Tên gốc: trihexyphenidyl
Tên biệt dược: Artane®, Trihexane®
Phân nhóm: thuốc trị bệnh Parkinson
Tác dụng
Tác dụng của thuốc trihexyphenidyl là gì?
Trihexyphenidyl được sử dụng để điều trị các triệu chứng của bệnh Parkinson hay những chuyển động ngoài ý muốn do tác dụng phụ của một số thuốc thần kinh (thuốc chống loạn thần như chlorpromazine/haloperidol). Trihexyphenidyl thuộc nhóm thuốc kháng cholinergic hoạt động bằng cách ngăn chặn một chất tự nhiên nào đó (acetylcholin). Điều này giúp giảm độ căng của cơ bắp, đổ mồ hôi và tiết nước bọt, giúp cải thiện khả năng đi đứng ở những người bị bệnh Parkinson.
Thuốc kháng cholinergic có thể ngăn cơ bắp ở lưng, cổ và mắt bị co thắt do các các loại thuốc thần kinh . Thuốc cũng có thể làm giảm tác dụng phụ khác như căng/cứng cơ bắp (dấu hiệu ngoại tháp – EPS). Thuốc không hữu ích trong việc điều trị các vấn đề chuyển động do rối loạn vận động muộn và có thể làm các triệu chứng bệnh nghiêm trọng hơn.
Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lý khác khi có chỉ định của bác sĩ.
Liều dùng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Liều dùng thuốc trihexyphenidyl cho người lớn là gì?
Liều dùng thông thường cho người lớn mắc bệnh phản ứng ngoại thấp
Bạn uống 4-10mg mỗi ngày. Tổng liều dùng hàng ngày được dung nạp tốt nhất khi chia làm 2 hoặc 3 liều bằng nhau.
Liều dùng cho người mắc bệnh Parkinson
Liều khởi đầu: bạn dùng 1mg/ngày sau đó tăng 2mg trong thời gian 3 – 5 ngày.
Liều thông thường: bạn dùng 6 – 10mg ngày chia làm 3 – 4 liều và có thể dùng 12 – 15mg/ngày.
Liều dùng thông thường cho người lớn mắc triệu chứng ngoại tháp
Liều khởi đầu: bạn dùng 1mg/ngày sau đó tăng liều dùng khi cần thiết với mức từ 5 –15mg/ngày chia làm 3 – 4 liều
Liều dùng thuốc trihexyphenidyl cho trẻ em là gì?
Liều ban đầu: bạn dùng 0,1 – 0,2mg/kg/ngày chia làm 3 liều dùng trong 1 tuần; tăng lên 0,05 – 0,3mg/kg/ngày chia làm 3 liều dùng trong tuần thứ hai; sau đó, hàng tuần tăng lên mức 0,05 – 0,5mg/kg/ ngày chia làm 3 liều tùy theo sức chịu đựng lâm sàng.
Liều tối đa: bạn dùng 0,75mg/kg/ngày.
Cách dùng
Bạn nên dùng thuốc trihexyphenidyl như thế nào?
Thuốc thường được uống 3-4 lần/ngày trong bữa ăn và trước khi đi ngủ hoặc dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Bác sĩ có thể để bạn bắt đầu dùng liều thấp và tăng dần liều dùng để tìm ra lượng dùng phù hợp nhất. Liều lượng được dựa trên tình trạng bệnh, độ tuổi và sự thích ứng với việc điều trị của bạn.
Nếu bạn đang sử dụng thuốc dạng lỏng, hãy đo liều dùng bằng thìa đo đặc biệt hoặc thiết bị đo. Không sử dụng muỗng ăn vì nó có thể không đo được liều lượng chính xác. Dùng thuốc này đều đặn để có hiệu quả tốt nhất. Để giúp bạn ghi nhớ, hãy dùng thuốc vào những thời điểm giống nhau mỗi ngày.
Bạn dùng thuốc này ít nhất 1 giờ trước khi dùng các thuốc kháng axit có chứa magiê, nhôm, hoặc canxi. Cho phép dùng cách ít nhất 1-2 giờ giữa các liều trihexyphenidyl và các loại thuốc dùng cho bệnh tiêu chảy (chất hấp phụ thuốc ngừa tiêu chảy như cao lanh, pectin, attapulgite). Bạn cần dùng thuốc này ít nhất 2 giờ sau khi dùng ketoconazole. Thuốc kháng axit và một số loại thuốc trị tiêu chảy có thể ngăn sự hấp thu đầy đủ các chất trong trihexyphenidyl và sản phẩm này có thể ngăn chặn quá trình hấp thu hoàn toàn ketoconazole khi dùng chung với nhau.
Nếu bạn đang dùng thuốc này để chữa các tác dụng phụ của thuốc khác, bác sĩ có thể hướng dẫn bạn dùng thuốc theo một lịch trình thường xuyên hoặc chỉ khi cần thiết. Nếu bạn đang dùng thuốc này cho bệnh Parkinson, bác sĩ có thể thay đổi liều lượng của các thuốc khác (ví dụ levodopa). Bạn cần thực hiện chặt chẽ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?
Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.
Bạn nên làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.
Tác dụng phụ
Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc trihexyphenidyl?
Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng sau đây, ngưng dùng trihexyphenidyl và đi cấp cứu hoặc liên hệ với bác sĩ ngay lập tức:
- Phản ứng dị ứng (khó thở, co thắt cổ họng, sưng môi, lưỡi hoặc khuôn mặt, phát ban);
- Sốt;
- Tim đập nhanh hoặc không đều;
- Lo âu, ảo giác, lú lẫn, kích động, hiếu động thái quá hoặc mất ý thức;
- Co giật;
- Đau mắt;
- Phát ban.
Tác dụng phụ ít nghiêm trọng có nhiều khả năng xảy ra. Tiếp tục dùng thuốc trihexyphenidyl và nói chuyện với bác sĩ nếu bạn bị:
- Khô miệng;
- Giãn đồng tử hoặc mờ mắt;
- Buồn ngủ hoặc chóng mặt;
- Khó tiểu hoặc táo bón;
- Căng thẳng hoặc lo âu;
- Khó chịu dạ dày;
- Giảm tiết mồ hôi.
Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Thận trọng/Cảnh báo
Trước khi dùng thuốc trihexyphenidyl, bạn nên lưu ý những gì?
Trước khi dùng thuốc, bạn nên báo với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu:
- Bạn đang mang thai hoặc cho con bú. Bạn cần phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ trong trường hợp này;
- Bạn dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc;
- Bạn đang dùng những thuốc khác (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng);
- Bạn định dùng thuốc cho trẻ em hoặc người cao tuổi;
- Bạn đang hoặc đã từng mắc các bệnh lý.
Những điều bạn cần lưu ý khi dùng thuốc trong trường hợp đặc biệt (mang thai, cho con bú, phẫu thuật,…)
Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
Tương tác thuốc
Thuốc trihexyphenidyl có thể tương tác với những thuốc nào?
Thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc khác mà bạn đang dùng hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Để tránh tình trạng tương tác thuốc, tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem. Để đảm bảo an toàn khi dùng thuốc, bạn không tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
Những thuốc có thể tương tác với thuốc trihexyphenidyl gồm:
- Potassium;
- Morphine;
- Morphine Sulfate Liposome;
- Oxymorphone;
- Umeclidinium;
- Betel nut;
- Chlorpromazine;
- Haloperidol;
- Perphenazine.
Thuốc có thể tương tác với thực phẩm, đồ uống nào?
Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc trihexyphenidyl?
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:
- Tắc nghẽn ruột hoặc dạ dày;
- Tăng tuyến tiền liệt;
- Glaucoma;
- Tăng huyết áp (huyết áp cao);
- Tắc nghẽn đường tiết niệu;
- Bệnh thận;
- Bệnh gan.
Bảo quản thuốc
Bạn nên bảo quản thuốc trihexyphenidyl như thế nào?
Bạn nên bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá. Bạn nên nhớ rằng mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Vì vậy, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
Bạn không nên vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước trừ khi có yêu cầu. Thay vì vậy, hãy vứt thuốc đúng cách khi thuốc quá hạn hoặc không thể sử dụng. Bạn có thể tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc công ty xử lý rác thải địa phương về cách tiêu hủy thuốc an toàn.
Dạng bào chế
Thuốc trihexyphenidyl có những dạng và hàm lượng nào?
Thuốc trihexyphenidyl có dạng viên nén với hàm lượng 2mg, 5mg
Chúng tôi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.