Ung thư tuyến tụy là căn bệnh nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao. Do đó, bạn cần nắm rõ các dấu hiệu ung thư tuyến tụy dưới đây và đi kiểm tra sức khỏe ngay khi thấy mình cũng có những tổ hợp triệu chứng như đề cập.
Tuyến tụy là cơ quan dài chừng 15,24 cm và nằm ẩn sau dạ dày. Tuyến tụy đóng vai trò chính trong việc hỗ trợ tiêu hóa và kiểm soát lượng đường trong máu. Hầu hết chúng ta đều không quan tâm đến sức khỏe tuyến tụy cho đến khi tình cờ phát hiện bệnh, hoặc khi triệu chứng đã rõ ràng.
Ung thư tuyến tụy là một trong các căn bệnh nguy hiểm liên quan đến tuyến tụy. Mặc dù tương đối hiếm gặp nhưng căn bệnh này được coi là “sát thủ thầm lặng” vì thường không có triệu chứng trong thời gian đầu. Tuy nhiên, có một vài dấu hiệu ung thư tuyến tụy thường xuất hiện cùng với nhau. Nếu để ý, bạn sẽ nhận ra được những dấu hiệu này và tìm gặp bác sĩ để được giúp đỡ kịp thời.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: “Ung thư tuyến tụy là bệnh gì?”
11 dấu hiệu ung thư tuyến tụy cần đề phòng
Biểu hiện của ung thư tuyến tụy thường không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Do đó, bạn không nên bỏ qua những triệu chứng bất thường dù là nhẹ nhất.
1. Đầy hơi
Bị đầy hơi sau bữa ăn là chuyện thường gặp, nhất là khi bạn ăn quá no. Phụ nữ đến kỳ kinh nguyệt cũng hay bị đầy hơi.
Nhưng nếu tình trạng đầy hơi không biến mất sau vài ngày thì đó có thể là triệu chứng của ung thư tuyến tụy. Khối u phát triển làm bụng phình to ra. Nhiều bệnh nhân bị ung thư tuyến tụy nói rằng họ khó chịu vì hay bị sưng bụng, có cảm giác bội thực mỗi khi ăn dù chỉ ăn một lượng nhỏ thức ăn.
2. Vàng da
Các khối u của tuyến tụy thường chặn ống dẫn giải phóng mật vào ruột (thường gọi là ống dẫn mật chung). Điều này khiến cho bilirubin (sắc tố mật) tích tụ trong máu lưu thông khắp cơ thể và gây ra tình trạng vàng da.
Người bị vàng da có làn da và lòng trắng mắt chuyển vàng. Bạn có thể bị ngứa rất dữ dội. Có nhiều nguyên nhân khác gây vàng da chứ không nhất định là ung thư, nhưng tốt nhất bạn vẫn nên đi gặp bác sĩ để kiểm tra và điều trị bệnh tận gốc da mới hết vàng.
3. Chất thải cơ thể bất thường
Một dấu hiệu ung thư tuyến tụy khác là nước tiểu màu nâu thẫm và phân trở nên nhạt màu, có màu xám, nhờn. Cả hai đều là triệu chứng phụ của vàng da do khối u phát triển làm tắc dịch mật trong tuyến tụy.
Bilirubin là chất làm cho phân có màu nâu, nhưng khi dịch mật bị tác động bởi một khối u thì chất này sẽ ở lại trong máu thay vì được đào thải ra ngoài qua đường ruột.
Khi nồng độ bilirubin trong máu tăng lên, nó sẽ được đào thải một phần qua đường tiểu, khiến nước tiểu có màu nâu sẫm. Phân thiếu bilirubin thì trái lại, bị nhạt đi thành màu xám.
Nước tiểu sẫm màu cũng có thể là do cơ thể bị mất nước, và sự thay đổi màu sắc của phân đôi khi là do những gì bạn đã ăn gần đây. Nhưng nếu hiện tượng nước tiểu sẫm màu và phân bị nhạt màu thường xuyên xảy ra thì nhiều khả năng là tuyến tụy đã có vấn đề.
4. Đau bụng
Hầu hết người bị ung thư tuyến tụy (khoảng 80%) cũng cho biết rằng họ hay bị đau âm ỉ vùng bụng trên, đôi khi cơn đau trải dài hơn và bao quanh cả vùng lưng.
Mặc dù thời gian đầu, cơn đau đến rồi đi, nhưng nó trở nặng hơn vào ban đêm và tiến triển từ nhẹ đến nặng trong vài tháng. Vị trí của cơn đau sẽ giúp các bác sĩ xác định được vị trí của khối u.
5. Đau lưng
Khối u tụy khi phát triển sẽ gây áp lực lên các cơ quan nội tạng, cơ bắp và cột sống, dẫn đến cơn đau âm ỉ ở lưng dưới.
Đây là một triệu chứng khá mập mờ vì có rất nhiều nguyên nhân gây ra đau lưng: do co thắt cơ khi đến kỳ kinh nguyệt hay do tư thế ngủ không phù hợp, hoặc do làm việc quá sức. Nhưng bạn nên cẩn trọng với những cơn đau ở vùng bụng kéo dài không dứt sau vài ngày vì cơn đau như vậy có khả năng là do tuyến tụy gặp vấn đề.
6. Mất cảm giác ngon miệng
Khối u phát triển trong cơ thể gây áp lực lên dạ dày, đôi khi gây đau đớn cho người bệnh mỗi khi ăn uống.
Ngoài ra, dạ dày chịu áp lực nên người bệnh ung thư tuyến tụy không còn cảm thấy thèm ăn hoặc ăn mất ngon. Hãy đi gặp bác sĩ nếu bạn gặp các vấn đề với việc ăn uống như sau:
- Cảm thấy đầy bụng dù không hề ăn gì trong suốt nhiều giờ đồng hồ
- Chỉ ăn được một lượng ít ỏi so với khẩu phần ăn thường ngày
- Thấy thức ăn có vị khác lạ, ăn mất ngon
7. Sụt cân
Rõ ràng là nếu gặp vấn đề về ăn uống thì người ta sẽ bị sụt cân. Nhưng điều đáng ngại ở đây là việc mất đi cảm giác ngon miệng, không thèm ăn đó có thể do căn bệnh ung thư tuyến tụy.
Giảm cân do khối u (hay còn gọi là suy nhược ung thư) làm thay đổi cách cơ thể sử dụng calorie và protein: Cơ thể đốt cháy calorie nhanh hơn mức calorie được thay thế, protein trong cơ bắp bị phân giải. Cảm giác thèm ăn ở người bệnh bị ức chế.
Các khối u tuyến tụy cũng giải phóng các cytokine (một loại yếu tố trung gian gây viêm) vào máu khiến cơ thể đốt cháy nhiều calorie hơn. Nếu bạn bị sút hơn 5% trọng lượng cơ thể trong vòng 6 tháng mà không rõ lý do thì hãy đi kiểm tra sức khỏe, vì đây có thể là biểu hiện của ung thư tụy.
8. Bị tiểu đường có thể là dấu hiệu ung thư tụy
Ung thư tuyến tụy và tiểu đường tưởng chừng là hai căn bệnh khác biệt, nhưng bị tiểu đường có thể là một dấu hiệu ung thư tuyến tụy. Bởi vì tuyến tụy giúp kiểm soát lượng đường trong máu, không có gì lạ khi ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu sẽ khiến việc sản xuất insulin trở nên kém hiệu quả.
Nếu điều này xảy ra, bạn sẽ có các triệu chứng tiểu đường như mệt mỏi, thường phải đi tiểu và tiểu gấp, gặp vấn đề về thị lực và tứ chi. Hiển nhiên không phải tất cả các trường hợp bị tiểu đường đều liên quan đến ung thư tuyến tụy nhưng khi bệnh khởi phát nhanh mà không có lý do rõ ràng, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện xét nghiệm thêm.
Ngoài ra, những người mắc bệnh tiểu đường còn có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
9. Buồn nôn và ói mửa
Một biểu hiện khác của ung thư tuyến tụy chính là buồn nôn và ói mửa.
Tuyến tụy cũng chịu trách nhiệm tạo ra các enzyme tiêu hóa giúp tiêu hóa thức ăn đúng cách. Quá trình tiêu hóa bị gián đoạn khi ung thư xâm lấn tuyến tụy, dẫn đến cảm giác khó chịu mỗi khi ăn do vi khuẩn ở đường tiêu hóa dưới phát triển quá mức.
Các khối u cũng có thể chèn ép dạ dày và phần nào gây ra tắc nghẽn khiến thức ăn không thể đi qua như bình thường. Những biến động trong quá trình tiêu hóa này sẽ gây cảm giác buồn nôn, hay ợ nóng và trào ngược axit thực quản.
10. Viêm da
Viêm da đơn giản là tình trạng da liên tục bị khô, xuất hiện các mảng da bị mất nước và ngứa. Có nhiều nguyên nhân gây viêm da. Căn bệnh ung thư tuyến tụy gây ra một loại viêm da gọi là viêm da eczematous, nhưng loại viêm da này chỉ có thể được chẩn đoán khi các liệu pháp điều trị ngoài da không phát huy tác dụng. Viêm da kéo dài có thể là một trong những dấu hiệu ung thư tụy, nhưng bác sĩ sẽ không vội kết luận trừ phi người bệnh cũng đồng thời có một trong số những dấu hiệu được liệt kê ở bài viết này.
Các nguyên nhân gây viêm da (không xét đến ung thư) bao gồm: chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng, các loại mỹ phẩm và xà phòng. Hãy kiểm tra kỹ càng vì nếu bạn không bị viêm da do những nguyên nhân trên thì có khả năng chứng viêm da của bạn là một dấu hiệu ung thư tuyến tụy. Bệnh được chẩn đoán càng sớm thì càng tốt.
11. Mệt mỏi, khó chịu
Dấu hiệu ung thư tuyến tụy cuối cùng trong danh sách chính là cảm giác mệt mỏi, khó chịu. Mệt mỏi, khó chịu là một cảm giác chung chung, nhưng bạn không nên vì thế mà bỏ qua chúng vì các triệu chứng của ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu đều mơ hồ như vậy. Dù cho chẳng ai thích đi đến bệnh viện nhưng phát hiện bệnh sớm vẫn tốt hơn là để mọi việc trở nên quá trễ.
Các triệu chứng càng trở nên rõ rệt thì càng khó trị bệnh. Nếu bạn cảm thấy không khỏe trong vài tuần mà không có lý do rõ ràng thì đừng ngại ngần gì việc đi kiểm tra sức khỏe.
Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tụy
Đối với bệnh ung thư thì tương ứng với các giai đoạn bệnh sẽ có phương pháp điều trị khác nhau. Việc điều trị tập trung vào việc ngăn chặn sự lây lan, tiến triển của bệnh và tiêu diệt tế bào ung thư. Các phương pháp điều trị ung thư tuyến tụy cũng dựa trên nền tảng đó.
Có 3 phương pháp thường được áp dụng là phẫu thuật, bức xạ trị liệu và hóa trị.
Phẫu thuật
Phương pháp này được áp dụng nếu khối u vẫn còn nằm trong phạm vi tuyến tụy và có vị trí phù hợp. Chẳng hạn như khi khối u nằm ở đầu và cổ của tuyến tụy thì có thể tiến hành thực hiện một loại thủ thuật có tên là Whipple. Bác sĩ sẽ loại bỏ phần bị ung thư, đôi khi cắt bỏ một phần của dạ dày nếu cần.
Bức xạ trị liệu
Trường hợp khối u đã lan ra bên ngoài tuyến tụy, bác sĩ sẽ yêu cầu sử dụng tia X hay các tia năng lượng cao khác để tiêu diệt các tế bào ung thư.
Hóa trị
Hóa trị là dùng một loại thuốc đặc trị để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị có thể được dùng kết hợp với phương pháp điều trị khác để chữa, kiềm chế, giảm thiểu triệu chứng ung thư.
Ung thư tuyến tụy là một dạng ung thư thực sự nguy hiểm. Do đó, bạn cần lắng nghe cơ thể mình và lưu ý hơn đến những dấu hiệu ung thư tuyến tụy giai đoạn đầu để kịp thời ứng phó với bệnh tật. Nếu bạn thấy mình có nhiều hơn một trong số những dấu hiệu đã nêu thì đừng ngại đi khám bác sĩ nhé.