So với khủng hoảng tuổi lên 2 thì tình trạng khủng hoảng tuổi lên 3 cũng không hề kém cạnh và khiến nhiều bố mẹ bối rối trong việc hiểu con hơn.
Khi con yêu đạt đến cột mốc 3 tuổi, bố mẹ cũng đừng quá ngạc nhiên nếu bé bắt đầu có sự thay đổi. Con dần trở nên dễ cáu bẳn và dường như không hài lòng với tất cả mọi thứ. Nếu như vậy thì rất có thể con đang bước vào thời kỳ khủng hoảng tuổi lên 3 rồi đấy.
Khủng hoảng tuổi lên 3 là gì và kéo dài bao lâu?
Khủng hoảng tuổi lên 3 là một hiện tượng tự nhiên trong quá trình phát triển tâm trí của trẻ nhỏ. Tình trạng khủng hoảng thường kéo dài từ nửa sau của tuổi lên 3 đến nửa đầu của tuổi lên 4 với mức độ và cường độ khác nhau, tùy thuộc vào mỗi bé.
Dấu hiệu khủng hoảng tuổi lên 3
Một số biểu hiện phổ biến của khủng hoảng tuổi lên 3 gồm:
10 cách đối phó với khủng hoảng tuổi lên 3 mà cha mẹ nên thử
Để cùng con vượt qua giai đoạn này, bố mẹ có thể tham khảo một số gợi ý sau:
1. Hạn chế la hét
La hét là một cơ chế phòng thủ mà người lớn thường đem ra sử dụng những lúc trẻ nhỏ không nghe lời. Tuy nhiên, hành động này lại gây ra nhiều tác động tiêu cực đến tâm lý bé nhiều hơn mà bạn có thể nhận ra dẫu cho việc này có thể làm cho con nghe lời bạn ngay lập tức.
Thay vì rầy la con một cách lớn tiếng, bố mẹ hãy cố gắng kiềm chế và tìm ra những hình thức cảnh cáo nhẹ nhàng hơn. Nguyên nhân là bởi trẻ nhỏ cần được nuôi dạy trong một môi trường tích cực để phát triển trí não khỏe mạnh.
Mời bạn tham khảo bài viết Bạn có biết việc không la mắng con cái sẽ tốt cho cả bé lẫn bạn?
2. Học cách lắng nghe
Trẻ nhỏ sẽ cảm thấy vui vẻ hơn khi biết được người lớn đang lắng nghe những gì bé đang cố gắng bày tỏ. Nếu con tỏ vẻ khó chịu vì bạn không mua món đồ chơi mà bé thích trong lúc đi siêu thị, hãy nói với con về một điều gì đó. Bạn có thể nói với bé như: “Mẹ biết con rất muốn chú gấu bông đó, nhưng chủ cửa hàng nói rằng tuần sau sẽ đem về thật nhiều bạn gấu đẹp hơn, chúng ta hãy thử đợi đến lúc đó xem sao nhé”.
Dẫu cho điều này không thể thỏa mãn sự thôi thúc của trẻ về món đồ chơi nhưng cũng sẽ giúp làm giảm cảm giác tức giận và xoa dịu bé phần nào.
3. Giải thích
Một em bé đang bước vào giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 3 hiếm khi hiểu được vì sao mình lại phải ngừng làm những hành động mà bản thân cảm thấy vui, chẳng hạn như cắn, đánh hoặc lấy đồ chơi của bạn.
Thay vào đó, bạn hãy là người giải thích cho con về sự đồng cảm: “Nếu con làm các bạn nhỏ khác đau, bạn sẽ khóc và rất buồn”. Biện pháp này sẽ giúp bé hiểu được rằng hành vi của mình ảnh hưởng trực tiếp đến người khác và không hề tốt chút nào.
4. Gợi ý chọn lựa
Khi trẻ 3 tuổi không chịu làm hoặc ngừng làm một hành động nào đó, vấn đề thường nằm ở khả năng kiểm soát của chính bố mẹ. Nếu bé đã quen với việc mình chỉ cần khóc một chút là sẽ có tất cả mọi thứ, đã đến lúc bạn cần đưa ra giải pháp cứng rắn cho điều này.
Nếu bé tỏ ý muốn chơi đồ chơi, bố mẹ hãy cho con lựa chọn nhưng với giới hạn từ 2 – 3 món. Kiên quyết nói không dẫu trẻ tỏ ra muốn được đưa thêm.
5. Chú ý đến bé
Tình trạng khủng hoảng tuổi lên 3 khiến trẻ nhỏ sẽ làm mọi cách để thu hút sự chú ý từ người lớn, bạn có thể nhận biết điều này qua việc con thường xuyên tìm cách lấy điện thoại di động những lúc bạn đang sử dụng hoặc chen vào giữa bạn và máy tính khi bạn đang làm việc. Dĩ nhiên, người lớn cần phải hoàn thành những nhiệm vụ hàng ngày và không phải lúc nào cũng có thể chơi đùa với con.
Do đó, nếu bé tỏ ra muốn được bạn quan tâm đến, hãy tạm dừng việc đang làm trong chốc lát để ôm con và hỏi xem trẻ có cần uống nước hoặc ăn gì đó không.
6. Hãy ôm con thật nhiều
Trẻ trong độ tuổi lên 3 cần rất nhiều cử chỉ yêu thương từ người lớn, ngay cả khi bạn đang làm gì đi chăng nữa. Hãy luôn sẵn sàng dành cho trẻ những vòng tay âu yếm, ôm chặt con và luôn nói: “Bố mẹ yêu con” dẫu cho lúc ấy bé chưa hẳn ngoan ngoãn.
7. Dạy con nghe lời
Thực tế là chẳng ai sinh ra đã ngoan ngoãn ngay mà điều này cần đến quá trình rèn luyện. Tình trạng khủng hoảng tuổi lên 3 sẽ thôi thúc nhu cầu chứng tỏ bản thân của bé khiến trẻ thường xuyên phản đối lời bố mẹ.
Mẹo nhỏ cho việc dạy con nghe lời là làm cho bé cảm thấy tự hào và vui vẻ khi nhận được lời khen từ mọi người xung quanh. Để tập luyện cho điều này, hãy thử bắt đầu yêu cầu bé thực hiện những hành động đơn giản đi kèm với tín hiệu, ví dụ như: “Bố nói rằng, bé ngoan hãy vỗ tay 3 cái nào”. Sau đó bạn dần dần chuyển sang những việc làm phức tạp hơn như nói bé cất đồ chơi.
8. Áp dụng time-out
Time-out là hình thức phạt khá phổ biến mà không cần đến việc phải la hét trẻ nhỏ. Khi bé không ngoan, hãy bế con đến một khu vực yên tĩnh trong nhà và để bé ở đó trong vòng 10 – 15 phút dẫu cho trẻ có la hét thế nào đi chăng nữa. Nói với con rằng bố mẹ chỉ cho phép bé quay lại chơi nếu như trẻ chịu kiềm chế và nghe lời người lớn.
9. Tìm hiểu
Hãy tìm hiểu và thử tất cả những cách phạt không đánh đòn nhưng lại có hiệu quả trong việc giúp bé yêu bình tĩnh hơn và cố gắng khuyến khích những hành vi đúng.
10. Làm gương cho con
Sẽ có những lúc trẻ khiến bạn vô cùng tức giận, nhưng cho dù thế nào đi nữa, hãy cố gắng giữ bình tĩnh với con. Ở độ tuổi lên 3, bé thường quan sát và lặp lại mọi thứ mà bố mẹ thực hiện hoặc nói. Do đó, bạn hãy cố gắng trở thành hình mẫu tốt đẹp để bé học tập và làm theo.
Khủng hoảng tuổi lên 3 hóa ra lại có ích
Đôi khi khủng hoảng tuổi lên 3 xảy ra mà không có bất kỳ tác động tiêu cực rõ ràng nào. Việc xuất hiện của những phẩm chất như ý chí, sự độc lập và niềm tự hào về thành tích là một dấu hiệu chắc chắn về sự phát triển đầy đủ của trẻ ở giai đoạn tuổi này.
Phương Uyên/HELLO BACSI