Du nhập vào Việt Nam không lâu, hạt chia giờ đây đã trở thành sự lựa chọn khôn ngoan cho những ai đã và đang theo đuổi lối sống lành mạnh. Thế nhưng vẫn còn rất nhiều người chưa biết đến lợi ích cũng như cách sử dụng hiệu quả loại “siêu thực phẩm” này.
Trên thực tế, hạt chia là loại ngũ cốc rất được ưa chuộng bởi thành phần dinh dưỡng cao và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời, chẳng hạn như: hỗ trợ giảm cân, duy trì hệ đường ruột khỏe mạnh, bài trừ độc tố ra khỏi cơ thể, bảo vệ bạn khỏi nguy cơ mắc bệnh tim mạch và vô vàn những công dụng đáng quý khác sẽ được đề cập ngay trong bài viết dưới đây.
Hạt chia là gì?
Thực chất, hạt chia (hay chia seed) là hạt của cây Salvia hispanilola, một giống cây thuộc họ bạc hà xuất hiện rất nhiều ở khu vực nam Mexico, Bolivia và Guatemala.
Theo ngôn ngữ Maya cổ, “chia” có nghĩa là “sức mạnh” bởi loại hạt này mang trong mình nguồn năng lượng tiềm tàng. Chính vì lẽ đó mà thổ dân Aztec xưa đã dùng nó khi phải ra chiến trận hoặc di chuyển đến những miền xa xôi. Cũng chính vì sở hữu năng lượng dồi dào, cung cấp cho người dùng hiệu suất vận động nên chia seed mang ý nghĩa “sức mạnh” là thế.
Bề ngoài tuy nhỏ bé nhưng bên trong hạt chứa đựng nhiều thành phần dinh dưỡng quý giá, cụ thể là axit béo omega-3, cùng hàm lượng cao chất chống oxy hóa, magiê, kẽm, sắt, canxi và chất xơ rất cần thiết cho cơ thể.
Giá trị dinh dưỡng của hạt chia
Do có hình dạng tương đồng nên nhiều ý kiến cho rằng hạt chia và é là một, nhưng sự thật lại không phải vậy. Chia seed được thu hoạch từ cây chia và sở hữu nhiều thành phần dinh dưỡng vượt trội hơn rất nhiều. Cụ thể:
1. Hạt chia là nguồn chất xơ dồi dào
Có thể nói, đây là một trong số những thực phẩm vô cùng giàu chất xơ, cứ mỗi 2 thìa cà phê chia seed đã cung cấp đến 9,6 gram ứng với 38% nhu cầu thành phần này trong ngày. Theo thống kê, hàm lượng chất xơ trong 100 gram hạt chia cao gấp 1,6 lần lúa mạch; 2,3 lần yến mạch và 8,3 lần so với ngô.
Việc đáp ứng đầy đủ nhu cầu chất xơ theop khuyến cáo sẽ giúp bạn phòng ngừa nguy cơ táo bón, bệnh tim mạch, béo phì cũng như giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Một nghiên cứu vào năm 2010 đã đưa ra kết quả, những đối tượng dùng bánh mì có hạt chia trong thời gian dài đã giảm lượng đường trong máu và cải thiện cảm giác ngon miệng đáng kể.
2. Bổ sung Omega-3
Hạt chia cũng sở hữu hàm lượng omega – 3 khá cao, thậm chí hơn hẳn nhiều loại cá béo mà chúng ta vẫn thường dùng. Dưỡng chất này đã được chứng minh là rất tốt cho hoạt động của não bộ và tim mạch.
Trong một cuộc khảo sát, những người tham gia được cho tiêu thụ khoảng 25g chia seed mỗi ngày trong vòng một tuần. Kết quả là có sự gia tăng lượng omega – 3 đáng kể ở họ.
3. Hạt chia cung cấp Vitamin B1 và vitamin B3
Mỗi hai thìa cà phê hạt chia sẽ cung cấp 12% hàm lượng vitamin B1 và vitamin B3 cần thiết mỗi ngày. Cả hai thành phần này đều rất cần thiết cho quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng trong thức ăn thành năng lượng, trao đổi chất béo trong cơ thể và đảm bảo hệ thần kinh hoạt động ổn định.
4. Selenium trong hạt chia
Khoáng chất selenium đóng vai trò như một chất chống oxy hóa bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do. Ngoài ra, dưỡng chất này còn giúp cơ thể hấp thụ vitamin E tốt hơn. Thông tin thêm đến bạn rằng mỗi thìa cà phê hạt chia chứa khoảng 15,5 mcg selenium (chiếm 22% lượng selenium cần thiết mỗi ngày).
Không chỉ những thành phần vừa liệt kê, chia seed còn chứa các loại chất béo tốt cho cơ thể, protein, chất chống oxy hóa cùng một số khoáng chất khác như canxi, sắt, kẽm, đồng, mangan,…
Tác dụng của hạt chia đối với sức khỏe
Hạt chia được xem là siêu thực phẩm bổ dưỡng cho sức khỏe và đang trở thành xu hướng đối với nhiều người tiêu dùng. Thế nhưng, bạn đã biết rõ uống hạt chia có tác dụng gì chưa? Hãy cùng tìm hiểu ngay nhé.
1. Tác dụng của hạt chia hỗ trợ giảm cân
Những loại thực phẩm giàu chất xơ như hạt chia có thể giúp bạn cảm thấy no lâu hơn. Lý do vì hạt này có khả năng hấp thụ nước gấp 16 lần so với trọng lượng của nó. Vì thế, trước mỗi bữa ăn, nếu bạn uống một cốc nước chia seed sẽ giúp tạo cảm giác no lâu. Hơn nữa, hạt chia còn hỗ trợ quá trình đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể diễn ra nhanh chóng.
Theo một số nghiên cứu, bạn có thể cắt giảm lượng thức ăn bằng cách kết hợp hạt chia với sữa chua do điều này làm tăng cảm giác no khi ăn. Vì vậy, có một chế độ ăn giàu chất xơ sẽ giúp bạn giảm cân hiệu quả.
2. Tác dụng của hạt chia cung cấp khoáng chất cần thiết
Như đã đề cập ở trên, hạt chia sở hữu nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là các thành phần vi lượng cần thiết như: canxi, kali, sắt, magie, photpho … để cung cấp năng lượng cho cơ thể trong những ngày làm việc mệt mỏi. Đặc biệt là lượng kali được cung cấp trong chia seed cao hơn chuối gấp 2 lần và lượng sắt là 3 lần so với rau bina. Không những thế, canxi có trong chia seed organic (nguyên chất) đuợc cơ thể hấp thụ vô cùng dễ dàng hơn so với sữa.
Bên cạnh đó, canxi và magie là thành phần chủ yếu cấu tạo nên xương và răng. Đây là hai nguyên tố rất cần thiết cho những người đang nuôi con bằng sữa mẹ và trẻ em. Thiếu các nguyên tố này, xương sẽ trở nên xốp, mô liên kết bị biến đổi dẫn đến nguy cơ trẻ bị còi xương. Người trưởng thành cơ bắp dễ bị đau nhức, kèm theo các triệu chứng rối loạn nhịp tim và huyết áp. Ngoài ra, canxi còn tham gia điều hòa quá trình đông máu và giảm tính kích thích thần kinh các cơ.
Lượng photpho trong hạt chia cũng có tác dụng duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Thúc đẩy tuần hoàn máu nuôi dưỡng các tế bào thần kinh mắt. Thiếu photpho sẽ gây rối loạn trong cơ thể, làm xương giòn dễ gãy, răng lung lay, đau nhức cơ bắp.
Một thành phần quan trọng khác là sắt có trong hạt chia giúp tạo máu và vận chuyển đến các tế bào khắp cơ thể. Thiếu sắt dễ làm tóc gãy rụng, móng tay móng chân gòn, thiếu hồng cầu, thiếu máu.
3. Tác dụng của hạt chia giúp giải độc cho cơ thể
Hạt chia có tác dụng cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa nên đây cũng là nguồn giúp loại bỏ chất độc trong cơ thể một cách tự nhiên. Hợp chất chống viêm trong hạt cũng giúp ngăn ngừa và phục hồi các tế bào bị tổn thương. Do đó, các tế bào ít bị hư hỏng trong khi lượng độc tố từ cơ thể được thải ra ngoài hiệu quả sẽ giúp sức khỏe tổng thể của bạn cải thiện đáng kể.
4. Nguồn dồi dào chất chống oxy hóa
Theo thời gian, làn da sẽ dần lão hóa, ngày càng trở nên nhăn nheo và xấu đi. Các nếp nhăn, vết chân chim xuất hiện do tình trạng thiếu collagen và các dưỡng chất cần thiết để kéo dài tuổi thọ cho làn da.
Omega 3 ALA kết hợp với chất chống oxy hóa và protein trong hạt chia làm chậm quá trình lão hóa; lọc sạch chất độc hại có trong cơ thể và đào thải chúng ra ngoài giúp bạn có một làn da khỏe mạnh luôn tươi đẹp hồng hào.
Chính lượng chất chống oxy hóa dồi dào có trong hạt chia sẽ giúp chống lại sự hình thành các gốc tự do gây hại cho tế bào.Lượng chất chống oxy hóa trong 100g hạt chia cung cấp lượng ORAC gấp 7 lần nhu cầu hàng ngày có khả năng làm trẻ hóa tế bào, ngăn ngừa lão hóa hiệu quả. Một khi các gốc tự do gây hại bị ngăn chặn thì quá trình lão hóa sẽ bị hạn chế, đồng thời ngăn ngừa nhiều bệnh nguy hiểm, trong đó có cả ung thư.
Đặc biệt, hàm lượng protein cao cũng giúp ngăn ngừa những dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn hay sạm da; giúp cho mái tóc luôn chắc khỏe và suôn mượt tự nhiên.
5. Công dụng của hạt chia hỗ trợ tiêu hóa
Hạt chia tự nhiên chứa 37% chất xơ, trong đó 80% là chất xơ không hòa tan, còn lại là chất xơ hòa tan có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh.
Nhờ hàm lượng chất xơ cao, hạt chia giúp kích thích sản sinh vi khuẩn có lợi trong đường tiêu hóa, từ đó hệ tiêu hóa sẽ khỏe mạnh hơn rất nhiều, giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ và tiêu hóa thức ăn. Các hoạt động của đường ruột diễn ra dễ dàng hơn, loại bỏ các cholesterol bị dính lại ở thành ruột, giúp loại bỏ các chất độc trong cơ thể một cách tự nhiên. Hàng ngày, bạn cần bổ sung cho cơ thể lượng chất xơ cần thiết thông qua rau củ quả và nhiều loại thực phẩm khác nhau để đảm bảo cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Hạt chia còn hỗ trợ đường ruột làm việc hiệu quả, giảm các nguy cơ mắc các bệnh về đường ruột và tiêu hóa, phòng ngừa táo bón, ung thư ruột già. Một trong những công dụng của hạt chia là giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón và thúc đẩy tính ổn định cho hệ thống đường ruột.
6. Hạt chia giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Hạt chia còn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cũng như giúp ổn định lượng đường huyết.
Chia seed loại của Úc khi tiếp xúc với nước sẽ tạo thành một lớp gel mềm và khi vào trong cơ thể, lớp gel này sẽ giúp bao tử hấp thụ đường chậm từ đó làm giảm chỉ số đường huyết Glycemic Index, đảm bảo mức glucose máu ổn định.
Thành phần chất xơ cao chính là nguồn dinh dưỡng rất tốt cho người bị tiểu đường tuýp 2, giúp làm giảm lượng đường trong máu sau khi ăn. Chế độ ăn nhiều chất xơ không chỉ ngăn ngừa bệnh tiểu đường mà còn giúp việc điều trị bệnh được dễ dàng hơn.
7. Hỗ trợ điều trị tình trạng viêm túi thừa
Chế độ ăn giàu chất xơ, bao gồm hạt chia có thể giúp giảm những cơn đau quặn do tình trạng viêm túi thừa gây nên bằng cách giúp ruột già hấp thu nhiều nước hơn và làm cho quá trình đi ngoài trở nên dễ dàng. Ngoài ra, loại hạt này và các loại rau củ quả khác cũng rất tốt trong việc ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm ở ruột già.
Nguyên nhân gây nên tình trạng viêm túi thừa vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, tình trạng này diễn ra thường xuyên có thể liên quan đến một chế độ ăn thiếu chất xơ. Một nghiên cứu trên 67 đối tượng cho thấy việc tiêu thụ chỉ 10g hạt chia mỗi ngày có thể giúp giảm đáng kể hàm lượng cholesterol “xấu” cũng như tổng lượng cholesterol trong cơ thể.
8. Tác dụng của hạt chia giúp xương chắc khỏe hơn
Loãng xương là hiện tượng thường gặp ở phụ nữ cao tuổi do lượng hormon estrogen ít đi, dẫn đến việc điều tiết lượng canxi trong máu mất cân bằng. Cơ thể cần bổ sung một hàm lượng canxi nhất định, đủ để cân bằng lại lượng canxi thiếu hụt cũng như cần bổ sung các dưỡng chất giúp xương chắc khỏe.
Lượng canxi có trong hạt chia có thể sánh ngang với sữa. Do vậy, việc sử dụng thực phẩm này hàng ngày là cách tuyệt vời để cải thiện sức khỏe của xương. Theo thống kê, 100g hạt chia chứa 631mg canxi chiếm khoảng 63% nhu cầu canxi hàng ngày của cơ thể.
Đặc biệt, trong loại hạt nhỏ bé này còn có chứa nhiều hợp chất giúp cơ thể hấp thụ vitamin D tốt hơn. Vitamin D là dưỡng chất rất cần thiết cho cơ thể tổng hợp canxi. Ngoài ra, hạt chia còn chứa boron giúp chuyển hóa canxi, magiê, mangan, phốt pho giúp phát triển nền xương, xương và cơ bắp; giảm nguy cơ viêm khớp và biến chứng khác có thể xuất phát từ yếu xương.
9. Giảm lượng cholesterol xấu
Giảm cholesterol nhờ hạt chia được xem như một phương thuốc tự nhiên hữu hiệu dành cho những người đang gặp tình trạng có lượng cholesterol trong máu tăng cao. Hạt chia có chứa một lượng lớn chất xơ và omega-3 giúp tăng cholesterol tốt (HDL) và giảm cholesterol xấu (LDL) trong cơ thể. Bên cạnh đó, hàm lượng cholesterol trong máu cao chính là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh tim mạch và những biến chứng nguy hiểm. Đây là một loại thực phẩm lành mạnh được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng lâu dài mà không hề gây ra tác dụng phụ cho sức khỏe.
10. Công dụng của hạt chia đối với hệ tim mạch
Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng omega-3 tìm thấy trong hạt cây chia có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng huyết khối và chứng rối loạn nhịp tim có thể dẫn đến tình trạng đau tim, suy tim, đột quỵ hoặc các vấn đề liên quan đến tim mạch khác.
Axit béo omega-3 làm giảm viêm, ngăn ngừa ung thư và hỗ trợ sức khỏe nói chung nhưng chế độ ăn uống của bạn đôi khi lại không cung cấp đủ thành phần này. Vì vậy, hãy thường xuyên sử dụng chia seed trong các bữa ăn để bổ sung lượng omega-3 cho cơ thể nhằm ổn định huyết áp và ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch.
11. Tốt cho sự phát triển của thai nhi và phụ nữ mang thai
Hạt chia rất giàu Folat (49.0 µg trong 100g hạt chia) và Omega-3 (DHA; EPA; Axit Linoleic) là dưỡng chất quan trọng tham gia phát triển ống thần kinh và trí não của thai nhi.
- Đặc biệt là Omega-3, một hợp chất đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là bộ não
- Folat được khuyến cáo nên cung cấp đủ trước khi mang thai và trong 3 tháng đầu của thai kỳ để phòng tránh dị tật ống thần kinh thai nhi.
Rất hiếm có loại thực phẩm nào như hạt chia có cùng lúc hàm lượng cao cả hai vi chất quan trọng này.
Hạt chia Úc cũng rất giàu những vi chất quan trọng cần cho nhu cầu rất cao hàng ngày của các mẹ bầu như: sắt, canxi, photpho, magie…
Cách sử dụng hạt chia đúng chuẩn
Trước tiên, bạn hãy lựa chọn mua loại thực phẩm này ở những nguồn có uy tín nhé, giá hạt chia cũng có nhiều mức khác nhau. Tuy nhiên, nếu bạn lựa chọn được loại hạt organic (trồng hữu cơ), dù giá cao hơn một chút nhưng lại đảm bảo an toàn và tốt cho sức khỏe.
Hạt chia trên thị trường hiện nay có hai loại chủ yếu là hạt chia đen và trắng. Theo đó, loại hạt đen được cho là tốt hơn vì còn nguyên phần vỏ.
Cách sử dụng hạt chia khá đơn giản và đa dạng:
- Bạn có thể ăn trực tiếp nhưng nhớ uống thêm nhiều nước vì loại hạt này có khả năng hút nước mạnh.
- Cách pha: bạn có thể cho hạt vào nước ấm, đợi hạt nở là có thể uống ngay. Ngoài ra, cho thêm loại hạt này vào các loại thức uống như nước ép, nước chanh, yaourt, sinh tố, trà hoặc cà phê,…
- Cách chế biến hạt chia: bạn có thể cho thêm hạt vào các món ăn để tăng lượng dinh dưỡng, như salad, bánh mì, thịt nướng, soup, trứng chiên,…
Không chỉ tốt cho bên trong cơ thể, hạt chia còn có thể dùng để làm hỗn hợp tẩy tế bào chết cực kỳ tốt cho da.
Liều lượng sử dụng hạt chia phù hợp:
Cách sử dụng loại hạt này sẽ tùy thuộc vào từng nhóm đối tượng (bà bầu, trẻ em, vận động viên,…) cũng như mục đích sử dụng (bổ sung sữa, giúp thai nhi tăng cường DHA và chắc xương, hỗ trợ tiêu hóa …). Sau đây là liều lượng mà viện dinh dưỡng Mỹ khuyên dùng:
Đối với trẻ em:
Hạt chia mang lại rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe trẻ em, nếu sử dụng khoảng 10 gram hạt mỗi ngày sẽ cung cấp đủ lượng Omega-3, 6, 9 cần thiết cho bé yêu của bạn.
Cho người lớn, ăn dặm bình thường:
15 gram/ ngày sẽ cung cấp thêm Omega-3, cân bằng lượng Omega-6 (tác dụng tương tự như khi bạn sử dụng cá hồi, nhưng an toàn và đơn giản hơn vì hạt chia là loại hạt tự nhiên, không phun hóa chất)
Cho phụ nữ mang thai:
20 gram/ ngày, mỗi lần dùng 10 gram là liều lượng khuyên dùng để chống lại chứng táo bón thường thấy ở giai đoạn thai kỳ. Đồng thời bổ sung thêm dưỡng chất cho bé yêu của bạn.
Vận động viên (Gym, bơi lội, chạy bộ,…):
25-30gram/ ngày là liều lượng khuyên dùng cho các vận động viên.
Lưu ý: Bạn cũng nên lưu ý là hạt chia tạo cảm giác no, nên với người sử dụng hạt chia giảm cân thì ăn trước bữa ăn. Còn với người tăng cân/ trẻ em/ vận động viên thì dùng sau bữa ăn. Hạt chia không có mùi vị gì, nên có thể trộn hạt chia vào các loại nước uống, đồ ăn mà không làm thay đổi hương vị.
Ngoài ra, một số đối tượng sau đây cũng không nên ăn loại hạt này để tránh những bất lợi xảy ra với sức khỏe, bao gồm:
- Người bị rối loạn tiêu hóa nếu sử dụng nhiều có thể gặp phải một số vấn đề như tiêu chảy, táo bón, đầy hơi …
- Người đang dùng thuốc chống đông máu vì axit béo omega – 3 trong thành phần hạt có khả năng gây loãng máu, ảnh hưởng đến tuần hoàn.
- Người bị dị ứng với các loại cây, hạt họ Bạc hà (Lamiaceae) cũng không nên dùng.
- Không nên cho trẻ em ăn hạt sống hoặc chưa nở vì dễ gây tình trạng rối loạn tiêu hóa, nhất là ở trẻ lứa tuổi tập đi.
Với những công dụng tuyệt vời mà Hello Bacsi cung cấp ở trên, tại sao bạn không mua ngay loại thực phẩm bổ dưỡng này và bổ sung thêm vào chế độ ăn hàng ngày để sở hữu một sức khỏe bền bỉ, dẻo dai nhất có thể nhỉ?