Ung thư phổi di căn đến xương là một tình trạng khá phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 30–40% những người bị ung thư phổi tiến triển. Thực tế, tỷ lệ sống sót của người bệnh ung thư phổi ngày càng tăng, đồng thời số người bệnh sống chung với tế bào ung thư di căn đến xương cũng tăng.
Ngoài việc gây ra đau đớn và khó chịu đáng kể, ung thư phổi di căn đến xương có thể dẫn đến gãy xương, cản trở hoạt hàng ngày và làm giảm chất lượng cuộc sống. Vậy các triệu chứng, phương pháp điều trị và tiên lượng sống cho người ung thư phổi di căn đến xương như thế nào?
Tổng quan về ung thư phổi di căn đến xương
Ung thư phổi di căn đến xương đề cập đến tình trạng tế bào ung thư hình thành ở phổi lan rộng đến xương thông qua đường máu hoặc các hệ thống hạch bạch huyết (mạch mang các tế bào hỗ trợ hệ miễn dịch).
Ung thư di căn đến xương khác với ung thư xương nguyên phát – trạng thái tế bào ung thư bắt nguồn từ xương, tạo thành từ các tế bào xương bất thường.
Ung thư phổi có thể lây lan đến những xương nào?
Ung thư phổi là dạng ung thư phổ biến thứ ba có thể di căn đến xương (sau ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt). Khi tế bào ung thư di căn vào xương mà không tìm được nguyên nhân rõ ràng, một nửa lý do là liên quan đến ung thư phổi tiềm ẩn. Các xương phổ biến nhất mà ung thư phổi lây lan đến bao gồm:
- Cột sống (đặc biệt là đốt sống ở ngực và vùng bụng dưới)
- Xương chậu
- Xương trên của cánh tay và xương chân (xương bàn chân và xương đùi)
Triệu chứng ung thư phổi di căn đến xương
Đau là triệu chứng đầu tiên khi ung thư phổi di căn đến xương. Lúc đầu, bạn sẽ cảm thấy cơn đau giống như cơ bị kéo căng và dần dần cảm thấy đau trầm trọng hơn. Khi tế bào ung thư di căn đến xương tay và chân, cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn khi bạn vận động. Đau do sự lây lan của ung thư phổi đến xương cột sống thường tồi tệ hơn vào ban đêm và sau khi nghỉ ngơi trên giường.
Nếu ung thư xương do tế bào ung thư di căn đến cột sống, chèn ép tủy sống do khối u có thể gây đau khi đi lại, cảm thấy mệt mỏi hay ngứa ran ở chân. Khi tủy sống bị chèn ép nghiêm trọng ở vùng dưới cột sống (hội chứng cauda equina), bạn có khả năng bị đau và mất sức ở chân đồng thời với mất chức năng ruột hoặc bàng quang. Đó là tình huống khẩn cấp, nếu không được hỗ trợ y tế kịp thời, các triệu chứng có thể trở thành vĩnh viễn.
Đôi khi triệu chứng đầu tiên mà ung thư phổi di căn đến xương là gãy xương (gãy xương bệnh lý). Lý do là vì các tế bào ung thư thay thế mô xương bình thường, làm suy yếu xương nên dễ bị gãy hơn.
Do sự phân hủy xương, giải phóng canxi dẫn đến nồng độ canxi trong máu tăng cao có thể gây ra các biểu hiện như hay nhầm lẫn, buồn nôn và nôn mửa, khát nước, yếu cơ.
Các biến chứng của ung thư phổi di căn đến xương
Tế bào ung thư phổi di căn đến xương không những gây ra một loạt những triệu chứng đề cập ở trên, nó còn khiến chất lượng cuộc sống giảm sút.
Đau
Đau do tế bào ung thư di căn đến xương có thể rất nghiêm trọng, làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, các loại thuốc để điều trị cơn đau cũng khiến bạn mệt mỏi hơn hoặc gây ra táo bón.
Gãy xương
Giảm khả năng vận động do gãy xương cùng với tình trạng ung thư phổi sẽ làm tăng nguy cơ phát triển cục máu đông và thuyên tắc phổi.
Chèn ép tủy sống
Không chỉ gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, chèn ép tủy sống do khối u là một tình trạng nguy cấp, có thể gây tê liệt và mất kiểm soát ruột, bàng quang.
Tăng canxi máu
Tăng canxi máu ở người bệnh ung thư phổi cũng là một trường hợp khẩn cấp, có thể dẫn đến nhịp tim bất thường, mất phương hướng và thậm chí tử vong. Các triệu chứng tăng canxi máu bao gồm buồn nôn và nôn, tăng khát nước, đi tiểu giảm, đau cơ và đau khớp, mệt mỏi, lú lẫn.
Xạ trị, phẫu thuật và thuốc
Khi điều trị các triệu chứng do ung thư phổi di căn đến xương bằng phóng xạ, phẫu thuật hoặc thuốc, tác dụng phụ của các phương pháp này cùng với tác dụng không mong muốn của phương pháp điều trị ung thư phổi khiến bạn gặp nhiều biến chứng hơn.
Chẩn đoán khi ung thư phổi di căn đến xương
Các xét nghiệm thường dùng để chẩn đoán tình trạng ung thư phổi di căn đến xương bao gồm:
- Quét xương: hiện nay phương pháp này ít phổ biến hơn, đôi khi khó phân biệt ung thư với các tình trạng xương khác.
- PET scans: chụp PET rất nhạy cảm trong việc phát hiện tế bào ung thư phổi di căn đến xương, chúng tìm kiếm các khu vực phát triển của khối u trong xương.
- Chụp MRI
- Chụp CT
Điều trị ung thư phổi di căn đến xương
Điều trị ung thư phổi di căn đến xương chủ yếu là các phương pháp giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh chứ không chữa trị dứt điểm được tế bào ung thư.
Mục tiêu điều trị chính là giảm đau do di căn, chữa trị hoặc ngăn ngừa gãy xương cũng như các biến chứng khác.
Các lựa chọn điều trị bao gồm liệu pháp toàn thân và tại chỗ (chỉ giải quyết vấn đề di căn ở xương).
Liệu pháp điều trị toàn thân
Các phương pháp điều trị chung cho ung thư phổi di căn như hóa trị liệu, liệu pháp nhắm mục tiêu và liệu pháp miễn dịch có thể làm giảm khả năng di căn đến xương. Thuốc trị liệu miễn dịch đầu tiên cho bệnh ung thư phổi đã được phê duyệt vào năm 2015 và hiện nay có bốn loại thuốc tương tự dùng trong ung thư phổi.
Liệu pháp điều trị tại chỗ
Một số phương pháp điều trị di căn xương có thể dùng riêng lẻ hoặc phối hợp tùy thuộc vào mức độ đau và các biến chứng có thể xảy ra.
Thuốc giảm đau
Thuốc kháng viêm có chứa chất gây nghiện như morphin có thể được sử dụng để kiểm soát cơn đau do ung thư phổi di căn đến xương.
Xạ trị
Xạ trị là phương pháp điều trị phổ biến nhất dùng để giảm đau, ngăn ngừa gãy xương và giảm chèn ép tủy sống từ di căn xương. Đối với nhiều người, xạ trị còn giúp họ giảm đau hoàn toàn.
Phẫu thuật
Phẫu thuật được sử dụng chủ yếu để ổn định xương nếu chúng bị gãy hoặc để ngăn ngừa gãy xương khi xương rất yếu do ung thư. Phẫu thuật đôi khi có thể được sử dụng nếu khối u chèn ép gây ra áp lực đáng kể lên tủy sống.
Liệu pháp nhắm mục tiêu đến xương hoặc điều chỉnh xương
Bạn có thể nghe bác sĩ nói về các liệu pháp điều chỉnh xương. Những liệu pháp này bao gồm cả việc sử dụng bisphosphonate và sử dụng denosumab.
Bisphosphonate
Bisphosphonate là nhóm thuốc đã được sử dụng để điều trị loãng xương (xương mỏng), đồng thời cũng giúp ngăn ngừa sự phân hủy xương ở những người bị ung thư phổi di căn đến xương. Các loại thuốc được sử dụng cho những người bị ung thư phổi bao gồm Zometa (axit zoledronic) và Prolia (denosumab).
Denosumab
Denosumab là một kháng thể người đã được sử dụng với một số thành công cho những người mắc bệnh ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương. Cho đến nay, người ta nghĩ rằng nó có thể làm giảm các biến chứng, chẳng hạn như gãy xương, liên quan đến ung thư phổi di căn đến xương và có đặc tính chống khối u. Denosumab được tiêm dưới da sau mỗi bốn tuần.
Điều trị bằng hạt nhân phóng xạ
Đây là một cách tiếp cận điều trị ung thư di căn đến xương mà trước đây sử dụng chủ yếu cho ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú. Một báo cáo cho thấy phương pháp điều trị này giúp giảm đau cho 75% những người bị ung thư phổi sau 1–5 tuần điều trị và kết quả kéo dài đến sáu tháng.
Thử nghiệm lâm sàng
Các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành nhằm tìm ra những cách tốt hơn để điều trị ung thư phổi di căn đến xương.
Phương pháp điều trị thay thế
Các nhà nghiên cứu cũng xem xét các phương pháp bổ sung để điều trị đau xương do ung thư di căn. Trong đó, châm cứu cho tiềm năng hứa hẹn khi được sử dụng cùng với các phương pháp khác.