Trật mắt cá chân (Ankle sprain)
Từ tiếng Việt làm chúng ta tưởng đây là một tình trạng trật khớp nhưng không phải như vậy. Đây là một tình trạng tổn thương, đứt (hoàn toàn hoặc không hoàn toàn) các sợi của dây chằng nối các xương ở khớp lại với nhau.
Đây là một tổn thương thường gây ra ra do tai nạn, đặc biệt phổ biến ở các hoạt động thể thao, đi, chạy, nhảy của con người. Tổn thương dây chằng cấp tính thường sẽ dẫn đến các triệu chứng sưng, đau ở vùng bị ảnh hưởng một cách nhanh chóng, kèm theo hạn chế hoạt động của khớp do đau hoặc do đứt dây chằng, ảnh hưởng đến sự cân bằng và vững chắc của khớp. Đau càng nhiều, sưng càng nhiều thì thường có thể dự đoán tổn thương bên trong càng nhiều.
Tuy nhiên, nếu chúng ta có thể sơ cứu đúng cách, kịp thời, có thể thúc đẩy nhanh quá trình hồi phục cũng như giảm các triệu chứng của trật mắt cá chân.
Cách sơ cứu
Câu thần chú cho sơ cứu trật mắt cá chân là: R.I.C.E = Rest – Ice – Compression – Elevation.
Rest – Nghỉ ngơi
Cho khớp bị tổn thương được nghỉ ngơi, trong 48 giờ đầu, không nên đè lực lên chân này, vì vậy bạn có thể cần nạng để đi lại xung quanh. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể sử dụng các phần khác của cơ thể không bị ảnh hưởng một cách bình thường.
Ice – Chườm đá tích cực
Dùng dụng cụ chườm lạnh chuyên nghiệp hoặc dùng đá cục – bọc quanh bởi lớp khăn, chườm trực tiếp lên vùng bị ảnh hưởng, 15 – 20 phút một lần, 4 – 8 lần một ngày, đặc biệt trong 48 giờ đầu hoặc cho tới khi giảm sưng đáng kể. Nên tránh không chườm đá quá lâu vì khi quá lạnh, lại có thể gây thêm tổn thương mô mềm.
Compression – Quấn băng
Quấn băng thun xung quanh khớp bị đau
Elevation – Nâng chân cao lên
Bất kỳ khi nào có thể, đưa chân bị đau lên cao hơn tim – nếu ngồi thì gác chân lên, nằm ngủ thì đặt chân lên vài cái gối đặt ở cuối giường, điều này sẽ giúp giảm sưng.
Trong thời gian chờ tự phục hồi, bạn có thể uống thuốc giảm đau khi cần (paracetamol hoặc ibuprofen). Nếu sau 2-3 ngày không thấy đỡ nên đi khám bác sĩ.
Nếu bạn tham gia các môn thể thao thường xuyên và bị trật mắt cá chân, bạn nên đi khám vật lý trị liệu hoặc các nhân viên y tế chuyên về lĩnh vực thể thao để có các bài tập phục hồi sức cơ, và độ vững chắc của khớp, giúp cải thiện hồi phục, và giảm nguy cơ cho tổn thương lặp lại trong tương lai.
Các dấu hiệu nên đi khám bác sĩ ngay
Nên đi khám bác sĩ NGAY nếu:
- Chân bị đau không thể chịu lực: bạn không đứng được hoặc có cảm giác khớp không vững hoặc không sử dụng khớp được nữa, có thể có gãy xương hoặc dây chằng bị đứt hoàn toàn.
- Nếu da vùng khớp bị nề đỏ, đau hoặc có vạch đỏ chạy dọc các mạch máu – dấu hiệu nhiễm trùng.
- Nếu khớp bị trật tái đi tái lại.