bình thường kéo dài 2 đến 7 ngày.
Khoảng thời gian còn lại, cô gái không bị ra máu nhưng những quá trình khác vẫn đang diễn ra: lớp đệm dày lên và rụng trứng.
Khi nào thì kỳ kinh bắt đầu?
Hầu hết các cô gái bắt đầu hành kinh vào khoảng 10 đến 15 tuổi. Độ tuổi trung bình là 12, nhưng cơ thể mỗi cô gái có lịch trình riêng của mình.
Dù là không có độ tuổi chính xác khi nào một cô gái bắt đầu có kinh, có một số dấu hiệu sau sẽ cho thấy kinh nguyệt sắp bắt đầu. Điển hình, một cô gái bắt đầu hành kinh khoảng 2 năm sau khi ngực phát triển. Một dấu hiệu khác là âm đạo tiết dịch (giống dịch nhầy) mà cô gái có thể cảm nhận hoặc thấy trên quần lót của mình. Sự tiết dịch này thường bắt đầu trước khi hành kinh lần đầu 6 tháng đến 1 năm.
Thế nào là bình thường?
Đặc biệt là khi chu kỳ kinh nguyệt mới bắt đầu, sẽ khó để cô gái biết được thế nào là bình thường và thế nào là không. Hãy nói chuyện với mẹ của bạn hoặc một phụ nữ trưởng thành nào đó bởi vì họ đều đã trải qua chuyện này.
Nhưng có một số vấn đề, nói chuyện với bác sĩ của bạn là tốt nhất:
- Bạn hành kinh hơn 1 tuần.
- Bạn phải thay băng rất nhiều lần (ướt đẫm hơn 1 băng mỗi 1-2 giờ).
- Các chu kỳ kinh của bạn cách nhau hơn 3 tháng.
- Bạn ra máu giữa các kỳ kinh.
- Bạn có những cơn đau bất thường trước hoặc trong khi hành kinh.
- Chu kỳ của bạn vốn đền nhưng bỗng nhiên không đều.
Sau đây là một vài mối quan tâm khác mà các cô gái có khi họ vừa mới bắt đầu hành kinh.
Nếu chu kỳ của tôi không đều thì sao?
Ở các cô gái lớn và phụ nữ, kỳ kinh của họ thường theo đúng một diễn tiến nhất định. Cả chu kỳ thường xảy ra trong số ngày nhất định (21 đến 34) và họ ra máu trong khoảng thời gian nhất định (ít hơn 1 tuần). Trong năm đầu tiên, kỳ kinh của một cô gái thường không đều và khó đoán.
Theo dõi kỳ kinh của bạn bằng lịch là một ý kiến tốt. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu bạn quan tâm về độ dài của kỳ kinh hoặc chu kỳ của bạn. Khoảng 6 năm sau kỳ kinh đầu tiên, chu kỳ thường ngắn lại và đều hơn.
Nếu tôi bị đau bụng kinh thì sao?
Đối với những cơn đau nhỏ, bạn có thể uống những thuốc thông thường như ibuprofen. Những điều có thể giúp bạn giảm những cơn đau bụng kinh gồm:
- Tập thể dục thường xuyên.
- Chườm ấm bụng dưới.
- Thiền hoặc thư giãn.
Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu những giải pháp trên không có kết quả, đặc biệt nếu kỳ kinh khiến bạn không thể đi học hoặc tham gia các hoạt động khác như vận động và thể thao.
Ra máu như thế nào là quá nhiều?
Dịch kinh nguyệt có thể thấy nhiều, nhưng thường thì không phải vậy. Hầu hết các cô gái thay băng khoảng 3 đến 6 lần một ngày trong khoảng thời gian hành kinh – có thể thay nhiều hơn khi máu ra nhiều nhất và ít hơn khi máu ra ít hơn – thường là lúc bắt đầu và lúc kết thúc.
Hãy cho bác sĩ biết nếu lượng máu kinh của bạn nhiều hơn như thế hoặc kéo dài hơn một tuần.
Nếu tính khí tôi trở nên thất thường khi hành kinh thì sao?
Thay đổi hormone có thể khiến các cô gái cảm thấy buồn hoặc dễ phát cáu hơn trước khi bắt đầu hành kinh. Nói chuyện với bác sĩ nếu chuyện này xảy đến với bạn. Vận động cơ thể là cách làm thoải mái tâm trạng tự nhiên, vì vậy tập thể dục thường xuyên thường có hiệu quả.
Tự hào về chu kỳ kinh
Cảm thấy lo lắng về kỳ kinh đầu tiên của mình là một điều bình thường. Và nếu bạn đã có kinh một thời gian, bạn có quyền không thích những bất tiện mà nó mang lại. Nhưng đừng quên cảm thấy tự hào. Kinh nguyệt là một dấu hiệu của việc tăng trưởng và phát triển bình thường. Nói cách khác, bạn khỏe mạnh và bạn đang lớn lên đúng cách!
Xem thêm
- Thống kinh (Đau bụng kinh)
- Hội chứng tiền kinh nguyệt
- Cách ứng phó với những khó khăn ở tuổi dậy thì
- Dành cho các bậc cha mẹ: Những thắc mắc và giải đáp về giới tính
Tài liệu tham khảo
http://familydoctor.org/familydoctor/en/teens/puberty-sexuality/all-about-menstruation.html