Chuối là một trong những loại quả khá phổ biến và là món ăn khoái khẩu của nhiều người. Bởi lẽ, không những sở hữu hương vị thơm ngon đặc trưng mà tác dụng của chuối với sức khỏe cũng rất lớn.
Chuối được tiêu thụ rộng rãi ở khắp nơi trên thế giới, nó có nguồn gốc từ Đông Nam Á và hiện được trồng nhiều ở những khu vực có khí hậu ấm. Mặc dù có sự khác biệt về màu sắc, kích thước và hình dạng nhưng điểm chung loại quả này là thực phẩm bổ dưỡng. Để rõ hơn về những lợi ích của chuối, mời bạn cùng theo dõi ngay bài viết dưới đây.
1. Chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu
Chuối có thành phần chất xơ và một số chất chống oxy hóa vừa đủ. Theo thống kê, giá trị dinh dưỡng của quả chuối vừa khoảng tầm 118 gram bao gồm những dưỡng chất thiết yếu dưới đây:
- Kali: 9% RDI (*)
- Vitamin B6: 33% RDI
- Vitamin C: 11% RDI
- Magie: 8% RDI
- Đồng: 10% RDI
- Mangan: 14% RDI
- Carbs: 24 gram
- Chất xơ: 3,1 gram
- Protein: 1,3 gram
- Chất béo: 0,4 gram
(*) RDI – Reference Daily Intake: Lượng tiêu thụ tham khảo hàng ngày
Điểm đáng chú ý là chuối chỉ chứa khoảng 105 calo và hầu như chỉ bao gồm nước và carbohydrate. Dựa trên số liệu vừa nêu, có thể thấy lượng protein trong chuối rất ít và gần như không chứa chất béo. Chính những yếu tố này khiến loại quả này trở thành lựa chọn “thân thiện” với những người ăn kiêng.
Chuối xanh có thành phần chủ yếu là tinh bột và kháng tinh bột (resistant starch), khi chuối chín tinh bột sẽ chuyển hóa thành đường (glucose, fructose và sucrose). Theo các chuyên gia tại đại học Sinh thái học thuộc Đại học Cornell (Mỹ), chuối càng chín thì giá trị dinh dưỡng càng cao.
2. Ăn chuối để kiểm soát lượng đường huyết
Một trong những tác dụng nổi bật của chuối là giúp kiểm soát đường huyết. Giải thích cho lợi ích này, bạn cần hiểu rõ hơn về thành phần của chuối. Theo đó, loại quả này rất giàu pectin – một loại chất xơ có hình dạng cấu trúc xốp. Chuối chưa chín chứa kháng tinh bột, hoạt động như chất xơ hòa tan và không được tiêu hóa. Cả pectin và kháng tinh bột có thể làm giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn và giảm cảm giác thèm ăn bằng cách làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày.
Hơn nữa, chuối cũng xếp hạng thấp đến trung bình theo bảng chỉ số đường huyết (Glycemic index – GI). Đây là thang đo từ 0 – 100 về tốc độ thức ăn làm tăng lượng đường trong máu. Giá trị GI của chuối chưa chín là khoảng 30, trong khi chuối chín xếp hạng khoảng 60. Giá trị trung bình của tất cả dạng chuối là khoảng 51. Điều này có nghĩa là chuối không gây ra sự gia tăng đột biến lớn về lượng đường trong máu ở những người khỏe mạnh.
Tuy vậy, nếu người bị tiểu đường ăn chuối quá nhiều thì vẫn có nguy cơ bị tăng đường huyết đột ngột. Vì thế bạn cần kiểm soát khẩu phần ăn trong ngày đồng thời theo dõi lượng đường huyết thường xuyên.
Một thông tin có lợi cho người tiểu đường là kháng tinh bột trong chuối xanh có khả năng cải thiện độ nhạy của insulin, điều này rất có ý nghĩa với bệnh nhân tiểu đường type 2. Ngoài ra, thành phần vitamin B6 trong chuối đóng vai trò hình thành nên hemoglobin, một protein vận chuyển oxy và kiểm soát đường huyết hiệu quả.
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, nên tránh ăn nhiều chuối chín và theo dõi lượng đường trong máu cẩn thận khi ăn chuối.
3. Tác dụng của chuối giúp cải thiện hệ tiêu hóa
Tác dụng của quả chuối còn giúp hệ tiêu hóa thêm khỏe mạnh nữa đấy. Bằng chứng là chuối sở hữu lượng chất xơ dồi dào (một quả chuối trung bình có khoảng 3g chất xơ). Thành phần này được chứng minh là có vai trò làm sạch đường ruột và ngăn ngừa nhiều vấn đề liên quan đến tiêu hóa. Chuối chứa hai loại chất xơ chính bao gồm:
Chuối chứa hai loại chất xơ chính:
- Pectin: có xu hướng giảm khi chuối chín.
- Kháng tinh bột: được tìm thấy trong chuối chưa chín.
Kháng tinh bột không được tiêu hóa khi đi qua ruột non và dừng lại ở ruột già, nơi chúng trở thành thức ăn cho các vi khuẩn có lợi trong ruột. Ngoài ra, một số nghiên cứu trong ống nghiệm cho biết rằng pectin có thể giúp bảo vệ chống lại tình trạng ung thư ruột kết.
Loại quả này còn có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh đau dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản. Lý do vì khi được tiêu hóa, chuối kích thích bài tiết dịch nhầy, tái tạo niêm mạc giúp vết loét mau phục hồi.
5. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Kali là một khoáng chất cần thiết cho sức khỏe của tim, đặc biệt là trong kiểm soát huyết áp. Mặc dù đóng vai trò quan trọng, thế nhưng rất ít người bổ sung đủ kali trong chế độ ăn uống.
Chuối là một nguồn chứa nhiều kali, một quả chuối cỡ trung bình 118g có đến chứa 9% RDI kali. Chế độ ăn giàu kali có thể giúp giảm huyết áp và những người ăn nhiều kali có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn tới 27%. Hơn nữa, chuối chứa một lượng vừa đủ magie, đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng đối với sức khỏe tim mạch.
4. Tác dụng của chuối hỗ trợ giảm cân
Hiện nay chưa có nghiên cứu nào trực tiếp thử nghiệm tác dụng của chuối đối với việc giảm cân. Tuy nhiên, chuối có một số đặc tính khiến cho chúng trở thành loại thực phẩm hỗ trợ giảm cân thân thiện.
Chuối có ít calo. Một quả chuối trung bình chỉ có hơn 100 calo nhưng vẫn chứa đầy đủ dinh dưỡng và giúp bạn no. Việc tiêu thụ nhiều chất xơ từ rau và trái cây như chuối liên tục có thể giúp hỗ trợ giảm cân. Hơn nữa, chuối chưa chín có chứa nhiều kháng tinh bột, vì vậy chúng có xu hướng khiến bạn nhanh no và làm kiềm hãm cơn thèm ăn của bạn. Điều này có thể góp phần giúp bạn giảm trọng lượng cơ thể lành mạnh.
6. Chống oxy hóa mạnh
Trái cây và rau quả là nguồn chứa nhiều chất chống oxy hóa trong chế độ ăn uống, và chuối cũng không ngoại lệ. Chuối có chứa một số loại chất chống oxy hóa mạnh, bao gồm dopamine và catechin.
Tác dụng của chuối giúp chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, chẳng hạn như giảm nguy cơ mắc bệnh tim và bệnh thoái hóa.
Tuy nhiên, nhiều người thường hiểu lầm rằng dopamine từ chuối hoạt động như một chất hóa học tốt trong não. Trong thực tế, dopamine từ chuối không vượt qua hàng rào máu não, mà chỉ đơn giản hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh thay vì có khả năng thay đổi hormone hoặc tâm trạng như dopamine bình thường.
7. Tác dụng của chuối giúp chống thiếu máu
Trong chuối có chứa nhiều chất sắt, do đó việc tiêu thụ chuối có thể kích thích sản xuất huyết sắc tố trong máu và giúp chống tình trạng thiếu máu. Thiếu máu là tình trạng suy giảm số lượng hồng cầu hoặc huyết sắc tố trong máu, dẫn đến các triệu chứng mệt mỏi, da xanh xao và khó thở.
Hơn nữa, lượng vitamin B6 có trong chuối điều chỉnh lượng đường trong máu, cũng có thể hỗ trợ những người bị thiếu máu.
8. Tăng độ nhạy insulin
Kháng insulin là một yếu tố nguy cơ chính đối với nhiều bệnh nghiêm trọng nhất trên thế giới, đặc biệt là bệnh tiểu đường tuýp 2. Nguồn kháng tinh bột kháng cao chủ yếu ở chuối chưa chín. Một số nghiên cứu cho thấy rằng 15 – 30g lượng kháng tinh bột mỗi ngày có thể cải thiện độ nhạy insulin lên tới 33 – 50% trong vòng bốn tuần.
9. Cải thiện sức khỏe thận
Kali rất cần thiết cho việc kiểm soát huyết áp và chức năng thận khỏe mạnh. Là một nguồn kali tốt trong chế độ ăn uống, chuối có thể mang lại nhiều lợi ích trong việc duy trì thận khỏe mạnh.
Một nghiên cứu kéo dài 13 năm ở phụ nữ đã cho thấy rằng những người ăn chuối 2 lần 3 lần mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh thận thấp hơn 33%. Các nghiên cứu khác cũng cho thấy rằng những người ăn chuối 4 – 6 mỗi tuần có nguy cơ mắc bệnh thận thấp hơn gần 50% so với những người không ăn.
10. Tác dụng của chuối hỗ trợ tập thể dục
Chuối thường được gọi là thực phẩm hoàn hảo cho các vận động viên, phần lớn là do hàm lượng khoáng chất và carbs dễ tiêu hóa. Do vậy, nếu bạn đang lựa chọn một món để lót dạ trước và sau khi tập thể thao thì chuối chính là lựa chọn tuyệt vời.
Theo đó, lượng carbs được hấp thu sẽ nhanh chóng chuyển hóa thành năng lượng, riêng kali được bổ sung sẽ giúp người tập phòng tránh được tình trạng mất nước. Không những thế, loại quả này còn sở hữu nhiều thành phần như chất chống oxy hóa, chất xơ, vitamin B6 rất cần cho việc tập luyện mà những loại thức uống tăng lực hiện nay không thể đáp ứng được.
Bật mí thêm, việc ăn chuối có thể giúp giảm chuột rút cơ bắp liên quan đến tập thể dục và đau nhức đến khoảng 95%.
Tình trạng chuột rút phần lớn là do mất nước và mất cân bằng điện giải. Tác dụng của chuối có thể giúp bổ sung những chất còn thiếu này.
Bên cạnh những tác dụng của chuối, bạn cần đảm bảo ăn chuối đúng cách để nhận được nhiều lợi ích sức khỏe. Dưới đây là những lưu ý khi ăn chuối mà bạn không nên bỏ qua:
• Không nên ăn quá nhiều chuối: Trong chuối có chứa tyramine, phenyethyamine và axit amin. Đây là những chất có thể làm giãn mạch máu và làm tăng lưu lượng máu lên não gây đau đầu nếu bạn ăn quá nhiều. Ngoài ra, lượng magie có trong chuối nếu nạp nhiều vào cơ thể có thể gây ra ngộ độc magie với biểu hiện bên ngoài là tình trạng mệt mỏi, ốm yếu và tiêu chảy.
Bạn ăn quá nhiều chuối cũng khiến cơ thể hấp thu quá nhiều vitamin B6 sinh ra độc tố, gây tổn tại tới hệ thần kinh và làm tê liệt chân tay, rất nguy hiểm.
• Chỉ nên ăn 2-3 quả chuối 1 ngày: Bạn đừng ăn quá nhiều chuối một lúc để tránh tình trạng tăng kali trong máu, làm cho nhịp tim bất thường, buồn nôn, mạch đập chậm hơn, thậm chí làm tim ngừng đập. Thay vào đó, bạn nên ăn chỉ từ 2 – 3 quả chuối chia đều ra trong một ngày để nhận được những tác dụng của chuối.
• Không ăn chuối quá chín hay chuối để lâu: Bạn cũng không nên ăn chuối chín và chuối để lâu bởi hàm lượng những chất như tyramine, phenyethyamine và axit aminm sẽ tăng lên rất cao gây nguy hiểm cho bạn. Tốt nhất, bạn chỉ nên ăn chuối vừa chín tới.
• Không ăn chuối khi bụng đói: Bạn ăn chuối khi bụng đói sẽ làm lượng magie tăng đột ngột trong máu, gây mất cân bằng tim mạch và làm tổn hại đến sức khỏe trong khi lượng Vitamin C dồi dào trong chuối dễ khiến bạn bị đau dạ dày.
• Nên ăn chuối sau khi ăn xong 1-2 tiếng: Bạn ăn chuối lúc này sẽ nhận được đầy đủ những tác dụng của chuối và làm tăng cường sức khỏe.
Những thông tin trên hy vọng có thể giúp bạn hiểu hơn về những tác dụng của chuối đối với sức khỏe và cân nhắc bổ sung vào chế độ ăn uống phù hợp. Chuối vừa bổ dưỡng vừa dễ ăn mà bạn có thể mua dễ dàng với giá thành rẻ nên đừng bỏ qua loại trái cây này nhé!