Phúc bồn tử là một trong những loại quả rất được ưa chuộng bởi không những chỉ trông thôi đã muốn ăn ngay, mà bản thân nó còn mang lại nhiều giá trị sức khỏe đáng kinh ngạc.
Cũng chính vì điều này mà phúc bồn tử được ví như loại “thần dược” tuyệt diệu mà thiên nhiên đã dành tặng cho con người. Ngoài việc dùng trong trang trí các món như bánh kem, sinh tố, mứt thì loại quả này còn được dùng như món ăn vặt hằng ngày để bổ sung nhiều dưỡng chất thiết yếu mà giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm. Mời bạn cùng Hello Bacsi khám phá ngay phúc bồn tử là quả gì và những lợi ích mà phúc bồn tử mang lại ngay sau đây.
Phúc bồn tử là quả gì?
Phúc bồn tử, hay còn gọi là quả mâm xôi, được xem là một trong những “siêu thực phẩm” bởi không chỉ sở hữu nguồn dinh dưỡng dồi dào mà còn đặc biệt hữu ích trong việc điều trị bệnh. Bằng chứng là Đông y coi mâm xôi là một loại “thực dược lưỡng dụng” nghĩa là vừa dùng làm thực phẩm, vừa có thể làm thảo dược trị bệnh.
Thị trường hiện nay có 2 loại mâm xôi là mâm xôi đen (blackberry) và mâm xôi đỏ (rasberry). Nhìn chung, mâm xôi có dạng hình cầu, bao gồm nhiều quả hạch nhỏ như vậy dính thành cụm vào cuống, khi ăn sẽ thấy có vị hơi ngọt, chua. Quả lúc chín thường có màu đỏ tươi trông khá bắt mắt.
Phúc bồn tử là lựa chọn rất phù hợp cho những ai muốn ăn kiêng, bởi 220 gram loại quả này chỉ chứa 62 calories, 1 gram chất béo cùng 14 gram carbohydrate. Thêm vào đó, chỉ số đường huyết (GI – Glycemic) trong quả mâm xôi là 15, đây được cho là mức an toàn với lượng đường huyết. Ngoài ra, loại quả mọng này còn là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa có lợi cao nhất trong họ trái cây (thực tế cao gấp 10 lần so với cà chua). Chính vì điều này mà người ta đã dùng mâm xôi như một vị thuốc tốt cho sức khỏe, hỗ trợ trị nhiều vấn đề sức khỏe như bệnh đái tháo đường tuýp 2, viêm gan, sạn thận.
Mặc dù nhiều công dụng như vậy nhưng giá bán của phúc bồn tử khá phải chăng. Phúc bồn tử đen sẽ giao động trong mức giá từ 200.000-450.000 VNĐ/kg tùy theo thời vụ, thương hiệu cửa hàng, chất lượng sản phẩm. Bạn có thể mua phúc bồn tử tại vườn, siêu thị, các chợ hoa quả hoặc cửa hàng chuyên bán trái cây.
Tác dụng của phúc bồn tử đối với sức khỏe
Mặc dù chúng ta đều biết phúc bồn tử có nhiều lợi ích cho sức khỏe, song các nghiên cứu đã tìm ra thêm rất nhiều lý do khiến chúng ta nên bổ sung loại quả này vào thực đơn.
1. Cung cấp vitamin C cho cơ thể
Vitamin C là một phần không thể tách rời của collagen trong xương, mô liên kết và mạch máu. 220 g mâm xôi chứa 30,2 mg vitamin C. Đó là một nửa lượng vitamin C được khuyến nghị nên bổ sung hàng ngày. Dưỡng chất này đóng vai trò trong việc tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, chống lại các bệnh nhiễm trùng.
Không những thế, vitamin C trong quả mâm xôi còn là tác nhân oxy hóa mạnh mẽ ngăn chặn sự xâm nhận của các mầm bệnh đến từ môi trường ngoài. Các chất chống oxy hóa như phenol và anthocyanin cũng tăng cường sức khỏe cho cơ thể. Ngoài ra, vitamin C có thể giúp bạn:
- Hấp thụ sắt
- Chữa lành vết thương
- Ngăn ngừa sâu răng
- Tái sinh làn da, bảo vệ mô và mạch máu
- Rút ngắn các cơn cảm lạnh thông thường
- Chống lại các gốc tự do (các phân tử phát ra bởi chất độc) trong cơ thể
Nghiên cứu về vitamin C từ National Institutes of Health cho thấy loại vitamin này giúp làm giảm sự hình thành các chất gây ung thư trong cơ thể. Vitamin C hoạt động như một chất chống oxy hóa và cũng có thể làm giảm sự mất cân bằng oxy hóa trong cơ thể, ngăn ngừa việc dẫn đến ung thư.
2. Có lợi cho đường tiêu hóa
Thực tế hiện nay hầu hết mọi người thường không ăn đủ lượng chất xơ theo nhu cầu. Theo đó, chế độ ăn nghèo chất xơ lại có liên quan đến các vấn đề tiêu hóa như táo bón, đầy hơi, đau dạ dày. Hơn nữa, một nghiên cứu về tim mạch năm 2013 trên trang British Medical Journal cũng cho biết, việc không nạp đủ lượng chất xơ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nên nhớ rằng dưỡng chất này góp phần không nhỏ trong vấn đề bảo vệ sức khỏe, bao gồm:
- Giảm cholesterol
- Thúc đẩy cử động ruột thường xuyên
- Giúp cảm thấy no lâu hơn nên sẽ góp phần giảm cân
- Cung cấp nhiên liệu để nuôi dưỡng vi khuẩn ruột khỏe mạnh
- Kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách làm chậm tốc độ hấp thụ đường
Một quả phúc bồn tử dù nhỏ nhưng có rất nhiều chất xơ với 220g loại quả này đã chứa gần 8g chất xơ.
3. Cung cấp vitamin K
Vitamin K là một trong những yếu tố tham gia vào quá trình đông máu. Đây chính là lý do vì sao khi bị đứt tay, bạn sẽ không mất máu quá nhiều. Bên cạnh đó, dưỡng chất này cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất ở xương. Nhiều bằng chứng cho thấy, việc thiếu hụt vitamin K có thể dẫn đến nguy cơ giảm mật độ khoáng ở xương và gãy xương. Bầm tím da, chảy máu kinh nguyệt nhiều và xuất hiện máu ở phân hay nước tiểu cũng là những biểu hiện cho thấy cơ thể đang không được cung cấp đủ vitamin K.
Theo thống kê, một bát mâm xôi thô cung cấp khoảng 29 microgam vitamin K, tức là chiếm hơn 1/3 nhu cầu dinh dưỡng trong ngày. Trong trường hợp nếu đang sử dụng thuốc giảm loãng máu, các bác sĩ có thể khuyến nghị bạn dùng thêm những thực phẩm giàu vitamin K như mâm xôi, rau lá xanh, đậu nành và thực phẩm bơ sữa lên men.
4. Cung cấp mangan
Mangan không phải là khoáng chất quá phổ biến nhưng nó vẫn là yếu tố cần thiết để đảm bảo sức khỏe xương khớp, cũng như nâng cao miễn dịch cho cơ thể. Thực thế, mangan là một trong những thành phần có mặt trong mâm xôi. Theo thống kê, mỗi 220 gram mâm xôi chứa đến 0,9 gram khoáng chất này, tương đương với một nửa nhu cầu khuyến nghị bổ sung trong ngày.
Mangan giữ vai trò tham gia vào quá trình chuyển hóa carbohydrate, amino axit và cholesterol trong cơ thể. Bên cạnh đó, dưỡng chất này cũng góp phần hình thành nên collagen, tương tự như vitamin C. Và loại enzyme giúp mangan tổng hợp collagen là prolidase còn có khả năng giúp làm lành vết thương hiệu quả. Một vài lợi ích khác mà ít người biết về mangan nữa như: phòng ngừa chứng loãng xương, giảm động kinh và kiểm soát lượng đường trong máu.
Mặc dù vậy, bạn không nên tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu mangan trong ngày trừ khi cơ thể bạn có cơ chế giúp loại bỏ lượng mangan dư thừa, như trong bệnh gan mãn tính hoặc thiếu máu.
5. Tác dụng của phúc bồn tử giúp não khỏe mạnh
Ăn những loại trái cây mọng nước như quả quả mâm xôi có thể cải thiện sức khỏe của não và giúp ngăn ngừa sự mất trí nhớ do lão hóa, theo nghiên cứu của Tạp chí Hóa học Nông nghiệp và Thực phẩm. Các nhà nghiên cứu đã đưa ra kết luận rằng các chất chống oxy hoá có trong phúc bồn tử giúp chống lại các gốc tự do và điều khiển sự giao tiếp của các nơron thần kinh. Điều này có thể giúp giảm viêm não, vốn là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề về nhận thức và vận động cùng với lão hóa.
6. Tốt cho sức khoẻ răng miệng
Theo kết quả của một nghiên cứu năm 2013 của trang National Center for Biotechnology Information cho thấy tác dụng của phúc bồn tử có thể giúp bạn chăm sóc răng miệng do có tính kháng khuẩn và chống viêm. Dù vẫn còn phải nghiên cứu thêm, nhưng các nhà nghiên cứu cũng khuyến cáo bạn nên ăn quả thường xuyên vì chúng giúp ngăn ngừa và kiểm soát tình trạng viêm nướu răng và sâu răng.
7. Hỗ trợ đẩy lùi trầm cảm
Những ngày cuối năm hẳn là ai cũng bận rộn với công việc và luôn ở trong trạng thái căng thẳng. Tác dụng của phúc bồn tử giúp giảm đi hàm lượng cortisol, là hormone được sản xuất bởi tuyến thượng thận gây căng thẳng cho con người vì có chứa nhiều vitamin thiết yếu. Bạn nên mang theo một ít để ăn mỗi khi cảm thấy căng thẳng. Phúc bồn tử được xem là loại quả giúp hỗ trợ đẩy lùi trầm cảm tốt.
8. Tăng cường khả năng “chăn gối”
Theo các nhà khoa học thì cơ quan sinh dục suy yếu có hàm lượng kẽm thấp. Trong hạt của phúc bồn tử có hàm lượng kẽm rất cao và được cơ thể hấp thụ rất tốt. Kẽm giúp kiểm soát lượng testosterone, giúp nam giới hưng phấn và tăng số lượng tinh trùng. Bên cạnh đó, phúc bồn tử còn chứa hàm lượng cao các chất chống oxy hóa, hỗ trợ việc lưu thông máu đến cơ quan tình dục. Vì vậy, đây là loại quả được khuyên nên ăn thường xuyên để tăng cường khả năng sinh lý, đặc biệt là với cánh đàn ông.
Bên cạnh đó, vitamin C và magiê trong phúc bồn tử có thể cải thiện khả năng sinh sản ở cả nam giới và nữ giới. Một giả thuyết khẳng định rằng các chất chống oxy hóa trong phúc bồn tử góp phần tăng cường chất lượng tinh trùng và làm giảm nguy cơ sẩy thai.
9. Phòng chống ung thư
Phúc bồn tử chứa các chất chống oxy hóa và ngừa ung thư. Loại quả này còn có nồng độ chất chống oxy hóa cao nhất so với bất kỳ loại trái cây khác, gấp 10 lần so với cà chua. Phúc bồn tử cũng chứa axit ellagic, một chất chống oxy hóa tự nhiên được tìm thấy trong trái cây, rau và có phổ biến ở các loại quả mọng. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy tác dụng của phúc bồn tử có thể giúp giảm căng thẳng, giảm viêm và qua đó giúp cơ thể hạn chế sự phát triển của các tế bào ung thư.
10. Phúc bồn tử duy trì sức khỏe tim mạch
Kali trong phúc bồn tử với hàm lượng vừa phải giúp điều hòa nhịp tim và huyết áp của cơ thể. Bên cạnh đó, phúc bồn tử còn giàu khoáng chất như mangan, đồng và sắt − những hợp chất có lợi cho việc sản xuất hồng cầu. Ngoài ra, quả phúc bồn tử còn là một trong những loại trái cây ít đường tốt cho sức khỏe.
11. Giúp tăng cường hệ tiêu hóa
Tác dụng của phúc bồn tử có thể giúp bảo vệ màng tế bào nhờ đặc tính chống viêm. Bên cạnh đó, loại quả này cũng cố hệ thống miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa. Một nghiên cứu gần đây khẳng định rằng axit ellagic, một chất chống oxy hóa phenol tự nhiên có trong trái cây và rau củ, và đặc biệt có nhiều trong nước ép phúc bồn tử, giúp chống viêm ở dạ dày và ruột.
12. Phúc bồn tử duy trì sức khỏe cho mắt
Sự kết hợp của chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin A và phenol trong phúc bồn tử giúp tránh khỏi bệnh tật và bảo vệ các màng của mắt sản xuất thủy dịch, nhờ đó làm sạch và bảo vệ mắt khỏi bị khô. Axit ellagic cũng giúp duy trì thị lực khỏe mạnh.
Cách làm sinh tố phúc bồn tử ngon
Thành phần
- 470g phúc bồn tử tươi
- 1 quả chuối chín
- 60ml nước cam ép tươi
- 120ml sữa tách kem
- 60ml sữa chua
- 1 muỗng canh mật ong
- 2 ly đá
Cách chế biến
Bạn cho phúc bồn tử, chuối, nước cam ép, sữa, sữa chua, mật ong và đá vào máy xay. Xay cho đến khi mịn thì đổ ra ly rồi thưởng thức.
Ngoài ra, bạn cũng có thể học cách chế biến quả phúc bồn tử thành những món ăn hay thức uống ngon miệng khác như soda, trà, mứt, yogurt, bánh mì…
Bạn có thể tìm hiểu thêm: 8 món ngon từ phúc bồn tử bạn có thể tự tay làm tại nhà
Hãy thay đổi khẩu vị với các món ngon từ phúc bồn tử, bạn sẽ cảm thấy hứng thú hơn khi vào bếp và bổ sung nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe nhé!