Định nghĩa
Bệnh não gan (hôn mê gan) là gì?
Bệnh não gan, hay còn gọi là bệnh hôn mê gan, là bệnh mất chức năng não xảy ra khi gan không thể loại bỏ các độc tố ra khỏi máu. Bệnh gây ra những thay đổi về hành vi, trạng thái tinh thần và hệ thống thần kinh do suy gan. Tình trạng này được cho là do nồng độ amoniac cao trong máu và não gây ra. Amoniac có nguồn gốc từ vi khuẩn ở dạ dày và ruột. Thông thường gan sẽ chuyển hóa amoniac. Tuy nhiên với người mắc bệnh gan, nồng độ amoniac trong máu của họ cao do gan của họ không làm việc. Amoniac qua máu, truyền đến não, ảnh hưởng chức năng của não gây ra các triệu chứng.
Những ai thường mắc phải bệnh não gan (hôn mê gan)?
Những người bị xơ gan có khả năng mắc bệnh não gan gấp 50% người bình thường. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến hôn mê và tử vong. Bệnh không lây nhiễm và cũng không truyền từ mẹ sang con.
Triệu chứng và dấu hiệu
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh não gan (hôn mê gan) là gì?
Các triệu chứng chủ yếu bao gồm mất phương hướng, đãng trí, lơ mơ. Bệnh nhân có thể thấy buồn ngủ, tâm trạng thay đổi, ngủ lịm, mất trí, thậm chí hôn mê.
Những triệu chứng khác bao gồm vàng da, vấn đề về ngôn ngữ, run, xúc động, không thể vận động.
Ngoài ra còn có những triệu chứng của bệnh gan như vàng da, phồng ngực, co rút tinh hoàn, tràn dịch màng bụng, phù chân.
Bệnh hôn mê gan được phân thành 4 cấp độ. Cấp độ 1, người bệnh thường bị lú lẫn nhẹ, tập trung kém, dễ cáu gắt, giảm khả năng thực hiện những vấn đề cần tư duy. Ở cấp độ 2, sẽ có dấu hiệu ngủ lịm, đuối sức, thay đổi tính cách, gặp khó khăn lớn trong việc hoàn thành những công việc đòi hỏi tư duy. Ở cấp độ 3 là buốn ngủ (nhưng dễ bị đánh thức), không thể lao động trí óc, mất phương hướng thời gian và không gian. Ở cấp độ 4 diễn ra tình trạng hôn mê, không thể lao động trí óc.
Có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn hoặc bất kỳ người thân nào của bạn có các dấu hiệu trên, đặc biệt là với những người bị bệnh gan từ trước. Bệnh có thể diễn biến nặng nhanh chóng và nguy cấp. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra bệnh não gan (hôn mê gan) là gì?
Bất cứ bệnh nào làm phá hủy tế bào gan và gây ra tình trạng suy gan đều có thể dẫn tới bệnh não gan. Ví dụ: Viêm gan virut (viêm gan B, viêm gan C), bệnh tự miễn, ung thư hoặc hội chứng Reye.
Một số nguyên nhân khác bắt nguồn từ các thuốc như thuốc kháng viêm không steroid, các chất gây hại như rượu.
Người bị xơ gan có dùng kèm thuốc an thần hay thuốc giảm đau cũng có thể gây ra bệnh não gan.
Nguy cơ mắc bệnh
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh não gan (hôn mê gan)?
Những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh não gan có thể là:
- Mất nước;
- Ăn quá nhiều chất đạm (protein);
- Chảy máu từ ruột, dạ dày, thực quản;
- Nhiễm trùng;
- Có các vấn đề về thận;
- Nồng độ oxy thấp trong cơ thể;
- Sử dụng thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương (như barbiturat hoặc thuốc an thần benzodiazepine).
Điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh não gan (hôn mê gan)?
Hầu hết bệnh nhân bị bệnh não gan đều phải nhập viện. Mục tiêu điều trị là tìm ra và điều trị những nguyên nhân gây ra bệnh như thuốc, xuất huyết dạ dày, ruột, hoặc những vấn đề về trao đổi chất. Đạc biệt, nếu nguyên nhân là xuất huyết dạ dày, ruột, thì bệnh nhân cần được điều trị ngay lập tức.
Một loại thuốc lactulose có tác dụng như thuốc nhuận tràng, làm sạch lòng đại tràng đề cho vi khuẩn không thể sinh ra khí amoniac được nữa. Thỉnh thoảng, những thuốc kháng sinh gọi là neomycin cũng được dùng. Thuốc này giết chết vi khuẩn trong ruột non để hạn chế lượng amoniac sinh ra.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh não gan (hôn mê gan)?
Bác sĩ sẽ tiến hành một cuộc kiểm tra tổng quát hoặc cũng có thể xét nghiệm máu hay chụp X-quang để loại bỏ các nguyên nhân khác bởi vì bệnh lý não gan có những triệu chứng tương tự như những rối loạn khác. Những rối loạn này bao gồm cai nghiện rượu, quá liều thuốc an thần, viêm màng não, lượng đường trong huyết thấp, ung thư não hay đột quỵ.
Phong cách sống và thói quen sinh hoạt
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh não gan (hôn mê gan)?
Bệnh não gan có thể biến chuyển. Nếu có tình trạng hôn mê, khả năng tử vong sẽ cao. Hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn hoặc người thân có bệnh gan mà xuất hiện dấu hiệu thay đổi trạng thái tinh thần, hành vi, tính cách.
Đừng uống rượu nếu bạn bị xơ gan.
Đừng quên rằng những thuốc thần kinh thông thường hay những thuốc ngủ ghi toa có thể gây tình trạng rối loạn với những người mắc bệnh gan.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.