Xơ gan và viêm gan C đều là những vấn đề sức khỏe gây tổn thương gan. Trong đó, viêm gan C phát triển từ một chủng virus tấn công gan, còn xơ gan đề cập đến sự hình thành của các mô sẹo tại cơ quan nội tạng này.
Theo các chuyên gia ở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), cả hai tình trạng xơ gan và viêm gan C đều có nguy cơ cao dẫn đến suy giảm chức năng gan hay thậm chí là ung thư gan.
Liệu đây là những vấn đề riêng lẻ hay chúng có mối liên hệ mật thiết với nhau? Bạn có thể làm gì để đối phó với chúng hiệu quả? Hãy cùng Chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Mối liên hệ giữa xơ gan và viêm gan C
Viêm gan C là một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng xơ hóa tại gan. Ngược lại, xơ gan thể gây ra viêm gan C. Lý do là viêm gan C bắt nguồn từ một chủng virus cùng tên.
Bạn có nguy cơ lây nhiễm virus gây bệnh viêm gan C nếu:
- Dùng chung kim tiêm
- Sử dụng kim tiêm không tiệt trùng
- Quan hệ tình dục không an toàn
- Bố mẹ nhiễm viêm gan C từ trước khi có con
Ngoài ra, bạn cũng có thể bị viêm gan C trong nhiều năm nhưng không hề hay biết.
Mặt khác, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, khoảng 15–25% trường hợp người nhiễm virus viêm gan C lần đầu có thể tự loại bỏ tác nhân gây bệnh này. Đối với 75–85% trường hợp còn lại, virus sẽ phát triển thành tình trạng nhiễm trùng mãn tính.
Trong khi đó, ngoài viêm gan C, mô sẹo ở gan còn có nguy cơ hình thành bởi:
- Thói quen lạm dụng rượu, bia
- Viêm gan tự miễn (tế bào bạch cầu tự tấn công các tế bào gan)
- Suy tim mãn tính
- Viêm gan B mãn tính
- Bệnh gan di truyền
- Đái tháo đường týp 2 (type 2)
Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất, đồng thời cũng là bộ phận mang nhiều nhiệm vụ nhất trong cơ thể, chẳng hạn như:
- Lọc và xử lý độc tố từ máu
- Tổng hợp protein thiết yếu
- Hỗ trợ tiêu hóa
Khi mô sẹo chiếm phần lớn tế bào gan khỏe mạnh, những chức năng trên sẽ không còn hoạt động đúng như trước đây. Tệ hơn, nếu xơ gan tiến triển thành suy gan, các hoạt động trên sẽ chấm dứt hẳn. Từ đó, nguy cơ tử vong của người bệnh sẽ cực kỳ cao.
Tiên lượng dành cho xơ gan và viêm gan C
Thực tế, không phải bất kỳ ai mắc bệnh viêm gan C đều bị xơ gan. Theo thống kê từ nhiều tài liệu, cứ 100 người bị viêm gan C sẽ có khoảng 10–20 người đối mặt với tình trạng xơ hóa tại gan trong vòng 20–30 năm kế tiếp.
Bên cạnh đó, gan cũng có nguy cơ xơ hóa nếu ngoài viêm gan C, bạn còn:
- Mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
- Nhiễm trùng HIV hoặc viêm gan B
- Có tiền sử dùng thuốc ức chế miễn dịch
Mặt khác, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, tầm 3–6% người bị xơ gan và viêm gan C “chạm mặt” với suy gan, nhưng có đến 20% trường hợp bệnh tiến triển thành ung thư gan.
Tuy nhiên, tiên lượng dành cho người bị cả xơ gan và viêm gan C còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Theo một nghiên cứu vào năm 2014 được đăng trên Tạp chí Thế giới về Tiêu hóa, triển vọng sống có thể tệ hơn nếu bạn gặp phải những tình trạng dưới đây:
- Nồng độ albumin trong huyết tương thấp
- Số lượng tiểu cầu thấp
- Hàm lượng alpha-fetoprotein trong huyết tương cao
Làm gì khi viêm gan C tiến triển thành xơ gan?
Xơ gan do viêm gan C thường mất rất nhiều năm để phát triển. Vì vậy, nếu bạn đã được chẩn đoán viêm gan C, hãy cố gắng điều trị hiệu quả để ngăn chặn tình trạng xơ hóa tại gan phát sinh.
Ngoài ra, không ít bác sĩ cũng khuyến nghị những người đáp ứng bất kỳ yếu tố nào dưới đây nên mau chóng đi xét nghiệm viêm gan C, bao gồm:
- Người sinh từ năm 1945 – 1965
- Mẹ mắc bệnh viêm gan C
- Sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch
- Chạy thận nhân tạo
- Đã từng tiếp xúc với người nhiễm virus viêm gan C
- Truyền máu trước tháng 7 năm 1992, giai đoạn sàng lọc viêm gan C bắt đầu phổ biến
- Xăm hình, đặc biệt nếu hình xăm được thực hiện bởi thợ không chuyên
- Đã từng vào tù
- Nhiễm HIV
Nếu phát hiện bệnh trước khi virus gây tổn hại nặng nề đến gan, bạn có thể điều trị bằng thuốc kê toa.
Tuy nhiên, nếu viêm gan C tiến triển thành xơ gan, kể cả khi bạn điều trị tận gốc virus gây bệnh, những thương tổn ở gan vẫn không thể phục hồi.
Đối với người bệnh phải cùng lúc đối mặt với xơ gan và viêm gan C, mục tiêu điều trị hàng đầu là giảm thiểu thương tổn xảy ra ở gan.
Những phương pháp điều trị phổ biến
Thông thường, bác sĩ sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng trên bằng cách đề xuất một hoặc nhiều chiến lược, với mục đích ngăn chặn các tác động tiêu cực từ xơ gan và viêm gan C đến cơ quan này.
Những phương pháp kiểm soát hữu dụng bao gồm:
- Tránh dùng thức uống chứa cồn, vì ethanol (cồn) là tác nhân hàng đầu gây tổn thương gan.
- Nói chuyện với bác sĩ về những loại thuốc bạn đang dùng nhằm tránh tương tác giữa các loại thuốc, đồng thời đảm bảo gan không chịu thêm thương tổn.
- Sử dụng một số loại thuốc kê đơn để phòng ngừa phát sinh biến chứng, ví dụ như xuất huyết, cổ trướng…
Trong một số trường hợp, bạn có thể được đề xuất thực hiện phẫu thuật ghép gan. Đây là phương pháp điều trị xơ gan đem lại nhiều hy vọng nhất cho người bệnh.
Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng không phải ai cũng có thể áp dụng biện pháp này. Ngoài chi phí đắt đỏ, bạn còn cần đáp ứng những tiêu chuẩn ghép gan gắt gao.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần thường xuyên đi làm xét nghiệm tầm soát ung thư gan vì ranh giới giữa xơ gan và ung thư gan dường như rất mong manh.
Sự hiện diện của cả xơ gan và viêm gan C cho thấy gan đang trong trạng thái nguy hiểm. Lúc này, các chức năng của gan có thể mau chóng suy giảm đáng kể hay thậm chí là ngừng hẳn. Do đó, điều quan trọng là bạn cần chữa trị tốt viêm gan C ngay từ đầu, tránh để bệnh phát triển thành xơ gan.