Bạn có thể bị run tay khi hồi hộp, bệnh Parkinson hay vì một nguyên nhân không rõ ràng. Nếu chủ quan không điều trị sớm, chứng run tay có thể ngày càng chuyển biến nặng khiến bạn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.
Triệu chứng run tay có thể bắt đầu từ một ngón tay (ngón trỏ hoặc ngón cái), sau đó lan đến bàn tay, rồi cánh tay, có thể run một hoặc 2 tay. Nhiều người còn có thể kèm theo run chân, run đầu cổ, run giọng nói…
Khi xuất hiện những triệu chứng ban đầu, nhiều người chủ quan không điều trị sớm vì nghĩ bệnh không nguy hiểm dẫn đến tình trạng ngày càng nghiêm trọng hơn. Chưa kể khi điều trị lại chỉ dùng thuốc Tây mà bỏ qua chế độ ăn uống và tập luyện khiến hiệu quả cũng không cao.
Nếu bạn chỉ bị run tay khi đói bụng, rét lạnh, mệt mỏi… thì đó là những biểu hiện sinh lý bình thường. Nhưng nếu triệu chứng run tay diễn ra thường xuyên với mức độ ngày càng tăng dần thì đã đến lúc bạn cần tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân để tìm cách điều trị sớm.
Nguyên nhân khiến bạn bị run tay
Ngoại trừ bệnh run vô căn, run tay không phải là một bệnh mà chỉ là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau, nhưng có cùng một điểm chung là những nguyên nhân đó đều gây tổn thương hoặc rối loạn chức năng của tế bào thần kinh vùng vận động của não bộ.
Sau đây là một số nguyên nhân cụ thể khiến bạn bị run tay:
1. Rối loạn thần kinh thực vật: Những bất ổn về tâm lý như mệt mỏi, lo âu, stress… sẽ tạo ra những áp lực trên hệ thần kinh, về lâu dài dẫn tới rối loạn hoạt động của hệ thần kinh thực vật. Triệu chứng run tăng khi thay đổi trạng thái cảm xúc, tập trung làm động tác chính xác (ký tên, viết, vẽ…) hoặc đứng trước người khác. Đây được xem là nguyên nhân phổ biến gây run ở người trẻ tuổi.
2. Bệnh run vô căn: Triệu chứng run vô căn xảy ra chủ yếu ở tay với đặc trưng là run xuất hiện hoặc tăng lên khi hoạt động, như cầm cốc nước uống, cầm bút viết chữ… Ngoài ra, run cũng có thể xảy ra ở một số bộ phận khác như run ở đầu kiểu run dọc (gật đầu) hoặc run ngang (lắc đầu), hay run ở giọng nói, lưỡi, chân và thân người, làm thay đổi dáng đi.
3. Chấn thương, tổn thương não: Bạn cũng có nguy cơ bị run tay do những chấn thương ở vùng đầu hoặc tổn thương do ảnh hưởng hóa chất, môi trường, mẹ nhiễm virus trong quá trình mang thai, do mắc các bệnh như viêm màng não….
4. Bệnh Parkinson: Đây là bệnh thường gặp ở người lớn tuổi. Triệu chứng run do Parkinson đặc trưng là run khi nghỉ, run thường xuất hiện hoặc tăng lên khi tay ở trạng thái nghỉ ngơi (để yên trên mặt bàn hay trên đùi), và giảm dần hoặc biến mất khi hoạt động.
5. Hội chứng tiểu não: Triệu chứng run chỉ xuất hiện khi bạn thực hiện các động tác có chủ đích chẳng hạn như như chạm đầu ngón tay lên đầu mũi (ngón tay chỉ mũi) hay ấn nút công tắc điện.
6. Run tay khi viết: Đây còn được gọi là “chứng bệnh” của các nhà văn, nhà thơ bởi biểu hiện run tay chỉ xuất hiện khi bạn cầm bút hoặc cầm phấn viết.
7. Chất kích thích: Người sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, thuốc lắc, ma túy… về lâu dài sẽ gây tổn thương các tế bào não, dẫn đến chứng run tay chân. Sự lạm dụng này còn có thể kèm theo nhiều triệu chứng rối loạn tâm thần khác như lo lắng, dễ bị kích động, ác mộng khi ngủ…
Một số nguyên nhân làm bạn bị run tay có thể khắc phục tại nhà bằng một lối sống lành mạnh, tránh xa chất kích thích nhưng một số nguyên nhân đòi hỏi bạn phải tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ.
Nếu bạn bị run tay, bạn hãy tìm đến các bác sĩ chuyên khoa thần kinh giàu kinh nghiệm. Bởi một bác sĩ đa khoa, ít có kinh nghiệm trong lĩnh vực này có thể chẩn đoán nhầm nguyên nhân gây run, dẫn tới việc sử dụng thuốc điều trị không những không đem lại hiệu quả mà còn gây ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh.
Bạn có thể thăm khám tại chuyên khoa thần kinh của những bệnh viện lớn trong cả nước như: bệnh viện Đại học Y dược (TPHCM), bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), bệnh viện 108 ( Hà Nội)…
Bị run tay có chữa được không?
Bạn có thể chữa khỏi run tay hay không phụ thuộc vào nguyên nhân gây run. Chứng run tay có thể được chữa khỏi nếu kiểm soát tốt các nguyên nhân do bệnh cường giáp hay thiếu vitamin và khoáng chất. Đối với các nguyên nhân khác, chứng run khó chữa khỏi hoàn toàn mà chỉ có thể giảm triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tiến triển.
Cách giảm triệu chứng run tay
Để giảm triệu chứng khi bị run tay, bạn có thể áp dụng các cách sau đây:
1. Ăn thực phẩm giúp giảm run
Bạn nên bổ sung vào thực đơn các món giàu magie và omega-3 để giảm run. Đặc biệt, magie giúp tăng tính thư giãn thần kinh, cải thiện tâm trạng và cảm xúc
Bạn có thể ăn các thực phẩm giàu magie như: rau bina, rau diếp, chuối, mơ, hạnh nhân, óc chó, đậu nành, gạo nâu, hạt bí, chocolate đen… Ngoài ra, bạn cũng nên dùng thêm thực phẩm giàu omega – 3 trong quả óc chó, cá mòi, cá hồi, bắp cải Brussels, dầu canola, hạt lanh, hạt chia…
2. Không dùng chất kích thích
Hãy bỏ hút thuốc lá, thuốc lắc, ma túy… và hạn chế tối đa các chất kích thích khác như rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas… Việc sử dụng các chất kích thích này lâu dài đều gây độc với hệ thần kinh và không tốt cho người bị run tay.
3. Kiểm soát stress
Đối với người có hệ thần kinh yếu, kỹ năng kiểm soát stress có ý nghĩa cực kỳ quan trọng để giảm triệu chứng run. Bạn có thể áp dụng bài tập hít thở sâu để giải tỏa căng thẳng và tăng cường oxy lên não theo hướng dẫn sau đây:
- Nằm hoặc ngồi một vị trí thoải mái, đặt tay lên bụng.
- Hít một hơi thật sâu qua mũi sao cho không khí được bơm đẩy vào phổi.
- Giữ hơi thở trong vòng 3 giây, sau đó thở ra từ từ, nhẹ nhàng qua đường miệng đến khi phổi đã được đẩy gần như toàn bộ khí.
- Tiếp tục như vậy trong 5 – 10 phút, mỗi ngày bạn nên lặp lại từ 2 – 3 lần.
4. Luyện tập đôi tay
Bạn có thể thực hiện các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện sự linh hoạt và phối hợp của các bắp cơ. Bạn cũng có thể lựa chọn tập yoga, múa quyền hoặc thực hiện một số bài tập đơn giản như buộc những vật nặng có trọng lượng khoảng 0,5 – 1kg vào cổ tay để tập nâng lên xuống,…
Ngoài ra, bạn có thể tập bóp bóng cao su để đôi tay linh hoạt hơn bằng cách đặt quả bóng vào lòng bàn tay, giữ chặt khoảng 5s sau đó thả lỏng. Bạn nên tập luyện thường xuyên mỗi khi rảnh rỗi.
5. Dùng thuốc giảm run
Nếu bạn bị run tay, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc chẹn beta (như propranolol) là một loại thuốc được dùng phổ biến trong điều trị bệnh tim mạch, được chứng minh có thể làm giảm chứng run tay vô căn ở 50-60% người bệnh. Đối với chứng run do rối loạn lo âu hay rối loạn thần kinh thực vật, bác sĩ có thể kê toa thêm thuốc an thần (như alprazolam).
Vì các thuốc Tây phần lớn chỉ điều trị triệu chứng nên người bị chứng run tay chữa trị mãi mà vẫn không khỏi. Chưa kể, nhiều chứng run tay không có thuốc hoặc khi dùng thuốc cũng có thể gây ra tác dụng phụ ngoài ý muốn.
Chữa run tay bằng Đông y
Nhằm hỗ trợ người bị run tay khắc phục hạn chế của Tây y, Đông y có bài thuốc chữa run tay với Thiên ma và Câu đằng. Theo các nghiên cứu, đây là những thảo dược quý giúp bảo vệ và phục hồi chức năng của các tế bào thần kinh, đồng thời ổn định tính dẫn truyền, chống thoái hóa não, nhờ đó mang lại hiệu quả cao trong việc chữa run tay.
Tại Việt Nam, Thiên ma và Câu đằng đã được ứng dụng trong thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vương Lão Kiện, giúp nhiều người đẩy lùi chứng run tay để trở lại với cuộc sống hàng ngày.
Là một trong những người bị run tay phục hồi nhờ Vương Lão Kiện (*), bác sĩ Nguyễn Quang Cảnh (Vũng Tàu) đã thoát khỏi “án treo dao” vì không cầm được dao mổ để phẫu thuật. Chỉ trong vòng vài tháng kiên trì sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe này, tay ông đã hết run và có thể trở lại với công việc của mình: “Tôi dùng được 2 tháng thì các triệu chứng run bớt dần. Đến hơn tháng thứ 3 thì các triệu chứng này hầu như hết hẳn…”
“Đôi tay ta làm nên tất cả, có sức người sỏi đá cũng thành cơm”, thế nhưng nếu đôi tay bị run thì mọi sinh hoạt thường ngày đều trở nên khó khăn, chưa nói đến nguy cơ phải từ bỏ cả sự nghiệp như bác Cảnh đã trải qua. Vì thế, bạn nên theo dõi triệu chứng run của mình để tìm hiểu nguyên nhân và sớm có cách điều trị phù hợp nhất. Chỉ cần bạn kiên trì, chứng run tay sẽ sớm bị đẩy lùi!
(*) Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Thảo Viên | HELLO BACSI