Lễ cúng thôi nôi là đặc trưng văn hóa tâm linh lâu đời của người Việt, đánh dấu ngày bé yêu tròn 1 tuổi. Việc tiến hành nghi thức cúng thôi nôi nhằm cầu mong sự an lành và những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với bé yêu.
Để lễ cúng thôi nôi diễn ra suôn sẻ, bạn và gia đình cần chuẩn bị đầy đủ các lễ vật, nội dung bài cúng thôi nôi thật chu đáo. Nếu trong gia đình có người lớn tuổi (ông bà, cha mẹ…) am hiểu việc này thì đây là một lợi thế cho bạn. Bạn hãy tham khảo ý kiến của họ về việc chuẩn bị lễ vật cúng, bài khấn cúng thôi nôi cho bé yêu. Nếu bạn không có được lợi thế trên, hãy tham khảo bài viết sau của Chúng tôi để biết bạn cần chẩn bị những lễ vật gì cho lễ cúng, nội dung bài cúng thôi nôi cho con ra sao…
Thôi nôi là gì?
“Thôi nôi” theo nghĩa dân gian là bé yêu của bạn sẽ không nằm nôi nữa, tức là thôi dùng nôi khi bé tròn một tuổi. Đây là một sự kiện đáng nhớ, đánh dấu bước phát triển của trẻ. Từ đây, trẻ có thể thoải mái ra ngoài vui chơi, học hỏi. Đồng thời, lễ cúng thôi nôi là để bạn và gia đình tạ ơn 12 bà mụ và đức ông đã nặn ra bé yêu, che trở, bảo vệ bé.
Ngày tiến hành lễ cúng thôi nôi thường được tính theo ngày sinh âm lịch và tính theo giới tính của bé. Quy luật chọn ngày cúng thôi nôi trong dân gian từ xưa đến nay là “trai kém 2, gái kém 1”. Tức là nếu bé là con trai, bạn hãy tính từ ngày sinh theo âm lịch của bé lùi lại 2 ngày và nếu bé là con gái thì sẽ lùi 1 ngày. Thời gian tiến hành lễ thôi nôi tùy vào sự lựa chọn của gia đình bạn nhưng thông thường lễ cúng hay tiến hành vào buổi sáng.
Lễ vật cúng thôi nôi cho trẻ tùy thuộc vào phong tục cúng bái, tập quán của riêng từng vùng nơi gia đình bạn đang sinh sống hoặc gia cảnh của gia đình bạn. Trong lễ cúng thôi nôi có nghi thức cho bé yêu chọn đồ chơi để bạn và gia đình dự đoán ngành nghề tương lai của bé yêu. Đây là một thủ tục khá thú vị trong lễ cúng để gia đình bạn tiên đoán ngành nghề trong tương lai sau này của con.
Lễ cúng thôi nôi cần những gì?
Thực tế là tùy theo từng vùng miền và gia cảnh mà lễ vật bày trên mâm cúng thôi nôi có nhiều khác biệt. Bạn có thể tăng giảm lượng lễ vật cúng tùy theo điều kiện kinh tế gia đình. Về cơ bản, trong nhà có bao nhiêu bàn thờ sẽ cần bấy nhiêu mâm cúng. Thông thường lễ cúng thôi nôi có 3 mâm cúng chính: mâm cúng 12 bà mụ và đức ông, mâm cúng ông Địa, ông thần Tài và mâm cúng ông Táo. Ngoài việc chuẩn bị các lễ vật cho mâm cúng thôi nôi, bạn đừng quên đặt cho bé một ổ bánh sinh nhật thật đẹp nhé.
Ngoài ra, bạn cần chuẩn bị một mâm đồ chơi (các món đồ chơi mang tính biểu trưng cho các ngành nghề: bút, máy tính, ô tô, máy bay, lược, ống nghe, micro, búp bê…) để bé chọn món đồ mà bé yêu thích.
1. Mâm cúng 12 bà mụ và đức ông
Trong lễ cúng thôi nôi, mâm cúng 12 bà mụ và đức ông thường có các lễ vật sau:
- 1 con gà luộc
- 13 chén chè đậu trắng (nếu là lễ thôi nôi của bé trai) hoặc 13 chén chè trôi nước (nếu là lễ thôi nôi của bé gái)
- 13 đĩa xôi (xôi đậu, xôi gấc, xôi tam vị…)
- 1 tô cháo trắng
- 1 ly rượu nhỏ (dùng để rưới lên hoa sau khi cúng)
- Đĩa trầu cau
- Bình hoa tươi
- Mâm ngũ quả (tùy theo mùa hay theo tập quán cúng bái của từng vùng mà bạn chọn trái cây cho phù hợp)
- 2 cây đèn cầy cúng sao
- 3 cây nhang.
2. Mâm cúng ông Địa, ông thần Tài
- 1 đĩa trái cây
- 1 chén chè (trôi nước hoặc đậu trắng)
- 1 đĩa xôi
- 1 bộ tam sên: trứng, tôm, cua luộc
- 5 ly nước
- Bình hoa
- 3 cây nhang.
3. Mâm cúng ông Táo
- 1 đĩa trái cây
- Bình hoa
- Đèn cầy
- 1 đĩa gạo, muối
- 3 chén nước
- Bình trà
- 1 đĩa trầu cau
- 3 chén chè
- 3 đĩa xôi
- 3 cây nhang.
Bài cúng thôi nôi cho bé
Sau khi đã hoàn tất phần chuẩn bị và bày biện lễ vật làm lễ cúng thôi nôi cho bé yêu, bạn cần chuẩn bị bài khấn cúng thôi nôi của con để khấn cầu ông bà tổ tiên phù hộ cho bé khỏe mạnh, chóng lớn. Bài cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái có nội dung chung như sau:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát
– Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ tam Thiên mụ đại tiên chúa
– Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên nương
Hôm nay là ngày … tháng … năm … (tính theo âm lịch, ví dụ: ngày 27 tháng 2 âm lịch năm nay đọc là: ngày Giáp Tuất, tháng Ất Mão, năm Mậu Tuất)
Vợ chồng con là ……………… sinh được con (trai/gái) đặt tên là …………
Chúng con ngụ tại …………
Nay nhân ngày đầy năm của bé, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị thánh hiền, chư vị tiên bà, các đấng thần linh, thổ công địa mạch, thổ địa chính thần, tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên bà, chư vị tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Trên đây là nội dung bài cúng thôi nôi chung cho trẻ. Ở mỗi mâm cúng, bạn bế bé yêu đến, thắp nhang vái lạy và thay đổi danh xưng các vị cần khấn cho đúng nghi thức.
Nghi thức bé yêu bốc chọn đồ chơi trong lễ cúng thôi nôi
Sau khi tiến hành xong nghi lễ cúng thôi nôi, bạn thực hiện nghi thức mang tính biểu trưng hết sức thú vị là cho bé bốc chọn đồ vật. Đây là một nghi thức mang tính chất “chọn nghề cho tương lai” của trẻ. Từ đồ vật đầu tiên mà bé bốc, bạn và gia đình sẽ dự đoán nghề nghiệp, tính cách trong tương lai của bé. Sau khi trẻ lựa chọn món đồ chơi mà trẻ thích, bạn và mọi người cùng chúc phúc, tặng quà cho trẻ và dự tiệc mừng.
Ý nghĩa biểu trưng của một số món đồ trong mâm đồ chơi cụ thể như sau:
- Máy tính cầm tay: Nếu chọn đồ vật này, trong tương lai, bé yêu có thể sẽ là một chuyên gia tài chính, nhân viên kế toán, nhân viên ngân hàng hay một thương nhân thành công, nhà toán học, nhà nghiên cứu…
- Ống nghe: Việc bé yêu chọn ống nghe chứng tỏ bé rất thích món đồ chơi thú vị này. Trong tương lai, bé có thể trở thành bác sĩ, y tá hay một chuyên viên chăm sóc sức khỏe, chuyên viên tư vấn tâm lý…
- Sách: Bé sẽ rất ham tìm tòi, học hỏi, luôn biết tự học để bồi đắp kiến thức cho bản thân. Trong tương lai, bé có thể là một nhà giáo, nhà văn, nhà nghiên cứu…
- Bút: Bút là vật dụng gắn liền với những công việc liên quan đến viết lách. Nếu bé chọn bút trước tiên, trong tương lai, bé có thể sẽ là một nhà giáo, nhà văn, nhà thơ hay một phóng viên nổi tiếng…
- Micro: Đây là vật dụng gắn liền với công việc phải nói nhiều, thường xuyên xuất hiện trước công chúng. Nếu bé chọn micro thì có thể trong tương lai bé sẽ là nhà hùng biện, chính trị gia, phát thanh viên hay MC nổi tiếng…
- Máy bay, ô tô: Đây là những món đồ chơi yêu thích của hầu hết các bé trai. Thế nên, việc bé yêu chọn món đồ này cũng dễ hiểu. Tương lai bé có thể là kỹ sư chế tạo ô tô, máy bay hay phi công hoặc thậm chí bé có thể trở thành một vận động viên đua xe chuyên nghiệp.
- Búp bê: Đây là món đồ chơi yêu thích các bé gái. Nếu công chúa nhỏ của bạn chọn búp bê, tương lai bé có thể trở thành một cô nuôi dạy trẻ, một nhà thiết kế thời trang hay một chuyên viên làm đẹp…
- Gương, lược, kẹp tóc… là những món đồ thường “nằm trong tầm ngắm” của bé gái. Nếu bé yêu chọn món đồ trong số các món này, bé nhà bạn thể hiện xu hướng quan tâm đến việc làm đẹp, quan tâm đến sự chỉn chu, xinh đẹp của ngoại hình. Tương lai, bé có thể là một công chúa điệu đà thích làm đẹp.
- Bộ đồ chơi nhà bếp: Nếu bé chọn món đồ chơi này, trong tương lai nhà bạn có thể sẽ có một đầu bếp xuất sắc. Do đó, bạn có cơ hội thưởng thức các món ăn ngon và khoe tài nghệ bếp núc của con. Nếu sau này bé bày tỏ mong muốn tham gia các chương trình thi thố ẩm thực, hãy ủng hộ bé nhé. Đó có thể là khởi đầu thuận lợi để bé trở thành một đầu bếp danh tiếng, một quản lý nhà hàng xuất chúng hay một nhà phê bình ẩm thực có tên tuổi đấy.
Nghi thức trẻ bốc đồ chơi để bạn và gia đình phỏng đoán nghề nghiệp trong tương lai chỉ mang tính chất tham khảo vui. Do đó, trong việc nuôi dạy bé, bạn không nên căn cứ vào món đồ bé bốc mà gò ép bé, để tránh những sai lầm đáng tiếc.