Bạn có thể bị khô cổ họng vì các nguyên nhân như mất nước, dị ứng, cảm lạnh… Vậy khô họng là bị bệnh gì? Làm sao để đẩy lùi triệu chứng khô rát cổ họng khó chịu này?
Khô cổ họng thông thường không phải là một triệu chứng quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, nó sẽ khiến bạn đau rát và khó chịu. Dưới đây là 9 nguyên nhân gây khô cổ họng phổ biến và cách chữa nhanh mà bạn nên tham khảo.
1. Mất nước gây khô cổ họng
Cảm giác khô trong cổ họng có thể đơn giản chỉ là một dấu hiệu cho thấy bạn không uống đủ nước. Khi bị mất nước, cơ thể sẽ không thể tiết đủ nước bọt để làm ẩm miệng và cổ họng. Không chỉ gây ra triệu chứng khô cổ họng, mất nước còn khiến bạn:
- Khô miệng
- Luôn cảm thấy khát
- Tiểu ít và nước tiểu màu đậm
- Mệt mỏi
- Chóng mặt
Cách chữa khô họng do mất nước
Bạn nên uống thêm nhiều nước để cung cấp đủ nước cho cơ thể. Lượng nước trung bình cần thiết để duy trì sức khỏe cơ thể là khoảng 1,5 – 2l mỗi ngày. Trong đó, khoảng 20% lượng nước được cung cấp thông qua các loại trái cây, rau củ quả và các loại thực phẩm khác. Khi bị khô cổ họng do mất nước, bạn nên uống nước lọc là tốt nhất. Tránh dùng các loại nước ngọt hay cà phê vì chúng có thể khiến tình trạng mất nước trở nên trầm trọng hơn.
2. Bị khô họng do mở miệng khi ngủ
Nếu bạn thức dậy vào buổi sáng mà cảm thấy khô cổ họng, nguyên nhân có thể là do vào đêm trước bạn đã ngủ nhưng không khép miệng. Không khí sẽ làm khô lượng nước bọt thông thường cần để giữ ẩm cho miệng và cổ họng. Ngoài khô họng, hành động mở miệng khi ngủ còn gây ra các tình trạng sau:
- Ngáy
- Hôi miệng
- Mệt mỏi vào ban ngày
Hiện tượng mở miệng lúc ngủ có thể là do thói quen hoặc tư thế ngủ không đúng. Bên cạnh đó, các vấn đề sau cũng có thể khiến bạn không khép miệng khi ngủ:
- Chứng ngưng thở khi ngủ
- Nghẹt mũi do cảm lạnh
- Các bệnh dị ứng mạn tính
- Các vấn đề về mũi (như lệch vách ngăn mũi)
Cách chữa khô họng do mở miệng lúc ngủ
Nếu bạn có vấn đề về xoang hay thường xuyên bị nghẹt mũi, hãy sử dụng miếng dán thông mũi để cảm thấy đỡ hơn khi ngủ. Đối với chứng ngưng thở khi ngủ, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thiết bị hỗ trợ qua miệng để điều chỉnh lại vị trí của hàm. Liệu pháp dùng máy áp lực dương liên tục (CPAP) cũng có thể được sử dụng để không khí lưu thông trong quá trình hô hấp vào ban đêm.
3. Bị khô cổ họng do viêm mũi dị ứng
Hệ miễn dịch thường đóng vai trò bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân nguy hiểm như virus và vi khuẩn để phòng bệnh. Ở những người bị dị ứng, hệ miễn dịch sẽ nhận diện các chất vô hại (gồm phấn hoa, cỏ, nấm mốc, mạt bụi…) như một kẻ xâm nhập nguy hiểm và bắt đầu sản xuất các hóa chất để chống lại chúng. Phản ứng dị ứng này có thể đi kèm:
- Ho
- Hắt hơi
- Ngứa mắt, miệng hay da
- Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
Mũi bị nghẹt sẽ khiến bạn phải thở bằng miệng, khiến cổ họng dễ bị khô hơn. Bên cạnh đó, chất nhầy dư thừa ở mũi cũng có thể chảy về phía sau cổ họng, gây ra hội chứng chảy dịch mũi sau.
Điều trị các triệu chứng dị ứng
Để ngăn các triệu chứng dị ứng, bạn cần tránh tác nhân gây dị ứng bằng các cách sau đây:
- Ở trong nhà vào những ngày khô và lộng gió
- Đóng cửa chính và cửa sổ khi bên ngoài có nhiều phấn hoa
- Giặt drap giường hàng tuần bằng nước nóng
- Vệ sinh nhà cửa thường xuyên, loại bỏ nấm mốc ở các khu vực ẩm ướt
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài không khí có lượng phấn hoa cao để tránh phấn hoa xâm nhập vào đường thở
Ngoài ra, bạn cũng có thể kiểm soát các triệu chứng dị ứng bằng thuốc kháng histamine, thuốc thông mũi hoặc liệu pháp miễn dịch.
4. Cảm lạnh gây khô cổ họng
Cảm lạnh là một dạng nhiễm trùng thường gặp gây ra bởi nhiều loại virus khác nhau. Nhiễm trùng có thể khiến bạn cảm thấy khô rát và ngứa cổ họng cùng các triệu chứng như:
- Ho
- Hắt hơi
- Sốt nhẹ
- Đau nhức toàn thân
- Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
Giải pháp chữa trị nhanh bệnh cảm lạnh
Cảm lạnh tuy không nguy hiểm nhưng có thể gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của bạn. Để cơ thể nhanh chóng hồi phục, hãy thử một vài phương pháp như:
- Uống thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil)
- Dùng viên ngậm ho để làm dịu cổ họng khô rát
- Uống nước trà gừng ấm
- Súc miệng bằng nước muối
- Sử dụng thuốc xịt thông mũi
- Uống nhiều nước
- Bật máy tạo độ ẩm trong phòng
- Nghỉ ngơi nhiều hơn
5. Khô họng do bệnh cúm
Cũng giống như cảm lạnh, virus là nguyên nhân gây ra bệnh cúm. Tuy nhiên, các triệu chứng cúm có xu hướng nghiêm trọng hơn so với cảm lạnh. Ngoài cảm giác khô rát họng, bạn có thể gặp thêm một số triệu chứng khác như:
- Sốt
- Ho
- Ớn lạnh
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Nôn mửa
- Tiêu chảy
- Đau nhức cơ
- Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
Cúm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi, những người mắc bệnh mãn tính hoặc hệ miễn dịch bị suy yếu. Các biến chứng của cúm bao gồm:
- Viêm phổi
- Viêm phế quản
- Viêm xoang
- Nhiễm trùng tai
- Hen suyễn
Phương pháp điều trị nhanh cúm, chấm dứt khô rát cổ họng
Các loại thuốc kháng virus sẽ làm giảm các triệu chứng cúm và giúp bạn nhanh hồi phục. Bạn nên bắt đầu uống thuốc trong vòng 48 tiếng khi mới bắt đầu xuất hiện các triệu chứng để thuốc phát huy công dụng tốt nhất.
Khi đang bị bệnh, hãy thử các phương pháp dưới đây để giảm cảm giác khô và đau họng:
- Nghỉ ngơi nhiều hơn
- Dùng viên ngậm trị viêm họng
- Súc miệng bằng nước muối
- Uống nước trà gừng ấm
- Uống thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Advil) hoặc acetaminophen (Tylenol) để hạ sốt và giảm đau cơ thể.
6. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng khiến dịch axit chảy ngược từ dạ dày lên thực quản. Nếu axit đến cổ họng, bạn có thể cảm thấy đau và khô rát cổ họng. Axit sẽ đốt cháy niêm mạc thực quản, gây ra các triệu chứng như:
- Ợ nóng
- Khó nuốt
- Ho khan
- Ợ chua
- Khàn tiếng
Giải pháp khắc phục khô họng do GERD
GERD có thể được điều trị bằng các loại thuốc sau:
- Thuốc kháng axit (antacids), như Maalox, Mylanta và Rolaids để trung hòa axit dạ dày
- Các chất ức chế H2, như cimetidine (Tagamet HB), famotidine (Pepcid AC) và ranitidine (Zantac) để giảm sản xuất axit dạ dày
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI), như lansoprazole (Prevacid 24) và omeprazole (Prilosec) để ngăn sản xuất axit
Ngoài điều trị bằng thuốc, bạn hãy thử thực hiện một số thay đổi sau để giảm nhẹ triệu chứng trào ngược:
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Mặc quần áo rộng
- Ăn nhiều bữa nhỏ mỗi ngày
- Kê cao gối khi ngủ
- Không hút thuốc
- Tránh các thực phẩm và đồ uống có thể gây ra chứng ợ nóng như thực phẩm cay, rượu, caffeine, sô cô la, bạc hà và tỏi.
>>> Bạn có thể tìm hiểu thêm: Bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản có nên kiêng caffeine không?
7. Viêm họng do liên cầu khuẩn
Viêm họng do liên cầu khuẩn là một dạng nhiễm trùng vùng họng gây ra bởi vi khuẩn Streptococcus. Khi mắc bệnh, cổ họng thường sẽ rất khô và đau rát. Một số triệu chứng khác bao gồm:
- Sốt
- Phát ban
- Đau nhức cơ
- Sưng đỏ amidan
- Xuất hiện các mảng trắng trên amidan
- Sưng hạch bạch huyết ở cổ
- Buồn nôn và ói mửa
Điều trị khô họng do viêm họng liên cầu khuẩn
Bác sĩ thường điều trị viêm họng liên cầu khuẩn bằng kháng sinh. Tình trạng khô rát cổ họng và các triệu chứng khác sẽ cải thiện trong vòng vài ngày sau khi bạn bắt đầu dùng thuốc.
Bạn cần lưu ý dùng đủ liều kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Nếu dừng thuốc quá sớm, một số vi khuẩn vẫn còn sống trong cơ thể sẽ khiến bạn bị bệnh trở lại.
8. Viêm amidan gây khô cổ họng
Viêm amidan là tình trạng viêm và sưng amidan – 2 tổ chức lympho ở phía sau cổ họng, thường xảy ra do nhiễm vi khuẩn hoặc virus. Ngoài khô rát cổ họng, bệnh còn gây ra các triệu chứng như:
- Sốt
- Khàn tiếng
- Hôi miệng
- Đau đầu
- Sưng đỏ amidan
- Mảng trắng trên amidan
- Sưng hạch bạch huyết ở cổ
Chữa trị triệu chứng khô cổ họng do viêm amidan
Nếu nguyên nhân gây viêm là do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị. Viêm amidan do virus gây ra thường sẽ cải thiện trong vòng 7 – 10 ngày. Dưới đây là một số biện pháp bạn nên thực hiện để hết bệnh nhanh hơn:
- Uống nhiều nước
- Nghỉ ngơi nhiều hơn
- Súc miệng bằng nước muối
- Sử dụng máy tạo độ ẩm không khí
- Dùng viên ngậm chữa viêm họng
- Dùng thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil).
9. Viêm thanh quản gây khô rát cổ họng
Viêm thanh quản là tình trạng dây thanh âm bị viêm và sưng. Bệnh thường xảy ra khi bạn nói to hoặc la hét trong thời gian dài. Ngoài ra, nhiễm virus và thay đổi thời tiết cũng có thể khiến bạn bị viêm thanh quản.
Bên cạnh khô rát cổ họng, bệnh còn có thể gây ra tình trạng khàn tiếng, ho kéo dài, khó thở, thở khò khè, sốt. Viêm thanh quản cấp tính nếu không được khắc phục sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính, gây khó khăn cho việc điều trị.
Cách chữa đau, khô họng do viêm thanh quản
Một số phương pháp đơn giản tại nhà có thể giúp bạn cải thiện triệu chứng của bệnh, bao gồm:
- Dùng máy phun hơi nước để điều hòa độ ẩm trong nhà và văn phòng
- Uống nhiều nước
- Hạn chế sử dụng giọng nói trong vài ngày
- Nếu phải nói chuyện, hãy nói bằng âm lượng bình thường. Việc nói thì thầm không giúp giảm viêm mà còn tăng áp lực lên dây thanh quản
- Sử dụng các thuốc giảm đau như paracetamol, ibuprofen
10. Bệnh bạch cầu đơn nhân
Bệnh bạch cầu đơn nhân còn được gọi là “bệnh của những nụ hôn” vì nó lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc với nước bọt người bệnh hoặc qua ho, hắt hơi… Bệnh do virus gây ra có các triệu chứng điển hình như:
- Sốt
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Khô cổ họng
- Sưng amidan
- Sưng hạch bạch huyết ở cổ và nách
Phương pháp chữa trị
Bạn có thể uống thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil) để hạ sốt và giảm đau họng. Ngoài ra, bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây để giảm nhẹ các triệu chứng:
- Uống thêm nước để tránh mất nước
- Súc miệng bằng nước muối để giảm đau họng
- Nghỉ ngơi nhiều hơn để hệ miễn dịch có điều kiện chống lại virus
Trong nhiều trường hợp, bạn có thể chữa triệu chứng khô cổ họng bằng một số biện pháp đơn giản tại nhà. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp bác sĩ nếu tình trạng khô rát cổ họng đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng khác như khó thở, phát ban, đau tức ngực, sốt cao…
Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp được khô họng là bệnh gì và có cách chữa trị nhanh chóng. Nếu cảm thấy triệu chứng khô cổ họng không thuyên giảm, hãy đến bệnh viện ngay. Đừng để triệu chứng kéo dài quá lâu sẽ gây khó khăn cho hiệu quả điều trị, bạn nhé!