Các bệnh lí ở âm hộ

Âm hộ là gì?

Âm hộ là phần bên ngoài của bộ phận sinh dục nữ. Nếp gấp ngoài được gọi là môi lớn và nếp gấp trong được gọi là môi bé.

Khi âm hộ có những triệu chứng nào thì tôi nên gặp bác sĩ chăm sóc sức khỏe?

Nếu có những thay đổi trên da âm hộ hoặc có ngứa, rát, đau thì bạn nên liên hệ với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn.

Bác sĩ sẽ kiểm tra những gì?

Bác sĩ sẽ thăm khám, hỏi về cơn đau, thói quen hàng ngày của bạn và lấy mẫu dịch tiết âm đạo để xét nghiệm. Trong một số trường hợp, cần làm sinh thiết là để xác nhận chẩn đoán.

Những bệnh lý ở da có thể ảnh hưởng đến âm hộ

Một số bệnh lý ở da có thể ảnh hưởng đến âm hộ như viêm nang lông, viêm da tiếp xúc, u nang tuyến Bartholin, nhiễm các loại địa y simplex chronicus, sclerosus, planus.

Viêm nang lông

Viêm nang lông xuất hiện khi nang lông bị vi khuẩn gây nhiễm trùng, lúc này trên da xuất hiện các vết màu đỏ, nhỏ, sưng u lên, chạm vào có thể đau hoặc không. Viêm nang lông có thể xảy ra trên môi lớn âm hộ do cạo, tẩy lông hoặc thậm chí do ma sát. Viêm nang lông thường tự khỏi, để bệnh khỏi nhanh cần chú ý giữ vệ sinh, mặc quần áo rộng và đắp gạc ấm lên vùng tổn thương. Nếu tổn thương không biến mất hoặc có xu hướng trở nên lớn hơn thì bạn cần đến gặp bác sĩ để được điều trị thêm.

Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc xuất hiện do sự kích ứng của da với những tác nhân như xà phòng, vải hoặc nước hoa. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể gồm ngứa nhiều, trầy da, đau nhức, nóng, rát. Để điều trị cần tránh tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng và phối hợp các biện pháp giúp da hết ngứa. Túi chườm đá hoặc gạc lạnh có thể giúp giảm kích ứng, có thể phối hợp bôi lên da một lớp mỡ mỏng để bảo vệ. Trong các trường hợp nặng thì cần phải dùng thuốc.

Nang tuyến Bartholin

Các tuyến Bartholin nằm dưới da, ở hai bên lỗ vào âm đạo, có chức năng tiết ra dịch lỏng giúp bôi trơn khi quan hệ tình dục. Nếu các tuyến Bartholin bị tắc sẽ gây ra u nang, là một nang sưng gần lỗ vào âm đạo. Ngoại trừ các trường hợp bị nhiễm trùng có thể gây đau và gây áp-xe, nang tuyến Bartholin thường không gây đau đớn.

Đối với nang tuyến Bartholin không gây đau có thể được điều trị tại nhà bằng cách ngâm trong bồn nước ấm hoặc đắp gạc ấm. Nếu áp-xe đã hình thành thì trong điều trị cần phải sử dụng kim hoặc một số dụng cụ y tế khác để bóc nang.

Bệnh địa y simplex chronicus

Viêm da tiếp xúc hoặc mắc các rối loạn da kéo dài có thể dẫn đến bệnh địa y simplex chronicus. Lúc này trên da âm hộ xuất hiện các vùng dày lên và có vảy, thường gọi là các “mảng”. Những mảng này gây ngứa dữ dội có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Để điều trị thường dùng các loại kem steroid, cần chú ý điều trị nguyên nhân và ngăn chặn vòng luẩn quẩn “ngứa-gãi” để da có thể lành hoàn toàn.

Bệnh địa y sclerosus

Bệnh địa y sclerosus là một rối loạn da, có thể gây ngứa, rát, đau khi quan hệ tình dục và các vết rách trên da. Da âm hộ có thể trở nên mỏng, trắng và nhăn. Những vết sưng lên có thể có màu trắng hoặc tím sẫm. Để điều trị bệnh này người ta thường dùng một loại kem steroid.

Bệnh địa y Planus

Bệnh địa y Planus là một rối loạn da thường xảy ra trên niêm mạc miệng. Thỉnh thoảng nó cũng ảnh hưởng đến vùng da sinh dục, kèm theo một trong các dấu hiệu ngứa, đau nhức, nóng rát và tiết dịch bất thường. Biểu hiện của bệnh là rất đa dạng, toàn bộ bề mặt âm hộ có thể có màu trắng hoặc chỉ xuất hiện một số vệt trắng và đôi khi còn có các vết sưng màu hồng sẫm.

Để điều trị địa y Planus có thể dùng các loại kem thuốc hoặc thuốc mỡ, thuốc viên đặt âm đạo, thuốc theo toa hoặc tiêm. Bệnh này rất khó điều trị, thường phải điều trị và theo dõi lâu dài.

Đau âm hộ mãn tính

Trong đau âm hộ mãn tính, các cơn đau xảy ra ở da khi chạm vào hoặc cả khi không chạm vào. Có hai loại đau âm hộ mãn tính: toàn bộ và khu trú. Với đau âm hộ mãn tính toàn bộ, cơn đau xảy ra trên diện rộng. Với đau âm hộ mãn tính khu trú, cơn đau được cảm nhận trên một diện tích nhỏ hơn, chẳng hạn như đau ở tiền đình.

Dấu hiệu và triệu chứng của đau âm hộ mãn tính

Đau âm hộ mãn tính thường được mô tả với các dấu hiệu như nóng, đau nhức, ngứa ngáy hoặc trầy xước. Da của âm hộ nhìn chung là bình thường.

Điều trị đau âm hộ mãn tính

Một loạt các phương pháp đã và đang được sử dụng để điều trị đau âm hộ mãn tính, bao gồm các biện pháp tự chăm sóc, thuốc men, thay đổi chế độ ăn uống, rèn luyện phản hồi sinh học, vật lý trị liệu, tư vấn tình dục hoặc phẫu thuật.

Teo âm hộ

Teo âm hộ là khi da âm hộ trở nên mỏng hơn do nồng độ estrogen giảm, thường xảy ra trong thời kì tiền mãn kinh và mãn kinh.

Dấu hiệu và triệu chứng của teo âm hộ

Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm đau nhức, khó chịu và khô. Đau có thể xảy ra trong quá trình quan hệ tình dục. Âm hộ trở nên nhạy cảm hơn với chất kích thích. Nhiễm trùng có thể xảy ra dễ dàng hơn. Trong trường hợp nặng, da âm hộ có thể bị nứt và chảy máu.

Điều trị teo âm hộ

Bệnh được điều trị bằng thuốc có chứa estrogen, dùng bôi lên da hoặc đặt âm đạo.

Tân sinh trong biểu mô âm hộ (VIN)

Tân sinh trong biểu mô âm hộ (VIN) là sự hiện diện của các tế bào âm hộ bất thườngnhưng chưa phải là ung thư. Nguyên nhân gây VIN thường là do nhiễm trùng virus papilloma (HPV)

Dấu hiệu và triệu chứng của VIN

Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm ngứa, rát, da có dấu hiệu bất thường như sần sùi, trơn láng, màu sắc trắng, nâu, đỏ khác thường. VIN cần được điều trị để ngăn chặn sự phát triển của ung thư.

Điều trị VIN

VIN có thể được điều trị bằng một loại kem bôi da, điều trị bằng laser hoặc phẫu thuật. Ngoài ra, vắc-xin HPV bảo vệ chống lại các type HPV 6, 11, 16 và 18 đã được chứng minh có thể giúp ngăn chặn VIN do bốn type HPV đó gây nên.

Ung thư là gì?

Ung thư là sự tăng trưởng của các tế bào bất thường

Nguyên nhân gây ung thư âm hộ

Ung thư âm hộ thường do nhiễm trùng HPV gây nên. Các bệnh ung thư khác như ung thư da hoặc bệnh Paget cũng có thể gây ảnh hưởng đến âm hộ. Bệnh Paget âm hộ có thể là một dấu hiệu của bệnh ung thư ở một khu vực khác, chẳng hạn như ung thư vú hoặc đại tràng.

Dấu hiệu và triệu chứng của ung thư âm hộ

Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm ngứa, rát, viêm hoặc đau. Các triệu chứng khác có thể là xuất hiện một khối u hoặc đau trên âm hộ, thay đổi màu sắc da hoặc có một vết sưng ở vùng háng.

Điều trị ung thư

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào giai đoạn của ung thư. Phẫu thuật thường là cần thiết để loại bỏ tất cả các tế bào ung thư. Ngoài ra có thể kết hợp xạ trị và hóa trị liệu.

Những bệnh lý khác nào có thể ảnh hưởng đến âm hộ?

Có một số bệnh lý có thể ảnh hưởng đến âm hộ. Nhiễm trùng (như nhiễm trùng nấm men) và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chẳng hạn như herpes sinh dục, có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng âm hộ. Bệnh Crohn là một bệnh lâu dài của hệ tiêu hóa cũng có thể gây viêm, sưng, loét hoặc bướu âm hộ.

Các biện pháp chăm sóc cá nhân nào có thể giúp ngăn ngừa hoặc chữa trị các bệnh âm hộ?

Các biện pháp chăm sóc cá nhân sau đây có thể giúp ngăn ngừa hoặc chữa trị một số bệnh âm hộ nhất định:

• Giữ âm hộ sạch sẽ bằng cách rửa với nước ấm, vỗ nhẹ nhàng, không cọ xát, sau đó lau khô.
• Không mặc quần hoặc đồ lót bó sát. Chỉ mặc đồ lót cotton.
• Không mặc quần tất bó (trừ khi đáy quần làm bằng cotton).
• Không sử dụng miếng đệm hoặc băng vệ sinh có chứa chất khử mùi hoặc lớp nhựa.
• Không sử dụng xà phòng có mùi thơm hoặc giấy vệ sinh có mùi thơm.
• Không nên thụt rửa hoặc sử dụng các dung dịch phun xịt phụ khoa hoặc bột talc.

Chú giải

Áp xe: Ổ mủ nằm trong mô hoặc một cơ quan.

Tuyến Bartholin: Một trong hai cơ quan nhỏ nằm dưới da ở lối vào âm đạo, sản xuất một số chất bôi trơn trong quá trình hưng phấn tình dục.

Sinh thiết: Một tiến trình tiểu phẫu để lấy một mẫu mô nhỏ sau đó đem kiểm tra dưới kính hiển vi trong phòng thí nghiệm.

Hóa trị: Phương pháp điều trị ung thư bằng cách sử dụng một số loại thuốc nhất định để tiêu diệt tế bào ác tính.

U nang: Một túi nhỏ chứa đầy chất lỏng.

Estrogen: Một loại nội tiết tố nữ được sản xuất trong buồng trứng.

Herpes sinh dục: Một căn bệnh do virus, lây truyền qua đường tình dục, gây ra đau đớn, loét nhiễm trùng nặng ở trên hoặc xung quanh bộ phận sinh dục.

Human Papillomavirus (HPV): Tên của một nhóm vi khuẩn, một số trong đó gây ra mụn cóc sinh dục và một số trong đó có liên quan đến các thay đổi ở cổ tử cung và ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, dương vật, hậu môn và cổ họng.

Viêm: Đau, sưng, đỏ và kích ứng các mô trong cơ thể.

Môi lớn: Các nếp gấp bên ngoài của bộ phận sinh dục nữ ngoài.

Môi bé: Các nếp gấp bên trong của bộ phận sinh dục nữ ngoài.

Thời kỳ mãn kinh: Khoảng thời gian trong cuộc sống của người phụ nữ khi đã hết kinh nguyệt; được định rõ khi không có kinh nguyệt trong vòng 1 năm.

Tiền mãn kinh: Giai đoạn trước thời kì mãn kinh, thường kéo dài từ 45 tuổi đến 55 tuổi.

Xạ trị: Điều trị bằng bức xạ năng lượng cao.

Bệnh lây truyền qua đường tình dục: Bệnh lây lan qua quan hệ tình dục, bao gồm Chlamydia, bệnh lậu, nhiễm trùng virus papilloma ở người, herpes, giang mai và nhiễm trùng với virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV, nguyên nhân của hội chứng suy giảm miễn dịch muắc phải [AIDS]).

Âm đạo: Một cấu trúc ống, được bao quanh bởi các cơ,nối tử cung với môi trường bên ngoài cơ thể.

Tiền đình: Khoảng không giữa môi bé mà tại đó có âm đạo và niệu đạo.

Âm hộ: Vùng bên ngoài bộ phận sinh dục nữ.

Đau âm hộ mãn tính: đau kéo dài ở âm hộ mà nguyên nhân không phải do nhiễm trùng hay các bệnh ở da.

Xem thêm

• Áp-xe là gì?

Tài liệu tham khảo

http://www.acog.org/~/media/For%20Patients/faq088.ashx