Nếu một người nào đó được chẩn đoán nhiễm virus HIV, có hai điều họ cần phải biết: số lượng tế bào miễn dịch CD4 và tải lượng virus của họ.
Những giá trị này cung cấp cho bác sĩ và bệnh nhân những thông tin quan trọng về khả năng hoạt động của hệ miễn dịch; sự tiến triển của virus HIV trong cơ thể bệnh nhân; khả năng đáp ứng điều trị của bệnh nhân HIV…
Tế bào miễn dịch CD4 là gì?
Khi xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ kiểm tra lượng tế bào miễn dịch CD4 trong cơ thể bạn. CD4 là một loại tế bào bạch cầu. Chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch của con người. Chúng phát ra tín hiệu cảnh báo các tế bào miễn dịch khác khi cơ thể bị các tác nhân gây nhiễm trùng như vi khuẩn, virus hoặc nấm tấn công.
Khi một người bị HIV, virus sẽ tấn công các tế bào miễn dịch CD4 trong máu của họ. Điều này làm hỏng và làm giảm số lượng tế bào CD4, gây khó khăn cho nhiệm vụ chống lại yếu tố gây nhiễm trùng.
Theo Healthline, số lượng CD4 cho thấy sự mạnh mẽ của hệ thống miễn dịch. Ở người bình thường, số lượng CD4 thường dao động từ 500-1.200 tế bào trên mỗi milimet máu. Khi số lượng này thấp hơn con số 200, người bị nhiễm HIV có nhiều khả năng đã chuyển đến giai đoạn cuối – bệnh AIDS.
Xét nghiệm tải lượng virus là gì?
Xét nghiệm tải lượng virus là phương pháp đo số lượng virus HIV trong một mililit máu. Kết quả xét nghiệm sẽ đánh giá tốc độ phát triển của virus HIV trong cơ thể. Nó cũng hữu ích trong việc xem mức độ kiểm soát virus của người đang điều trị HIV. Tải lượng virus càng thấp thì mức độ kiểm soát virus của người bệnh càng cao.
Tải lượng virus thường cao nhất ngay khi bạn bị virus HIV xâm nhập vào cơ thể. Sau đó, số lượng này sẽ giảm khi hệ miễn dịch của cơ thể sản xuất kháng thể chống lại virus HIV. Sau giai đoạn này, tải lượng virus sẽ tăng trở lại khi các tế bào miễn dịch CD4 bị virus phá hủy.
Tải lượng virus thấp cho thấy số lượng virus HIV tương đối ít trong cơ thể. Nếu bệnh nhân đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị HIV, cơ thể họ sẽ duy trì tải lượng virus thấp trong thời gian dài.
Mối quan hệ giữa tải lượng virus và tế bào miễn dịch
Không có mối quan hệ trực tiếp giữa số lượng tế bào miễn dịch CD4 và tải lượng virus. Song ở một người bình thường, số lượng CD4 cao và tải lượng virus thấp là biểu hiện của sự khỏe mạnh. Hiểu một cách nôm na, số lượng tế bào miễn dịch CD4 càng cao, hệ miễn dịch càng khỏe. Tải lượng virus càng thấp, khả năng điều trị HIV càng hiệu quả.
Số lượng tế bào miễn dịch CD4 có thể thay đổi vì nhiều lý do. Thậm chí, nó có thể thay đổi nhiều lần trong ngày do bệnh tật, tiêm chủng… Nếu số lượng tế bào miễn dịch không thấp đến con số báo động (từ 200 trở xuống) thì sự thay đổi này không có gì đáng lo ngại.
Trong khi đó, các xét nghiệm tải lượng virus được sử dụng để xác định hiệu quả điều trị của bệnh nhân HIV. Khi người bệnh bắt đầu điều trị HIV, bác sĩ xẽ xem xét virus HIV phát triển thế nào trong cơ thể của họ. Mục tiêu của quá trình điều trị là giảm tải lượng virus đến mức không thể phát hiện. Con số cần giảm khác nhau ở mỗi bệnh nhân. Nó được xác định sau khi bác sĩ phân tích các kết quả kiểm tra.
Bệnh nhân nhiễm HIV nên thực hiện xét nghiệm tải lượng virus thường xuyên để được theo dõi tình trạng kháng thuốc đối với liệu pháp điều trị được chỉ định. Việc duy trì tải lượng virus thấp sẽ giúp bệnh nhân giảm nguy cơ kháng thuốc. Hơn nữa, bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả xét nghiệm tải lượng virus để có những thay đổi cần thiết trong quá trình điều trị cho bệnh nhân HIV.
Triển vọng của xét nghiệm tải lượng virus và đếm tế bào miễn dịch đối với bệnh nhân HIV
Bất kể bạn đã bị HIV ở giai đoạn nào, những giá trị liên quan đến tải lượng virus thấp và tế bào miễn dịch cao sẽ mang đến nhiều lợi ích cho bệnh nhân.
Thế giới đã có rất nhiều bệnh nhân HIV duy trì cuộc sống và tuổi thọ gần giống với người bình thường nhờ phương pháp điều trị kiểm soát tải lượng virus và tế bào miễn dịch bằng thuốc.
Kế hoạch điều trị sẽ đòi hỏi bệnh nhân kết hợp giữa liệu pháp kháng virus và duy trì lối sống lành mạnh. Điều này tạo ra sự phối hợp tích cực giữa việc ức chế hoạt động của virus và tăng cường hệ thống miễn dịch tự nhiên để chiến đấu với bệnh tật.
Đếm tế bào miễn dịch CD4, xét nghiệm tải lượng virus và những phương pháp điều trị hiện đại khác cho phép người dương tính với HIV có quyền hy vọng vào tương lai tươi sáng nếu họ quyết tâm chữa bệnh.
Vì sao việc điều trị HIV mang ý nghĩa quan trọng với bệnh nhân và cộng đồng?
Điều trị HIV còn được gọi là liệu pháp kháng virus. Đó là chiến lược ngăn chặn virus lây lan trong khắp cơ thể bệnh nhân bằng cách tiêu diệt các protein (do kháng thể và virus HIV tạo ra) hoặc các cơ chế khác nhau mà virus sử dụng để nhân rộng.
Về phía bệnh nhân, điều trị HIV bằng thuốc kháng virus có thể làm cho tải lượng virus thấp đến mức chỉ có thể phát hiện được khi làm xét nghiệm. Khi đó, virus HIV trong cơ thể bệnh nhân đã bị khống chế. Các bác sĩ cho rằng người dương tính với HIV nên dùng thuốc kháng virus càng sớm càng tốt. Điều đó làm tăng cơ hội kéo dài sự sống cho bệnh nhân.
Đồng thời, nó cũng làm gián đoạn vòng đời của virus HIV, không cho virus tiến đến giai đoạn cuối. Hơn nữa, việc sớm dùng thuốc kháng virus sau khi có kết quả chẩn đoán cũng rất cần thiết để giảm nhiễm trùng cơ hội và ngăn ngừa các biến chứng do HIV.
Thuốc điều trị HIV không giúp bệnh nhân khỏi bệnh hoàn toàn nhưng nó có ý nghĩa lớn trong việc kiểm soát vòng đời của virus HIV, không cho virus tiến đến giai đoạn cuối.
Về phía cộng đồng, việc kiểm soát HIV giúp bệnh nhân ngăn chặn nguy cơ lây truyền bệnh cho người khác. Theo các chuyên gia điều trị HIV, khi người bệnh sử dụng thuốc theo toa và duy trì tải lượng virus thấp, họ có ít khả năng lây bệnh cho người khác.
Trương Phương Đài / HELLO BACSI