Tìm hiểu chung
Lạm dụng cocaine là gì?
Cocaine là một loại thuốc có chức năng làm tăng lượng chất dẫn truyền thần kinh dopamin trong não. Dopamine liên quan đến việc tạo ra cảm xúc ‘phấn khích’, điều tiết chuyển động và xử lý tín hiệu khen thưởng.
Việc sử dụng cocain lặp đi lặp lại sẽ dẫn đến nghiện cocain hoặc phụ thuộc cocain. Một người nghiện cocaine sẽ trở nên phụ thuộc thuốc cả về thể chất và tâm lý. Họ có thể trở nên xa lạ với bạn bè và gia đình, cảm thấy căng thẳng, khó chịu và nghĩ quá nhiều về bản thân. Lạm dụng cocaine có thể gây ra sự căng thẳng cảm xúc cực độ đối với các mối quan hệ cá nhân và có những hậu quả nghiêm trọng về tài chính. Tiếp tục sử dụng cocaine hoặc quá liều cũng có thể gây tử vong.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng lạm dụng cocaine là gì?
Các triệu chứng phổ biến của việc lạm dụng cocain là:
- Kích động
- Đồng tử giãn
- Chảy nước mũi
- Sụt cân
- Cách ly khỏi xã hội
- Có các hành vi nguy hiểm
- Chảy máu cam
- Quá tự tin
- Thói quen nói nhiều
- Thay đổi giấc ngủ và ăn uống
- Vết bột trắng xung quanh mũi và miệng
- Dấu vết cháy trên tay và môi
- Giảm thói quen vệ sinh
- Khó khăn tài chính
- Không còn quan tâm đến những điều trước đây từng mang lại niềm vui
- Tăng nhu cầu riêng tư
- Thìa, lưỡi dao cạo, bao nhựa và vật liệu sử dụng ma túy khác xuất hiện trong phòng hoặc túi quần áo.
Đôi khi, người nghiện cocaine có thể sử dụng liều cao hơn cùng một lúc, dẫn đến thái độ thù địch, giận dữ, cáu kỉnh và thậm chí những cơn bùng phát bạo lực. Những người sử dụng cocaine trong thời gian dài có thể bắt đầu bị các tác dụng phụ tiêu cực khi sử dụng thuốc. Chứng hoang tưởng, lo lắng, tức giận và ảo giác có thể là dấu hiệu của việc lạm dụng cocaine ở một người đã sử dụng thuốc trong thời gian dài.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương pháp thích hợp nhất.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây lạm dụng cocaine là gì?
Sử dụng cocaine khiến não giải phòng nhiều chất dẫn truyền thần kinh điều khiển khoái cảm và chuyển động gọi là dopamine. Lượng dopamine tăng dẫn đến cảm giác khoái lạc cao. Tuy nhiên, nếu sử dụng liên tục cocaine, não sẽ cố gắng cân bằng mọi thứ và tạo ra ít dopamine hơn. Điều này dẫn đến bạn phải cần lượng cocaine nhiều hơn để có tác dụng tương tự hoặc phục hồi từ các triệu chứng cai nghiện cocaine.
Mặc dù không có một nguyên nhân duy nhất dẫn đến lạm dụng cocaine, tình trạng này thường được bác sĩ cho là kết quả của sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và các yếu tố nguy cơ từ môi trường. Những người sống trong gia đình có người thân bị nghiện cocain sẽ có nguy cơ cao lạm dụng thuốc và họ cần nhận thức được thông tin này trong thời kỳ tiền niên thiếu. Tuy nhiên, trong gia đình có người bị nghiện không có nghĩa người khác chắc chắn sẽ bị nghiện.
Nguy cơ mắc phải
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ gây lạm dụng cocaine?
Có nhiều yếu tố nguy cơ bị lạm dụng cocaine như:
- Các yếu tố nguy cơ xã hội đối: tình trạng kinh tế xã hội và mức độ giáo dục thấp, áp lực từ bạn bè, sống trong khu vực tội phạm hoặc sử dụng ma túy.
- Các yếu tố nguy cơ gia đình: giám sát của cha mẹ thấp, kỷ luật không nhất quán hoặc khắc nghiệt, giao tiếp trong gia đình kém, xung đột gia đình cao và cha mẹ ly dị.
- Các yếu tố nguy cơ cá nhân: giới tính nam, chủng tộc da trắng. Mặc dù đàn ông có nhiều khả năng lạm dụng cocaine, song phụ nữ khi sử dụng cocaine được cho là có cảm giác thèm ăn, trầm cảm, có các vấn đề xã hội và gia đình nhiều hơn. Phụ nữ có nhiều khả năng cần được điều trị nghiện cao hơn so với nam giới. Các yếu tố cá nhân nhân khác gồm: tính cách hung hăng biểu hiện sớm từ thời thơ ấu hoặc các vấn đề hành vi khác; nạn nhân của sự ngược đãi; các vấn đề về sức khỏe tâm thần, các vấn đề về bạn bè hoặc học tập; các hành vi tìm kiếm cảm giác lạ và không nhận ra mức độ nguy hiểm của việc sử dụng ma túy.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán lạm dụng cocaine?
Thông thường, chẩn đoán lạm dụng cocaine được thực hiện khi người nghiện nhập viện để kiểm tra thêm và làm xét nghiệm. Những việc này cần nhiều thời gian, do đó không được thực hiện tại khoa cấp cứu của bệnh viện.
Nhìn chung, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết để đánh giá các triệu chứng của một người lạm dụng cocaine. Ngoài khám lâm sàng và thu thập bệnh sử y khoa, các xét nghiệm có thể bao gồm phân tích máu và nước tiểu, chụp X-quang ngực, chụp CT, chụp MRI và chọc dịch não tủy.
Những phương pháp nào dùng để điều trị lạm dụng cocaine?
Lạm dụng cocaine là một tình trạng phức tạp, với các yếu tố về thể chất, tinh thần, xã hội, môi trường và gia đình. Nhiều phương pháp điều trị lạm dụng cocaine nhằm giải quyết tất cả các yếu tố này.
Điều trị hành vi
Điều trị hành vi cho kết quả đầy hứa hẹn, giúp người nghiện vượt qua cơn nghiện cocain. Điều trị có thể được thực hiện tại cơ sở ngoại trú hoặc nội trú. Các can thiệp tập trung vào hành vi thường được sử dụng kèm với thuốc.
Các phương pháp điều trị hành vi bao gồm các phần thưởng khuyến khích đạt các mục tiêu liên quan đến việc ngừng sử dụng và liệu pháp hành vi nhận thức.
Thuốc
Trong khi không có thuốc nào được thiết kế đặc biệt để điều trị lạm dụng cocaine, một số loại thuốc khác có thể hữu ích như thuốc trị trầm cảm.
Phương pháp điều trị thay thế
Các giải pháp khác để giúp khắc phục lạm dụng cocaine bao gồm tập thể dục, thôi miên, châm cứu và thảo dược. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác định hiệu quả của các kỹ thuật này trong việc cai nghiện cocain.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn kiểm soát lạm dụng cocaine?
Lo âu, kích động nhẹ, chán ăn, mất ngủ, khó chịu, cơn hoảng loạn nhẹ, trầm cảm nhẹ và nhức đầu nhẹ có thể được điều trị tại nhà bằng cách ngừng sử dụng thuốc và theo dõi người nghiện.
Chảy nước mũi, nghẹt mũi và chảy máu mũi nhẹ cũng có thể được chăm sóc tại nhà bằng cách ngừng thuốc, tăng độ ẩm không khí bằng bình xịt và máy làm ẩm không khí, ấn trực tiếp vào mũi trong 10 phút để ngăn chảy máu cam. Bôi thuốc kháng sinh tại chỗ như bacitracin hoặc gel petroleum để xử lý tình trạng khô và bong tróc. Tránh chọc ngoáy mũi.
Ho mãn tính hoặc ho ra đờm không có máu đen có thể được điều trị tại nhà bằng cách ngừng hút cocaine và các loại thuốc khác như thuốc lá hoặc cần sa.
Người sử dụng thuốc chích và sử dụng cocaine có thể giảm nguy cơ tiếp xúc với bệnh truyền nhiễm và nhiễm trùng bằng cách không sử dụng lại hoặc dùng chung kim tiêm. Làm sạch da đúng cách trước khi tiêm cũng làm giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Chúng tôi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.