Bố mẹ mắc bệnh HIV nhưng có thể con sinh ra không mắc bệnh. Làm cách nào để bảo vệ trẻ tốt nhất ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ước tính vào cuối năm 2013 sẽ có khoảng 3,2 triệu trẻ em từ 15 tuổi trở xuống phải sống chung với AIDS. HIV (virus gây suy giảm miễn dịch ở người) là virus gây AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải). Hội chứng này gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở một số nhóm bệnh nhân dễ bị tổn thương như trẻ em. Dưới đây là một số thông tin và lời khuyên bổ ích giúp bạn bảo vệ con phòng tránh căn bệnh này.
Hầu hết các trường hợp nhiễm HIV ở trẻ em đều được truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai, chuyển dạ và sinh con, hoặc trong giai đoạn cho con bú. Các nguyên nhân nhiễm HIV ít phổ biến ở trẻ em bao gồm:
- Trẻ sẽ có nguy cơ bị nhiễm HIV rất cao nếu được truyền máu bị nhiễm virus hoặc tiêm bằng kim tiêm không được tiệt trùng, HIV có thể lây lan giữa các trẻ em vô gia cư sử dụng ma túy.
- Đường tình dục. Mặc dù trường hợp này ít gặp ở trẻ em nhưng trẻ vẫn có thể bị lây nhiễm HIV do bị lạm dụng tình dục hoặc cưỡng hiếp.
Bảo vệ con khỏi sự lây truyền virus từ mẹ sang con
Một người mẹ nhiễm HIV hoàn toàn có thể sinh con khỏe mạnh. Nếu sử dụng thuốc đúng cách, một người phụ nữ nhiễm HIV được điều trị sớm trong thai kỳ sẽ có khả năng sinh con nhiễm HIV thấp hơn 2%.
Tất cả các mẹ bầu nên xét nghiệm HIV trong lần khám thai đầu tiên của thai kỳ. Một thai phụ có thể được xét nghiệm HIV lại sau khi mang thai nếu có nguy cơ nhiễm bệnh cao. Mẹ bầu nên được điều trị bằng liệu pháp kháng virus sớm trong thời gian mang thai để đạt được hiệu quả tốt nhất trong suốt thời gian chuyển dạ, sinh con và áp dụng cho cả trẻ sơ sinh, cũng có thể làm giảm nguy cơ lây truyền virus từ mẹ sang con.
Mẹ cũng có thể truyền HIV sang con qua sữa mẹ. Những phụ nữ bị nhiễm HIV không nên cho con bú. Thay vào đó, hãy cho con bạn bú sữa bột hoặc hỏi bác sĩ về việc xin sữa mẹ cho con bạn từ ngân hàng sữa.
Giao tiếp thật nhiều với con là phương pháp tốt nhất
- Đề cập chủ đề với con bạn. Bạn có thể bắt đầu nói chuyện khi con thấy hay nghe thấy một quảng cáo trên tivi về HIV. Hãy hỏi: “Con đã bao giờ nghe nói về HIV hoặc AIDS chưa? Con nghĩ sao về HIV hoặc AIDS?”.
- Cung cấp cho con những thông tin chính xác. Cho con bạn biết những thông tin chính xác, đáng tin cậy, phù hợp với lứa tuổi và sự phát triển của trẻ. Với trẻ 8 tuổi, bạn có thể nói: “AIDS là một căn bệnh mà làm cho người bệnh rất yếu. Nó gây ra bởi một loại virus, được gọi là HIV, là một loại vi trùng nhỏ bé”. Với trẻ lớn hơn, bạn có thể nói một cách chi tiết hơn. Trẻ ở độ tuổi thiếu niên nên hiểu HIV lây lan như thế nào và bao cao su giúp bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm HIV/AIDS ra sao. Bạn cần nói cho con biết về quan hệ tình dục trước khi giải thích về HIV để con không bị bối rối và có thể hiểu rõ hơn về vấn đề này. Đến thời điểm phù hợp khi trẻ lớn hơn, bạn hãy nói chuyện một cách cụ thể về những gì con có thể làm để bảo vệ bản thân khỏi HIV.
Giải thích cho con về những hiểu lầm về HIV
Quan niệm sai lầm của trẻ về AIDS – chẳng hạn như ý tưởng rằng con có thể bị bệnh do đứng gần một ai đó có HIV/AIDS – có thể khiến con bạn sợ hãi. Hãy sửa chữa những hiểu lầm này càng sớm càng tốt
- Giúp con luôn tự tin. Hãy khen con bạn thật nhiều, thiết lập mục tiêu thực tế, và thú vị là những cách hiệu quả để xây dựng sự tự tin cho con. Khi trẻ tự tin về bản thân, trẻ có thể tránh những áp lực từ bạn bè đồng trang lứa một cách tốt hơn.
- Hãy trang bị kiến thức cho con về quan hệ tình dục. Dạy con bạn về tình dục an toàn. Giải thích rằng cách chắc chắn duy nhất để ngăn chặn hoàn toàn HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, và mang thai ngoài ý muốn, là không quan hệ tình dục dưới bất kì hình thức nào.
- Hãy để con lên tiếng. Khi con của bạn đã sẵn sàng, hãy dạy cho con về tình dục an toàn để con bạn có thể tránh được các nguy cơ nhiễm HIV.
Nhiều trẻ sơ sinh và trẻ em nhiễm HIV là do mẹ bị nhiễm bệnh. Ngay cả khi trẻ em không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của nhiễm HIV, bác sĩ có thể điều trị để cải thiện sức khỏe nói chung và tăng khả năng sống sót cho trẻ.