Định nghĩa
Ngộ độc khí CO là gì?
Ngộ độc khí CO là tình trạng ngộ độc do hít phải khí carbon monoxide (viết tắt là CO) là một khí độc không màu, không mùi, không gây kích thích cho da và mắt nhưng cực kì nguy hiểm.
CO trong không khí có thể được hít vào và hấp thụ dễ dàng qua phổi. CO kết hợp với huyết sắc tố trong hồng cầu tốt hơn so với oxy, từ đó khiến cho oxy khó đến được các mô cơ thể hơn.
(function() { var qs,js,q,s,d=document, gi=d.getElementById, ce=d.createElement, gt=d.getElementsByTagName, id="typef_orm", b="https://embed.typeform.com/"; if(!gi.call(d,id)) { js=ce.call(d,"script"); js.id=id; js.src=b+"embed.js"; q=gt.call(d,"script")[0]; q.parentNode.insertBefore(js,q) } })()Những ai thường bị ngộ độc khí CO?
Bất cứ ai cũng có thể bị ngộ độc khí này nếu hít phải. Tuy nhiên công nhân làm trong các nhà máy khép kín, những nơi dễ bị hỏa hoạn, trẻ sơ sinh, người già, người mắc bệnh tim mãn tính, thiếu máu hoặc khó thở sẽ có nguy cơ bị ngộ độc cao hơn.
Triệu chứng và dấu hiệu
Những dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc khí CO là gì?
Những triệu chứng thông thường khi bị ngộ độc khí CO thường khá giống với một số bệnh khác, chẳng hạn như bệnh cúm. Chúng bao gồm:
- Nhức đầu
- Buồn nôn
- Yếu người
- Chóng mặt
- Khó tập trung
- Đau ngực
- Khó thở
- Các vấn đề về thị lực
- Môi ửng đỏ
- Tay chân xanh xao
- Xuất huyết dưới kết mạc (võng mạc)
- Các thay đổi về tinh thần như lơ mơ, hôn mê
Bạn có thể bị ngất hoặc thậm chí mất mạng nếu hít phải quá nhiều khí CO. Những nạn nhân bị ngộ độc khí CO khi đang ngủ hoặc say xỉn có thể tử vong mà không biểu hiện triệu chứng gì.
Có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn hoặc người thân có các dấu hiệu và triệu chứng được đề cập ở trên, hay có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa và tình trạng ngộ độc có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.
Nguyên nhân
Cơ chế gây ngộ độc khí CO là gì?
Nguồn phát sinh khí CO là khi nhiên liệu bị đốt cháy không hoàn toàn. Khi có quá nhiều khí CO trong không khí, cơ thể bạn sẽ hấp thụ khí CO thay vì khí oxy, từ đó dẫn đến ngộ độc.
Các nguồn thải ra khí CO chủ yếu bao gồm: lò lửa, khí thải từ động cơ xe, lò củi, máy sưởi bằng dầu hỏa và máy sưởi bằng khí gas. Hít quá nhiều khói của một đám cháy cũng có thể gây ngộ độc khí CO.
Nguy cơ ngộ độc
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ ngộ độc khí CO?
Các yếu tố nguy hiểm có có thể kể đến như:
- Dùng lò nướng than ngoài trời để nướng trong nhà
- Làm việc với các động cơ máy móc trong không gian khép kín
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán ngộ độc khí CO?
Bác sĩ sẽ có thể chẩn đoán ngộ độc khí CO thông qua hoàn cảnh gây ra triệu chứng ngộ độc và khám lâm sàng. Bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm xét nghiệm máu để đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác.
Những phương pháp nào dùng để điều trị ngộ độc khí CO?
Để điều trị ngộ độc khí CO, đầu tiên nạn nhân cần được đưa ra khỏi khu vực bị ô nhiễm khí CO hoặc mở toang các cửa để khí độc bay ra ngoài. Tắt bếp gas, khóa gas, cắt ngay các lò đang đốt nhiên liệu.
Sau đó nạn nhân cần được hít thở không khí (với mức 100% oxy trong không khí) để cải thiện mức oxy trong cơ thể. Ở các trường hợp nặng, nạn nhân thở yếu hoặc ngừng thở thì cần thực hiện hô hấp nhân tạo, hà hơi thổi ngạt. Sau đó, chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất hoặc gọi xe cấp cứu. Có thể cần phải sử dụng đến máy thông khí để đưa oxy vào cơ thể.
Một phương pháp điều trị khác là liệu pháp oxy cao áp. Liệu pháp này sẽ giúp làm tăng lượng oxy hòa tan trong máu. Bác sĩ sẽ sử dụng liệu pháp oxy cao áp cho những người có mức carboxy-hemoglobin cao hơn 40%, những người đang hôn mê hoặc bất tỉnh, phụ nữ mang thai có mức CO cao hơn 15%.
Lối sống và thói quen sinh hoạt
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của ngộ độc khí CO?
Cách tốt nhất để kiểm soát ngộ độc khí là thực hiện những biện pháp phòng tránh như sau:
- Tránh xa các ga-ra khép kín có máy móc đang vận hành
- Kiểm tra và bảo trì đúng cách máy nước nóng, bếp gas, lò sưởi hoặc bất kỳ thiết bị chạy bằng gas, dầu và than trong nhà thường xuyên
- Cài đặt máy báo động mức độ khí CO trong nhà và tại nơi làm việc
- Chỉ mua các thiết bị sử dụng gas (bếp gas, lò sưởi…) ở những công ty uy tín
- Kiểm tra và làm sạch ống khói mỗi năm
- Không bao giờ được sử dụng bếp gas hoặc bếp lò để sưởi ấm vì chúng có thể làm tích tụ khí CO trong nhà bạn
- Không bao giờ đốt than trong nhà vì than khi đốt sẽ sản sinh ra khí CO
- Không bao giờ sử dụng máy phát điện trong nhà, tầng hầm và nhà để xe hoặc cách cửa sổ, cửa ra vào, lỗ thông gió ít hơn 6 mét
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.