Tên gốc: pyrazinamide
Tên biệt dược: Prazide®
Phân nhóm: thuốc kháng lao
Tác dụng
Tác dụng của pyrazinamide là gì?
Pyrazinamide được sử dụng với các loại thuốc khác để điều trị bệnh lao (TB). Pyrazinamide là một kháng sinh và hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.
Kháng sinh này chỉ điều trị nhiễm khuẩn. Thuốc sẽ không có tác dụng đối với các nhiễm virus (chẳng hạn như cảm lạnh thông thường, cúm). Việc sử dụng khi không cần thiết hoặc sử dụng sai bất kỳ kháng sinh nào có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt, bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lý khác khi có chỉ định của bác sĩ.
Liều dùng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Bạn hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Liều dùng thuốc pyrazinamide cho người lớn như thế nào?
Liều thông thường cho người lớn bị bệnh lao hoạt tính
Bạn dùng 15-30mg/kg (tối đa 2g), uống 1 lần/ngày kết hợp với 3 loại thuốc kháng lao khác trong 2 tháng đầu tiên của phác đồ điều trị 6 tháng hoặc 9 tháng, cho đến khi các xét nghiệm nhạy cảm với thuốc được biết.
Chế độ dùng thuốc thay thế 50-75mg/kg (lên đến 3g) uống 2 lần/tuần có thể được sử dụng sau 2 tuần điều trị (hàng ngày) để tăng sự phù hợp thuốc của bệnh nhân.
Bên cạnh đó, Hiệp hội lồng ngực và Hiệp hội Bệnh truyền nhiễm của Hoa Kỳ đề xuất liều lượng sau dựa trên trọng lượng cơ thể được ước tính:
Liều dùng hàng ngày cho người có cân nặng như sau:
- 40-45kg: bạn dùng 1000mg
- 56-75kg: bạn dùng 1500mg
- 76-90kg: bạn dùng 2000mg
Liều 2 lần/tuần:
- 40-55kg: bạn dùng 2000mg
- 56-75kg: bạn dùng 3000mg
- 76-90kg: bạn dùng 4000mg
Liều 3 lần/tuần:
- 40- 55kg: bạn dùng 1500mg
- 56-75kg: bạn dùng 2500mg
- 76-90kg: bạn dùng 3000mg
Liều thông thường cho người lớn bị bệnh lao tiềm ẩn
Bạn dùng 15-20mg/kg, dựa trên trọng lượng cơ thể thực tế, uống 1 lần/ngày (tối đa 2g) trong 2 tháng. Ngoài ra, bạn có thể dùng 1 liều 50mg/kg, uống 2 lần/tuần (tối đa 4g).
Liều dùng pyrazinamide cho trẻ em như thế nào?
Liều thông thường cho trẻ em bị bệnh lao hoạt tính
Sử dụng như là một phần của phác đồ đa thuốc. Phác đồ điều trị bao gồm giai đoạn 2 tháng đầu tiên, tiếp theo là giai đoạn kéo dài 4 hoặc 7 tháng bổ sung. Tần suất liều có thể khác nhau tùy theo giai đoạn điều trị.
Trẻ sơ sinh, trẻ em, thanh thiếu niên (từ 14 tuổi trở xuống) dưới 40kg
Đối với bệnh nhân không nhiễm HIV:
Điều trị hàng ngày: bạn cho trẻ dùng 15-30mg/kg/liều (tối đa 2g/liều), uống 1 lần/ngày.
Điều trị theo dõi trực tiếp (DOT): bạn cho trẻ dùng 50mg/kg/liều (tối đa 2g/liều), uống 2 lần/tuần.
Đối với bệnh nhân nhiễm HIV/phơi nhiễm:
Liệu pháp hàng ngày: bạn cho trẻ dùng 20-40 mg/kg/liều 1 lần/ngày (tối đa: 2g/ngày).
Cách dùng
Bạn nên dùng pyrazinamide như thế nào?
Bạn nên uống thuốc này cùng hoặc không cùng thức ăn, thường là 1 lần/ngày hoặc 2 lần/tuần hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Để có hiệu quả tốt nhất, bạn nên dùng kháng sinh này ở khoảng cách đều nhau. Nếu bạn đang dùng thuốc này hàng ngày, hãy uống cùng một lúc mỗi ngày. Nếu bạn đang dùng thuốc này theo lịch trình hàng tuần, hãy uống thuốc trong cùng một ngày trong tuần và cùng một lúc mỗi ngày. Bạn nên đánh dấu ngày trên lịch khi cần uống thuốc.
Bạn nên tiếp tục uống thuốc này và các loại thuốc trị bệnh lao khác cho đến liều lượng kê toa đầy đủ, ngay cả khi các triệu chứng biến mất. Ngừng thuốc quá sớm hoặc bỏ liều có thể cho phép vi khuẩn tiếp tục phát triển, điều này có thể dẫn đến sự trở lại của nhiễm trùng và gây nhiễm trùng khó điều trị hơn (kháng thuốc).
Bạn nên cho bác sĩ biết nếu tình trạng vẫn còn hoặc trầm trọng hơn.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình sử dụng thuốc, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ.
Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?
Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, bạn hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.
Bạn nên làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch và không nên dùng gấp đôi liều đã quy định.
Tác dụng phụ
Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng pyrazinamide?
Buồn nôn, nôn, chán ăn hoặc đau cơ/khớp nhẹ có thể xảy ra. Nếu bất kỳ tác dụng nào trong số này kéo dài hoặc nặng hơn, bạn hãy báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ ngay lập tức.
Bạn hãy báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu có bất kỳ tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng nào xảy ra như các triệu chứng của bệnh gan (buồn nôn/nôn dai dẳng, mệt mỏi/suy nhược bất thường, đau dạ dày/bụng nặng, mắt vàng/da, nước tiểu đậm), đau/sưng khớp.
Bạn hãy báo bác sĩ ngay lập tức nếu bất kỳ những tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng của thận (chẳng hạn như thay đổi lượng nước tiểu), chảy máu dễ dàng/bầm tím, nhịp tim nhanh.
Phản ứng dị ứng rất nghiêm trọng đối với thuốc này là rất hiếm. Tuy nhiên, bạn cần gọi cấp cứu ngay lập tức nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào của phản ứng dị ứng nghiêm trọng, bao gồm sốt dai dẳng, sưng hạch mới/nặng hơn, phát ban, ngứa/sưng (đặc biệt là mặt/lưỡi/cổ họng), chóng mặt nặng, khó thở.
Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Thận trọng/Cảnh báo
Trước khi dùng pyrazinamide, bạn nên lưu ý những gì?
Trước khi dùng thuốc, bạn nên báo với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu:
- Bạn đang mang thai hoặc cho con bú. Bạn cần phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ trong trường hợp này.
- Bạn dị ứng với bất kì thành phần nào của thuốc.
- Bạn đang dùng những thuốc khác (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược và thực phẩm chức năng).
- Bạn định dùng thuốc cho trẻ em hoặc người cao tuổi.
Những điều bạn cần lưu ý khi dùng pyrazinamide trong trường hợp đặc biệt (mang thai, cho con bú, phẫu thuật,…)
Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, bạn hãy hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
Tương tác thuốc
Thuốc pyrazinamide có thể tương tác với những thuốc nào?
Thuốc pyrazinamide có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc khác mà bạn đang dùng hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Để tránh tình trạng tương tác thuốc, tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa, thảo dược, thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem. Để đảm bảo an toàn khi dùng thuốc, bạn không tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
Thuốc này có thể gây trở ngại cho một số xét nghiệm trong phòng thí nghiệm (bao gồm xét nghiệm ketone nước tiểu), có thể gây ra kết quả xét nghiệm sai. Bạn hãy chắc chắn rằng nhân viên phòng thí nghiệm và bác sĩ biết bạn sử dụng loại thuốc này.
Pyrazinamide có thể tương tác với thực phẩm, đồ uống nào?
Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến pyrazinamide?
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
Bảo quản thuốc
Bạn nên bảo quản pyrazinamide như thế nào?
Bạn nên bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá. Bạn nên nhớ rằng mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Vì vậy, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
Bạn không nên vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước trừ khi có yêu cầu. Thay vì vậy, hãy vứt thuốc đúng cách khi thuốc quá hạn hoặc không thể sử dụng. Bạn có thể tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc công ty xử lý rác thải địa phương về cách tiêu hủy thuốc an toàn.
Dạng bào chế
Pyrazinamide có những dạng và hàm lượng nào?
Pyrazinamide có ở dạng viên nén.
Chúng tôi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.