Bệnh mạch máu não là một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ. Bệnh mạch máu não kết hợp với những yếu tố nguy cơ gây đột quỵ khác có thể dẫn đến đột quỵ.
Bệnh mạch máu não là gì?
Bệnh mạch máu não là loại bệnh về các mạch máu trong não, đặc biệt là các động mạch não. Các động mạch trong não đem máu đến để cung cấp những chất dinh dưỡng thiết yếu và oxy cho mô não. Bệnh mạch máu não phát triển qua thời gian vì những mạch máu trong não rất dễ bị phá hủy bởi tăng huyết áp hoặc tăng huyết áp từng đợt, lượng cholesterol cao, đái tháo đường, bệnh mạch máu di truyền hoặc do hút thuốc.
Tổn thương ở lớp áo trong của các mạch máu làm chúng trở nên hẹp lại, cứng và thỉnh thoảng có hình dạng khác thường. Thường thì mạch máu không khỏe thường được mô tả là xơ vữa động mạch, là sự cứng lên của lớp áo trong, thường liên quan đến tăng cholesterol máu.
Bệnh mạch máu não gây ra đột quỵ bằng cách nào?
Các mạch máu trong não ảnh hưởng đến phát triển các bệnh về mạch máu não thiên về tạo cục máu đông. Cục máu đông có thể bắt đầu hình thành bên trong động mạch khi động mạch hẹp lại hoặc méo mó phía trong. Khi cục máu đông lớn lên trong lòng mạch máu, nó được gọi là cục huyết khối. Một huyết khối thoát ra và di chuyển trong theo những mạch máu tới vị trí khác trong cơ thể gọi là một huyết tắc.
Huyết khối hay huyết tắc có thể bị kẹt trong lòng mạch máu hẹp của não, nhất những mạch máu đã bị hủy hoại bởi bệnh mạch máu não, gây ra sự tắc nghẽn trong cung cấp máu, gọi là nhồi máu não. Tính không thường xuyên và bất bình thường do bệnh mạch máu não có thể làm cho mạch máu dễ rách, làm tăng nguy cơ bị xuất huyết, khiến não bị chảy máu.
Trong đột quỵ gây ra bởi xuất huyết, mô não tổn thương do xuất huyết cũng như mô não tổn thương do nhồi máu có thể diễn ra cùng một lúc.
Khi bệnh mạch máu não phát triển, thường thì cả bệnh tim mạch hoặc bệnh mạch máu hiện diện trong cơ thể. Những nguyên nhân của bệnh mạch máu não thường giống với những nguyên nhân của các bệnh về mạch máu khác. Một số người thường dễ bị bệnh mạch máu ở một vài mạch máu hơn là những mạch máu khác.
Có một số rối loạn di truyền khiến bệnh mạch máu não không tương xứng với bệnh mạch máu ở những bộ phận khác trong cơ thể.
Những hậu quả của bệnh mạch máu là gì?
Sự hiện diện của bệnh mạch máu trên phạm vi rộng có thể gây ra những đột quỵ nhỏ không triệu chứng theo thời gian. Vì não có thể bù trừ một số tổn thương, nhiều người chịu những cơn đột quỵ nhỏ và không trải qua các triệu vì sự bù trừ của những vùng mô não không bị ảnh hưởng. Thông thường, những người bị đột quỵ thầm lặng do bệnh mạch máu não rất ngạc nhiên khi họ được bảo rằng qua hình ảnh MRI não và CT não cho thấy bằng chứng của một vài đột quỵ trước đây.
Trong những trường hợp này, hình chụp não chính thức cho thấy những hình ảnh “bệnh lý mạch máu nhỏ”, “đột quỵ ổ khuyết” hoặc “bệnh lý chất trắng”. Những phát hiện ngẫu nhiên này cho thấy có những vùng nhồi máu yên lặngmà không gây ra những triệu rõ ràng. Qua thời gian, nếu nhiềuđột quỵ nhỏ xảy ra, có thể đạt đến điểm cực đại. Tại điểm này, những triệu chứng có thể trở nên rõ ràng nếu khả năng bù đắp của não bị quá tải.
Bệnh mạch máu não có thể tham gia gây những triệu chứng của sa sút trí nhớ. Một số người bị bệnh mạch máu não không thể tránh các triệu chứng đột quỵ điển hình như bị yếu liệt, nói khó, hoặc mất thị lực, nặng hơn là mất trí. Điều này gây ra bởi những khó khăn của não trong nhớ và ghi lại, là kết quả của những đột quỵ nhỏ trước đây.
Những nhân tố gây ra bệnh mạch máu não là gì?
Thường thì nhân tố gây ra bệnh mạch máu não kéo dài dẫn đến những cơn đột quỵ bất ngờ. Huyết khối gây ra bởi những cục máu đông di chuyển từ tim hoặc động mạch cảnh tới não là nguyên nhân thường gặp nhất. Yếu tố khởi phát này có thể gây ra bệnh tăng huyết áp cấp cứu. Một yếu tố khởi phát khác có thể gây ra bệnh mạch máu não là khi xuất hiện những cơn đột quỵ bao gồm những cơn co thắt mạch máu, thường do thuốc điều trị, thuốc phiện hoặc những thay đổi đột ngột trong huyết áp.
Bác sĩ chẩn đoán bệnh mạch máu não bằng cách nào?
Thường thì không có phương pháp tầm soát để tìm kiếm sự hiện diện của bệnh mạch máu não, mặc dù có các dấu hiệu đôi khi được nhìn thấy qua những nghiên cứu về hình ảnh học não bộ. Sự vắng mặt của bệnh mạch máu não trên hình ảnh CT hoặc MRI não không có nghĩa là nó không hiện diện. Kiểm soát những yếu tố nguy cơ gây ra sự phát triển của bệnh mạch máu não, có thể ngăn ngừa bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Một số bệnh về mạch máu não có thể ít nhất được cải thiện bằng cách giảm lượng cholesterol, kiểm soát huyết áp, bệnh đái tháo đường và ngưng hút thuốc.