Tên kỹ thuật y tế: Đếm tế bào CD4+
Bộ phận cơ thể/mẫu thử: Máu
Tìm hiểu chung
Đếm tế bào CD4+ là gì?
Đếm tế bào CD4+ là xét nghiệm máu để xác định hệ miễn dịch có còn hoạt động tốt ở những người bị mắc bệnh nhiễm gây suy giảm miễn dịch hay còn gọi là HIV. Tế bào CD4+ là một loại bạch cầu. Bạch cầu rất quan trọng trong việc chống lại các virus hay vi khuẩn gây bệnh cho cơ thể. Tế bào CD4+ được gọi là bạch cầu lympho T, tế bào T, hay tế bào T hỗ trợ.
Tế bào CD4+ bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng. Khi bị lây nhiễm, virus HIV sẽ làm giảm số lượng tế bào, khiến cơ thể dễ bị bệnh. Vì thế, các bác sĩ sẽ đo số lượng tế bào CD4+ để xác định xem những người bị HIV có nguy cơ dễ bị nhiễm các bệnh khác không (còn gọi là các nhiễm trùng cơ hội). Cách thức số lượng tế bào CD4+ thay đổi quan trọng hơn giá trị cụ thể của CD4+ vì những giá trị này sẽ thay đổi ngày qua ngày. Ngoài ra, điều này còn cho thấy virus gây hại như thế nào lên hệ miễn dịch. Ở những người nhiễm HIV không được chữa trị, số lượng tế bào CD4+ sẽ giảm khi HIV phát triển. Lượng tế bào CD4+ thấp cho thấy hệ miễn dịch bị suy yếu và có nguy cơ cao mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
Khi nào bạn nên thực hiện đếm tế bào CD4+?
Bác sĩ yêu cầu thực hiện những xét nghiệm này chung với xét nghiệm tải lượng virus HIV (HIV viral load test) khi người đó bị chẩn đoán nhiễm HIV trong khi khám tổng quát. Xét nghiệm thực hiện lặp lại từ 2-8 tuần sau khi thay đổi phương pháp trị liệu HIV. Trong trường hợp không thay đổi phương pháp điều trị, xét nghiệm nên được thực hiện từ 3-4 tháng mỗi lần sau đó.
Điều cần thận trọng
Bạn nên biết những gì trước khi thực hiện đếm tế bào CD4+?
Số lượng tế bào CD4+ thấp vào buổi sáng và cao vào buổi tối. Những căn bệnh cấp tính như viêm phổi, cúm, nhiễm virus herpes simplex hay hóa trị ung thư cũng có thể làm giảm nồng độ CD4+ tạm thời.
Nồng độ CD4+ không lúc nào cũng phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe của một người bị nhiễm HIV. Ví dụ, một vài người có nồng độ CD4+ cao vẫn bị cảm hoặc các bệnh nhiễm trùng thông thường, trong khi đó có một vài người có nồng độ CD4+ thấp thì sức khỏe cơ thể vẫn tốt.
Trước khi tiến hành xét nghiệm, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.
Quy trình thực hiện
Bạn nên chuẩn bị gì trước khi thực hiện đếm tế bào CD4+?
Trước khi xét nghiệm, bạn sẽ có được gặp bác sĩ tư vấn để hiểu hơn kết quả xét nghiệm có ý nghĩa gì về tình trạng nhiễm HIV.
Có một số loại thuốc có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm ví dụ như các thuốc kháng viêm corticoid và các thuốc được dùng trong hóa trị ung thư. Hãy báo với bác sĩ các loại thuốc bạn đang uống.
Quy trình thực hiện đếm tế bào CD4+ như thế nào?
Chuyên viên y tế lấy máu sẽ:
- Quấn một dải băng quanh tay để ngưng máu lưu thông;
- Sát trùng chỗ tiêm bằng cồn;
- Tiêm kim vào tĩnh mạch, có thể tiêm nhiều hơn 1 lần nếu cần thiết;
- Gắn ống để máu chảy ra;
- Tháo dải băng quanh tay sau khi lấy đủ máu;
- Thoa miếng gạc băng hay bông gòn lên chỗ vừa tiêm;
- Dán băng cá nhân lên.
Bạn nên làm gì sau khi thực hiện đếm tế bào CD4+?
Bác sĩ, điều dưỡng hoặc y tá sẽ thực hiện lấy máu nhằm xét nghiệm cholesterol và triglyceride. Mức độ đau của bạn phụ thuộc vào kỹ năng lấy máu của điều dưỡng, tình trạng tĩnh mạch của bạn và mức độ nhạy cảm của bạn với cơn đau. Sau khi lấy máu, bạn cần băng và ép nhẹ lên vùng chọc tĩnh mạch lấy máu để giúp cầm máu. Bạn có thể trở lại hoạt động bình thường sau xét nghiệm.
Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.
Hướng dẫn đọc kết quả
Kết quả của bạn có ý nghĩa gì?
Kết quả đếm tế bào CD4+ sẽ có từ 1-3 ngày, tuỳ vào phòng xét nghiệm.
Những giá trị có trong kết quả xét nghiệm sẽ được so sánh với một bảng số liệu gọi là phạm vi tham chiếu. Phạm vi này sẽ thay đổi thùy theo phòng xét nghiệm và còn phụ thuộc vào loại xét nghiệm bạn sử dụng. Bản kết quả xét nghiệm sẽ được xác nhận là bình thường hay bất thường dựa theo phạm vi mà phòng xét nghiệm sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khoẻ của bạn và những yếu tố khác. Có nghĩa là kết quả của xét nghiệm nằm ngoài những giá trị được liệt kê dưới đây vẫn tính là bình thường đối với bạn.
Kết quả b ình thường:
Số lượng tế bào CD4+ ở những người không nhiễm HIV từ 600 đến 1500 tế bào/microlit (mcl).
Kết quả bất thường :
- Số lượng tế bào CD4+ lớn hơn 350 nhưng nhỏ hơn 500/mcl đồng nghĩa với việc hệ miễn dịch bắt đầu suy yếu;
- Số lượng tế bào CD4+ nhỏ hơn 350 tế bào/mcl cho thấy hệ miễn dịch và nguy cơ mắc nhiễm trùng cơ hội;
- Số lượng tế bào CD4+ nhỏ hơn 200 tế bào/mcl cho thấy cơ thể mắc phải AIDS và có nguy cơ mắc nhiễm trùng cơ hội;
- Số lượng tế bào CD4+ giảm sẽ có khả năng cao tiến triển thành AIDS.
Khoảng giá trị bình thường của kỹ thuật y tế này có thể không thống nhất tùy thuộc vào cơ sở thực hiện xét nghiệm mà bạn chọn. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.