Bệnh Alzheimer (viết tắt là AD) là một bệnh tâm thần liên quan đến chứng mất trí (hay còn gọi là mất trí nhớ) và gây nên những bất thường về hành vi. Cùng Chúng tôi tìm hiểu về các loại bệnh Alzheimer nhé!
Tổng quan về bệnh Alzheimer
Bệnh Alzheimer bắt đầu từ chứng hay quên và nhầm lẫn nhẹ, cuối cùng sẽ dẫn đến mất trí nhớ hoàn toàn, khó đưa ra quyết định và thậm chí gây khó khăn trong việc thực hiện các công việc hàng ngày. Bệnh thường đi kèm với các triệu chứng khác như trầm cảm, thay đổi tâm trạng và xa lánh xã hội.
Vào năm 2016, có khoảng 47 triệu người trên thế giới mắc bệnh Alzheimer. Đến năm 2015, con số này tăng lên đến 131 triệu người. Bệnh Alzheimer được xếp vào 6 nguyên nhân hàng đầu gây nên cái chết tại Hoa Kỳ.
Mặc dù tuổi tác được xem là nguy cơ chính của bệnh Alzheimer, nhưng các yếu tố như di truyền, lối sống không lành mạnh cũng góp một phần vào sự phát triển của căn bệnh này.
Sự thay đổi trong não bộ cũng là nguyên nhân gây ra bệnh Alzheimer. Khi quan sát não của người bệnh Alzheimer, chúng ta sẽ thấy có sự hiện diện của các mảng thoái hóa amyloides bên ngoài tế bào thần kinh và những xoắn sợi thần kinh do protein Tau tạo ra nằm trong tế bào. Các mảng amyloides và các xoắn sợi thần kinh làm tổn hại hệ thần kinh và ngăn cản sự dẫn truyền thông tin từ não bộ.
Các loại suy giảm trí nhớ
Có rất nhiều ý kiến khác nhau về bệnh Alzheimer. Có người xem đây là một trong những yếu tố gây ra chứng mất trí nhớ, trong khi những người khác lại định nghĩa tình trạng này chính là mất trí nhớ. Ngoài ra, cũng có nhiều ý kiến cho rằng Alzheimer liên quan đến một số bệnh sau:
- Suy giảm nhận thức nhẹ ( MCI)
- Bệnh bò điên (CJD)
- Sa sút trí tuệ thể Lewy (DLB)
- Sa sút trí tuệ não mạch
- Tốn thương não liên quan đến rượu (chất có cồn) (ARBD)
- Chứng mất trí khởi phát trẻ
- Rối loạn tiền đình
- Suy giảm nhận thức liên quan đến HIV
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Tìm hiểu sự khác nhau giữa chứng sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer.
Các loại bệnh Alzheimer
Bệnh Alzheimer được phân loại thành 3 nhóm chính là theo mức độ nghiêm trọng, theo phản ứng viêm và theo thời gian khởi phát bệnh.
Phân loại dựa trên mức độ nghiêm trọng
Dựa trên cường độ các triệu chứng Alzheimer, bệnh được phân thành những nhóm nhỏ sau:
Alzheimer nhẹ (Chứng mất trí nhẹ)
Suy giảm nhận thức, khó khăn trong việc ghi nhớ những thói quen hàng ngày như các công việc bình thường tại nơi làm việc, thanh toán hóa đơn và những việc khác là biểu hiện của chứng mất trí nhớ nhẹ. Những triệu chứng này không quá nghiêm trọng, bệnh nhân trong giai đoạn này vẫn không bị ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, họ sẽ mất nhiều thời gian hơn để thực hiện những việc mà trước đây họ đã từng làm nhanh hơn.
Alzheimer vừa phải (Chứng mất trí vừa phải)
Do sự tổn thương lên các tế bào thần kinh đáng kể hơn, nên các triệu chứng của bệnh Alzheimer vừa phải sẽ dữ dội hơn. Sự nhầm lẫn sẽ trở nên tồi tệ và chứng mất trí nhớ của họ cũng nặng hơn. Những bệnh nhân này mặc dù có thể chất nhanh nhẹn nhưng lại không thể làm việc bình thường do quá trình xử lý thông tin não bộ của họ bị chậm lại.
Alzheimer nặng (Chứng mất trí nhớ nặng)
Khi các mảng amyloides và các xoắn sợi thần kinh lan rộng, các tế bào não sẽ bắt đầu chết, dẫn đến sự co rút của mô não. Bệnh nhân khi mắc bệnh sẽ nằm liệt giường và không thể giao tiếp.
Bệnh thường tiến triển từ nhẹ sang nặng. Bệnh nhân càng được chẩn đoán sớm thì cơ hội điều trị và ngăn chặn sự tiến triển càng cao.
Phân loại dựa trên phản ứng viêm
Alzheimer được phân thành ba nhóm nhỏ dựa trên phản ứng viêm:
Viêm
Ngoài các triệu chứng về hành vi và nhận thức, người bệnh Alzheimer cũng có tỷ lệ albumin huyết thanh, tỷ lệ globulin và protein C cao gây ra phản ứng viêm trong cơ thể.
Không viêm
Ở nhóm này, bệnh nhân sẽ không có hoặc có rất ít các triệu chứng viêm, và nguyên nhân chính gây ra bệnh là do các bất thường trong chuyển hóa của cơ thể.
Vỏ não
Mặc dù không có các phản ứng viêm liên quan trong nhóm này, nhưng do sự thiếu kẽm trên khắp các vùng khác nhau của não gây ra những bất thường trên não và dẫn đến bệnh Alzheimer.
Phân loại dựa trên thời gian khởi phát bệnh
Bệnh Alzheimer khởi phát sớm
Bệnh Alzheimer xuất hiện ở những người dưới 65 tuổi được gọi là bệnh Alzheimer khởi phát sớm. Thế nhưng, tình trạng này rất hiếm gặp (chỉ 5 trong số 100 bệnh nhân Alzheimer gặp phải).
Bệnh Alzheimer khởi phát muộn
Phần lớn trường hợp mắc bệnh Alzheimer khởi phát muộn sẽ xuất hiện ở bệnh nhân 65 tuổi trở lên.
Alzheimer gia đình (FDA)
Một trong các loại bệnh Alzheimer nữa chính là bệnh Alzheimer gia đình (FAD). Tình trạng này rất hiếm gặp (1 trong số 100 trường hợp). Một người chỉ có thể được chẩn đoán mắc FAD khi cơ thể mang gien đột biến, bệnh có khả năng di truyền và có thể dự đoán trước được.
Bệnh Alzheimer gây thiệt hại cả về khả năng nhận thức, thể chất và cuộc sống xã hội của một người. Việc phát hiện sớm bệnh là rất quan trọng trong việc ngăn ngừa hoặc làm chậm tiến triển của bệnh.