Trẻ bị ho là điều quen thuộc với các bậc bố mẹ. Đây thật ra không phải là một căn bệnh, mà là một triệu chứng thường gặp ở các bệnh viêm đường hô hấp.
Cảm lạnh cũng là nguyên nhân dẫn đến ho. Ngoài ra, ho còn là cách cơ thể tống các loại vi khuẩn, virus, chất nhầy ra khỏi phế quản. Để điều trị tình trạng ho ở trẻ hiệu quả, bạn cần lưu ý các vấn đề sau đây.
5 nguyên nhân khiến trẻ bị ho
Cơn ho thường là dấu hiệu của cơ thể trẻ đang phản ứng với một số yếu tố tác động từ bên ngoài. Các nguyên nhân thường gặp gây ho ở trẻ em bao gồm:
1. Cảm lạnh, cảm cúm, viêm phế quản: Các nguyên nhân này đều có thể khiến cơn ho của trẻ kéo dài. Cảm lạnh có thể gây ra cơn ho từ nhẹ đến trung bình, trong khi những cơn ho do cúm gây ra thường ở mức độ nghiêm trọng hơn. Nếu bị viêm thanh khí phế quản, bé sẽ ho nhiều vào ban đêm và có kèm theo thở khó. Những trường hợp nhiễm virus không được điều trị bằng kháng sinh, tuy nhiên, bạn vẫn có thể kiểm soát cơn ho bằng các loại thuốc khác.
2. Trào ngược axit: Các triệu chứng thường xuất hiện ở trẻ em như ho, thường xuyên nôn, hơi thở có mùi hoặc bị ợ nóng. Việc điều trị trào ngược axit còn phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ, kỹ thuật y tế và các vấn đề khác.
3. Hen suyễn: Đây một trong các nguyên nhân gây ra hiện tượng ho ở trẻ. Tuy nhiên, bạn khó có thể chẩn đoán bệnh vì các triệu chứng ở mỗi trẻ có thể khác nhau. Triệu chứng bạn dễ nhận ra trẻ đang bị hen suyễn là khò khè, trẻ thường bị vào ban đêm. Điều trị bệnh hen suyễn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh và có thể bao gồm việc hạn chế khói, bụi, ô nhiễm không khí hoặc nước hoa. Tốt nhất là bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu bạn thấy con có các triệu chứng hen suyễn.
4. Dị ứng: Cũng có thể gây ra ho kéo dài, ngứa cổ họng, chảy nước mũi, chảy nước mắt, đau họng hoặc phát ban. Để biết chính xác, bạn nên đưa trẻ làm các xét nghiệm để tìm ra các chất gây dị ứng. Những thứ dễ gây dị ứng thường có trong thực phẩm, phấn hoa, lông vật nuôi và bụi.
5. Xơ nang: Xơ nang thường gặp ở trẻ nhỏ cùng các cơn ho có đờm vàng hoặc xanh nhạt và đó được xem là một trong những dấu hiệu nặng nhất mà bé gặp phải. Các dấu hiệu khác của xơ nang như là viêm phổi tái phát và nhiễm trùng xoang, bé không có dấu hiệu tăng cân, mồ hôi có vị mặn.
Phân loại các cơn ho thông thường ở trẻ
Để kiểm soát tình trạng trẻ bị ho, bạn cần biết trẻ ho trong trường hợp nào. Dưới đây là 3 loại ho thường gặp nhất:
Trẻ bị ho khan: Thường gây ra bởi các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên (mũi và cổ họng) như cảm lạnh, cúm. Ho khan có thể là dấu hiệu sớm của bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm phế quản hoặc viêm phổi. Các nguyên nhân khác bao gồm bệnh suyễn như ho nhiều vào ban đêm hoặc do tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá hoặc các chất kích thích tương tự khác.
Trẻ ho ra đờm: Gây ra bởi các chất tiết dịch và chất nhầy trong đường hô hấp dưới. Nguyên nhân thường gặp của ho đàm là nhiễm trùng và bệnh hen suyễn. Cơn ho sẽ loại bỏ chất dịch qua đường hô hấp dưới.
Trẻ bị ho gà: Thường có các triệu chứng tương tự như cảm lạnh, nhưng các cơn ho dần dần sẽ trở nên nặng hơn, đặc biệt là vào ban đêm, âm thanh phát ra nghe giống những tiếng rít. Những cơn ho thường xuyên kéo dài 5–15 lượt. Các cơn ho nhanh chóng chuyển sang hiện tượng khó thở và mặt bé sẽ trở nên xanh tím vì thiếu oxy.
Các mẹo hay giúp điều trị khi trẻ bị ho
“Trẻ bị lo nên làm gì?”. Để trả lời câu hỏi này, bố mẹ có thể chăm sóc bé bị ho, sổ mũi bằng cách làm như sau:
- Bạn nên để bé có thời gian được nghỉ ngơi nhiều hơn. Tăng cường cho bé bú sữa mẹ hoặc bú bình để nâng cao sức đề kháng. Bé cần bổ sung nhiều nước cũng như các chất điện giải để chống lại nguy cơ bị nhiễm trùng.
- Sử dụng đúng liều paracetamol đối với trẻ hoặc trẻ sơ sinh. Những loại thuốc giảm đau này có tác dụng làm giảm cơn sốt của bé. Bạn có thể sử dụng paracetamol cho trẻ sơ sinh từ hai tháng trở lên nếu con được sinh ra sau 37 tuần và nặng hơn 4kg. Bạn có thể cho trẻ sơ sinh dùng ibuprofen nếu trẻ được 3 tháng tuổi hoặc lớn hơn và nặng ít nhất là 5 kg.
- Tắm hơi có thể giúp làm giảm cơn ho của bé. Bạn có thể thử ngồi với bé trong phòng tắm và sử dụng nước ấm hoặc nước nóng. Không khí ấm áp và lượng hơi nóng sẽ giúp thư giãn đường hô hấp của bé. Bạn nên thận trọng giữ bé tránh xa nguồn nước nóng để đề phòng bé bị bỏng.
- Nếu con của bạn đã hơn một tuổi, bạn có thể pha cho bé một ly nước ấm với mật ong và chanh. Bố mẹ lưu ý không nên cho trẻ dưới 1 tuổi sử dụng những thức uống này, vì chúng có thể gây ra nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ mật ong.
Bạn có nên tự mua thuốc điều trị khi trẻ bị ho không?
Khi bạn nghĩ con ho do cảm, bạn cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ uống bất kì loại thuốc nào. Hầu hết bác sĩ không khuyến khích việc tự ý cho trẻ nhỏ uống thuốc. Theo Hiệp hội nhi khoa Hoa Kỳ, bố mẹ không nên tự ý cho trẻ uống thuốc khi trẻ nhỏ hơn 4 tuổi. Và thậm chí trẻ từ 4 đến 6 tuổi cũng nên uống thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.
Khi trẻ trên 6 tuổi, bạn có thể cho trẻ uống thuốc cảm mua ở nhà thuốc, chỉ cần bạn chú ý liều lượng thuốc thích hợp với tuổi của trẻ và đúng hướng dẫn của thuốc. Bạn không nên cho trẻ uống nhiều hơn 2 loại thuốc cùng một thời điểm bởi vì trong thuốc có rất nhiều thành phần khác nhau và đôi khi bạn sẽ vô tình cho con uống một loại chất nào đó có trong thuốc quá nhiều, dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn.
Có cần đi khám bác sĩ khi trẻ bị ho không?
Không hẳn cơn ho nào cũng cần được thăm khám đặc biệt. Bạn cần đưa trẻ đến bác sĩ khi trẻ bị ho và có một trong số các đặc điểm như:
- Trẻ nhỏ hơn 3 tháng
- Trẻ thở nhanh hơn thường hoặc khó thở
- Khò khè
- Ho có nhầy vàng, xanh hoặc đỏ như máu
- Sốt hơn 38°C khi 3 – 6 tháng
- Sốt hơn 39°C khi 6 tháng
- Trẻ có bệnh mãn tính như tim, phổi
- Ho đến nôn ói
- Ho dai dẳng sau khi nghẹt thở vật gì đó.
Khi trẻ bị ho, bạn cần lưu ý gì khi điều trị?
- Kẹo ngậm hoặc thuốc ho có thể giúp giảm đau họng do ho. Bạn lưu ý chỉ sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh với trẻ từ 4 tuổi trở lên.
- Các loại thuốc ho và thuốc cảm lạnh không kê đơn không phù hợp với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bạn không nên sử dụng các loại thuốc này cho trẻ dưới 6 tuổi vì nguy cơ xuất hiện các phản ứng phụ.
- Bố mẹ không cho trẻ em 1 tuổi hoặc nhỏ hơn uống các loại thuốc ho có chứa mật ong. Trẻ dưới 4 tuổi uống thuốc ho cần phải có chỉ định của bác sĩ.
- Hạn chế các loại thực phẩm sau trong chế độ ăn uống của trẻ: chocolate, bạc hà, đồ rán, cay, thức ăn béo, các chất gây kích thích hay thức uống có ga.
- Tốt nhất, bạn nên cho trẻ ăn ít nhất hai giờ trước khi đi ngủ và chia nhỏ bữa ăn. Nếu tình trạng của bé không thuyên giảm, bạn nên đưa bé đến bác sĩ để điều trị kịp thời.
Ho là căn bệnh rất khó dứt điểm không chỉ ở người lớn mà cả trẻ em. Một khi đã hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng của cơn ho, các bậc phụ huynh sẽ dễ dàng hơn trong việc tìm ra phương pháp điều trị thích hợp nhất cho con em mình.
Bạn hãy tham khảo thêm bài viết “Trẻ sơ sinh bị ho và giải mã tiếng ho của bé” để biết nhiều thông tin hơn nhé.
Chúng tôi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.