Tìm hiểu chung
Dị ứng lúa mì là gì?
Chất gây dị ứng là một chất vô hại với hầu hết mọi người, trừ khi họ bị dị ứng với nó. Dị ứng với lúa mì liên quan đến kháng thể IgE (immunoglobulin) phản ứng với ít nhất một trong các protein tìm thấy trong lúa mì sau đây:
- Albumin
- Globulin
- Gliadine
- Glutenin hoặc gluten.
Hầu hết phản ứng dị ứng liên quan đến albumin và globulin. Dị ứng với gliadine và gluten ít gặp hơn. Dị ứng với gluten thường bị nhầm lẫn với bệnh celiac và các rối loạn tiêu hóa khác.
Một số người bị dị ứng khi họ hít bột mì, trong khi ở những người khác có các triệu chứng dị ứng bị kích hoạt khi ăn phải chất gây dị ứng. Một phản ứng dị ứng có thể xảy ra trong vòng vài phút hoặc đôi khi vài giờ sau khi ăn hoặc hít bột mì.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng của dị ứng lúa mì là gì?
Các triệu chứng phổ biến của dị ứng lúa mì là:
- Viêm mũi dị ứng hoặc nghẹt mũi
- Hen suyễn
- Viêm da dị ứng được gọi là bệnh chàm
- Mề đay, nổi mẩn ngứa có thể có sưng phù trên da
- Buồn nôn, tiêu chảy và ói mửa
- Miệng hoặc cổ họng bị kích thích và có thể sưng hoặc cả hai
- Chảy nước mắt và ngứa mắt
- Sình bụng.
Sốc phản vệ có thể xảy ra với các biểu hiện sau:
- Sưng và tắc hẹp trong cổ họng và gây khó nuốt
- Tức đau ở ngực và khó thở
- Nhợt nhạt hoặc da hơi xanh, mạch yếu và nghiêm trọng hơn có thể đe dọa tính mạng là giảm huyết áp.
Sốc phản vệ là một trường hợp khẩn cấp, cần phải được cấp cứu ngay.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.
Nguyên nhân
Nguyên nhân nào gây ra dị ứng lúa mì?
Nếu bạn bị dị ứng lúa mì, tiếp xúc với một loại protein lúa mì sẽ kích thích hệ thống miễn dịch gây ra phản ứng dị ứng. Bạn có thể phát triển dị ứng với bất kỳ loại nào trong bốn loại protein lúa mì – albumin, globulin, gliadine và gluten.
Thực phẩm chứa protein lúa mì
Một số thực phẩm chứa protein lúa mì dễ nhận thấy như bánh mì, nhưng tất cả các protein lúa mì, đặc biệt là gluten có thể tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm chế biến và thậm chí trong một số mỹ phẩm, các sản phẩm sữa tắm và đồ chơi làm từ bột mì. Các loại thực phẩm có thể chứa các protein lúa mì bao gồm:
- Bánh mì và vụn bánh mì
- Bánh và bánh nướng xốp
- Bánh quy
- Ngũ cốc ăn sáng
- Mỳ Ý
- Bột mì
- Bột hồ
- Bột để làm bánh hòn
- Bột mì
- Bánh quy giòn
- Bia
- Đạm từ rau thủy phân
- Sốt đậu nành
- Một số gia vị như sốt cà
- Các sản phẩm thịt chế biến như xúc xích hoặc thịt nguội
- Các sản phẩm sữa như kem
- Các loại hương liệu tự nhiên
- Gelatin tinh bột
- Thực phẩm từ tinh bột tinh chế
- Kẹo cao su từ rau
- Cam thảo
- Mứt đậu
- Kẹo cứng
Nếu bị dị ứng lúa mì, bạn cũng có thể bị dị ứng với lúa mạch, yến mạch và lúa mạch đen, nhưng khả năng khá thấp. Nếu bạn không bị dị ứng với các loại ngũ cốc khác ngoài lúa mì, chế độ ăn không có lúa mì sẽ ít bị hạn chế hơn so với một chế độ ăn không có gluten.
Sốc phản vệ do lúa mì được kích hoạt bởi luyện tập
Một số người bị dị ứng lúa mì chỉ phát triển các triệu chứng nếu họ tập thể dục trong vòng vài giờ sau khi ăn lúa mì. Những thay đổi trong cơ thể gây ra do tập thể dục kích hoạt phản ứng dị ứng hoặc làm trầm trọng thêm một phản ứng của hệ miễn dịch với protein lúa mì. Tình trạng này thường dẫn đến sốc phản vệ và đe dọa tính mạng.
Nguy cơ mắc phải
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị dị ứng lúa mì?
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ mắc dị ứng lúa mì như:
- Lịch sử gia đình. Nguy cơ bị dị ứng với lúa mì hoặc các loại thực phẩm khác tăng lên nếu bạn có cha mẹ bị dị ứng thức ăn hoặc các loại dị ứng khác như sốt cỏ khô.
- Tuổi tác. Dị ứng lúa mì thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi, những đối tượng có hệ thống miễn dịch và tiêu hóa còn yếu. Hầu hết trẻ em bị dị ứng lúa mì, nhưng người lớn cũng có thể bị dị ứng, thường gặp ở những người nhạy cảm với phấn hoa cỏ.
Chẩn đoán & điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán dị ứng lúa mì?
Chẩn đoán chính xác dị ứng lúa mì là quan trọng, vì bạn có thể tránh các loại thực phẩm gây dị ứng và loại trừ các tình trạng khác như bệnh Celiac. Chuyên gia dị ứng sẽ chẩn đoán dị ứng lúa mì.
Để chẩn đoán dị ứng lúa mì, chuyên gia dị ứng sẽ hỏi bạn những câu hỏi về các triệu chứng và bệnh sử gia đình để xác định dị ứng có phổ biến trong trong gia đình bạn không.
Do các triệu chứng của dị ứng lúa mì có thể trùng với các triệu chứng của bệnh Celiac và nhạy cảm gluten không do Celiac, bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm cụ thể để chẩn đoán loại trừ những tình trạng này và xác định dị ứng lúa mì của bạn. Các xét nghiệm được dùng để chẩn đoán là chích da và xét nghiệm máu, có thể được thực hiện riêng hoặc kết hợp với nhau.
Trong thử nghiệm chích da, bác sĩ sẽ bơm một lượng nhỏ protein lúa mì tinh khiết dưới bề mặt da, thường là trên cánh tay hoặc lưng. Nếu vùng tiêm xuất hiện màu đỏ hoặc sưng, dị ứng lúa mì sẽ được xác nhận.
Dị ứng lúa mì cũng có thể được chẩn đoán qua xét nghiệm máu. Bác sĩ sẽ rút mẫu máu và xét nghiệm các kháng thể cụ thể mà hệ thống miễn dịch sản xuất ra để chống lại lúa mì. Một xét nghiệm máu khác cũng được sử dụng riêng cho kiểm tra bệnh Celiac.
Những phương pháp nào dùng để điều trị dị ứng lúa mì?
Việc điều trị tốt nhất là tránh protein lúa mì, nhưng điều này có thể khó khăn do có rất nhiều thực phẩm chứa bột mì. Điều quan trọng là bạn phải kiểm tra thông tin thực phẩm kỹ lưỡng trước khi mua.
Thuốc kháng histamin giảm các phản ứng của hệ thống miễn dịch, giảm hoặc ngưng các triệu chứng dị ứng. Các thuốc này nên uống sau khi tiếp xúc với lúa mì. Thuốc kháng histamin nên được sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Epinephrine hoặc adrenaline được sử dụng để điều trị khẩn cấp cho sốc phản vệ. Bệnh nhân có nguy cơ sốc phản vệ cao nên luôn mang theo hai liều epinephrine tiêm. Thuốc được sử dụng với cây bút tiêm tự động trực tiếp lên da.
Một cây bút có chứa một liều duy nhất adrenaline, có thể được tiêm vào cơ thể thông qua một cây kim lò xo, ví dụ như EpiPen và Anapen. Adrenaline giúp mở thông đường hô hấp, giúp bệnh nhân thở dễ dàng hơn. Nó cũng giúp khôi phục huyết áp thấp nghiêm trọng.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn quản lý dị ứng lúa mì?
Lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn đối phó với dị ứng lúa mì:
- Thông báo với mọi người. Nếu con của bạn bị dị ứng lúa mì, hãy chắc chắn sẽ có người chăm sóc trẻ, bao gồm cả hiệu trưởng, giáo viên và y tá của trường biết về dị ứng và các dấu hiệu khi tiếp xúc với lúa mì. Nếu con bạn mang theo epinephrine, đảm bảo nhân viên nhà trường biết cách sử dụng bút khi cần thiết và họ phải liên hệ với trung tâm y tế ngay lập tức. Chia sẻ với bạn bè, người thân và đồng nghiệp về dị ứng thực phẩm của mình.
- Đeo vòng. Một vòng tay nhận dạng y tế mô tả dị ứng và nhu cầu chăm sóc khẩn cấp có thể hữu ích trong trường hợp bạn bị sốc phản vệ và không thể giao tiếp.
- Luôn đọc kỹ thông tin trên nhãn. Đừng tin tưởng một sản phẩm không có chất gây dị ứng trước khi bạn đọc kỹ thông tin trên nhãn. Protein lúa mì, đặc biệt là gluten, được sử dụng như chất làm đặc thực phẩm, do đó chúng xuất hiện ở nhiều nơi không ngờ đến. Ngoài ra, đừng cho rằng một khi bạn đã sử dụng một thương hiệu của một sản phẩm quen thuộc là luôn an toàn. Thành phần sản phẩm có thể thay đổi.
- Tham khảo các sách dạy nấu ăn không sử dụng lúa mì. Các sách dạy nấu ăn chuyên về công thức nấu ăn không có lúa mì có thể giúp bạn nấu ăn một cách an toàn và cho phép bạn thưởng thức các món nướng và các loại thực phẩm khác được làm từ các sản phẩm thay thế lúa mì.
- Thận trọng khi ăn ngoài. Nói với nhân viên nhà hàng về dị ứng của bạn và mức độ nghiêm trọng của nó nếu bạn ăn bất cứ thức ăn có chứa lúa mì. Đặt hàng các món ăn đơn giản được chế biến với thực phẩm tươi sống. Tránh các loại thực phẩm có thể có nguồn gốc không rõ ràng từ protein lúa mì như nước sốt hoặc các loại thực phẩm chiên rán được nấu cùng với các loại thực phẩm khác có chứa lúa mì.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Chúng tôi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.