Bệnh viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em: Hiểu rõ để giúp con mau khỏi

Bạn đã bao giờ thấy những vệt trắng loang lổ và đốm đỏ xuất hiện trên lưỡi của con chưa? Đây có thể là dấu hiệu của bệnh viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em, một căn bệnh tưởng chừng đáng sợ nhưng lại lành tính và hoàn toàn có thể điều trị được.

Bệnh viêm lưỡi bản đồ (geographic tongue) là tên gọi chỉ tình trạng trên bề mặt lưỡi và hai bên lưỡi xuất hiện các hình thái giống như bản đồ. Về cơ bản thì đây là bệnh lành tính, không liên quan đến nhiễm trùng hay ung thư. Bệnh còn có tên gọi khác là bệnh viêm lưỡi di chuyển lành tính và ban đỏ di chuyển.

Bệnh ảnh hưởng tới khoảng 1–3% dân số và có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Bệnh cũng phổ biến ở nữ giới hơn so với nam giới.

Thông thường, người bệnh không cảm thấy quá khó chịu. Bệnh trải qua giai đoạn nhẹ đến nặng, có thể tự khỏi và không để lại di chứng. Thời gian lành bệnh có thể từ vài ngày thậm chí vài tuần và bệnh có thể tái phát. Tuy nhiên, do tình trạng viêm làm tổn thương lưỡi nên bé có thể bị nhiễm trùng. Nếu bị nhiễm trùng, lưỡi của bé có thể bị nứt và gây cảm giác khá đau đớn. Đây là một bệnh khá phổ biến ở trẻ em nên bạn cần tìm hiểu để giữ gìn sức khỏe cho con.

Triệu chứng viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em

Trong phần lớn trường hợp, cả trẻ em lẫn bố mẹ đều không chú ý đến sự khởi phát hoặc diễn biến của bệnh. Chỉ khi đưa trẻ đi khám bác sĩ nha khoa hoặc khám răng miệng thì mới phát hiện trẻ bị lưỡi bản đồ.

Đôi khi, những trẻ lớn hơn có thể tự phát hiện các bệnh về lưỡi trong lúc vệ sinh răng miệng hàng ngày hoặc kiểm tra lưỡi trước gương.

Triệu chứng chính của viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em

• Xuất hiện các mảng màu xám trắng trên lưỡi
• Sưng và ảnh hưởng tới các vùng biểu mô
• Xuất hiện các đốm màu đỏ hoặc hồng đa dạng về kích thước và hình dạng
• Ở những vùng xảy ra hiện tượng bong tróc, có những nhú giống như nấm. Chúng xuất hiện như những đốm đỏ. Hiếm khi xuất hiện chỉ ở một dạng duy nhất mà thường ở các phần khác nhau của lưỡi.

Những triệu chứng khác

• Khó chịu khi nói
• Thay đổi cảm nhận vị giác
• Tăng độ nhạy cảm của lưỡi
• Suy giảm sức khỏe nói chung
• Khó khăn nhai và nuốt thức ăn
• Tăng các hạch bạch huyết liền kề
• Cảm giác nóng rát, ngứa, tê, đau đầu
• Tăng kích thước lưỡi do nhiều ổ viêm và bong vảy

Trẻ em thường rất quan tâm đến vấn đề của lưỡi. Do đó, bệnh có thể khiến trẻ căng thẳng và diến tiến phức tạp hơn. Gần một nửa các trường hợp, bệnh gây ra nứt lưỡi, thay đổi hình dạng tổng thể của lưỡi, có những nếp nhăn trên bề mặt lưỡi do nhiều ổ viêm bị bong vảy.

Nguyên nhân gây viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em

Hiện nay, các nguyên nhân và yếu tố gây viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em vẫn chưa được biết rõ. Nhiều chuyên gia cho biết viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em có liên quan đến một số nhóm bệnh phổ biến của cơ thể và những yếu tố khác, bao gồm:

1. Cung cấp không đầy đủ chất

Việc cung cấp không đủ chất dinh dưỡng cho các mô tế bào có thể gây viêm lưỡi di chuyển lành tính.

2. Bệnh tích nước ngoài mô

Trẻ em là đối tượng rất dễ mắc các bệnh viêm da và niêm mạc. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến nhiều bệnh ở trẻ nhỏ, trong đó có viêm lưỡi bản đồ.

3. Thiếu hoặc rối loạn quá trình trao đổi chất các vitamin nhóm B

• Thiếu vitamin B1: gây rối loạn hoạt động của các hệ thống chính của cơ thể như tiêu hóa, thần kinh và tim mạch.
• Thiếu vitamin B2: gây ra những thay đổi, tổn thương ở niêm mạc, lưỡi, môi và miệng với đặc tính viêm như chảy máu, viêm lưỡi, nứt, rát.
• Thiếu vitamin B6: là nguyên nhân gây ra một loạt các tổn thương da như các vết thương, vết nứt và trầy xước không lành trong một thời gian dài.
• Thiếu vitamin B12: gây ra tình trạng thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ tức rối loạn quá trình hình thành hồng cầu trong tủy xương, do kích thước của hồng cầu quá khổng lồ, chúng không thể đi vào mạch máu để cung cấp oxy.

4. Mắc bệnh về đường tiêu hóa

• Các dạng viêm gan
• Hội chứng kém hấp thu
• Bệnh dạ dày và tá tràng.
• Bệnh viêm loét dạ dày hoặc tá tràng.

5. Có vấn đề về tuyến tụy

• Bệnh tiểu đường
• Khối u tăng trưởng
• Viêm tụy dạng mãn tính, cấp tính và tái phát

6. Bệnh nội tiết

Các vấn đề nội tiết như bệnh tuyến giáp, tuyến tụy và tuyến thượng thận có thể là nguyên nhân gây viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em.

7. Bệnh tự miễn

Trong một số trường hợp, hệ miễn dịch có thể hoạt động quá mạnh và tấn công chính cơ thể mình. Điều này gây ra các bệnh tự miễn như lupus an đỏ, viêm khớp dạng thấp…

8. Nhiễm các loại virus

• SARS với các biến chứng
• Một số bệnh của khoang miệng, ví dụ như bệnh lưỡi bẩm sinh
• Bệnh bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng: sự thay đổi thành phần của máu, hạch bạch huyết và gan.

9. Các nguyên nhân khác gây viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em

• Yếu tố di truyền
• Phản ứng quá mạnh trong cơ thể trẻ với các vắc xin
• Việc dùng liều cao, cũng như sử dụng kháng sinh không kiểm soát để điều trị các bệnh khác.
• Sự xuất hiện của viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em do nhiễm giun là khá phổ biến, do đó bệnh thường kéo dài.
• Tổn thương cơ học của bề mặt màng nhầy của lưỡi cũng gây ra viêm lưỡi bản đồ ở trẻ.
• Những thay đổi ở răng sữa của trẻ: xảy ra đối với một số nhóm tuổi nhất định của trẻ em, đặc biệt là từ sáu tháng đến 4 tuổi. Nếu trẻ bị viêm lưỡi bản đồ do nguyên nhân này, bệnh sẽ tự biến mất sau khi bé mọc xong răng sữa. Nếu bệnh không khỏi sau khi bé mọc răng có nghĩa là bệnh do nguyên nhân khác gây ra.

Cách điều trị viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em

Có nhiều lựa chọn điều trị bệnh viêm lưỡi bản đồ, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Nếu bệnh viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em là do các căn bệnh khác gây ra thì cần phải xử lý căn bệnh đó trước để loại bỏ nguyên nhân gây bệnh.

Dưới đây là các cách biện pháp khắc phục và điều trị áp dụng cho mọi dạng viêm lưỡi bản đồ do bất kì nguyên nhân nào.

Khám khoang miệng

Việc khám khoang miệng sẽ giúp nhận biết và điều trị răng sâu ở trẻ em, loại bỏ cao răng, thực hiện vệ sinh toàn diện khoang miệng bằng các biện pháp chuyên dụng.

Dùng thuốc và vệ sinh bằng dung dịch kiềm

Để duy trì sự cân bằng nội bộ và tăng cường khả năng bảo vệ của cơ thể, bạn nên dùng vitamin tổng hợp. Sau khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của bệnh, hãy cho trẻ vệ sinh bằng dung dịch kiềm. Khi xuất hiện cảm giác ngứa, đau, nóng hoặc các triệu chứng khó chịu khác, bạn có thể cho con dùng thuốc để giảm đau ở vùng bề mặt niêm mạc bị tổn thương.

Đưa trẻ đi khám để điều trị viêm lưỡi bản đồ

Bạn nên đưa trẻ tới khám bác sĩ và điều trị bệnh viêm lưỡi bản đồ ngay khi phát hiện những triệu chứng có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh viêm lưỡi bản đồ ở trẻ em. Bạn hãy đưa trẻ đi khám để nhận được sự điều trị từ bác sĩ. Đồng thời, bố mẹ cũng nên cho trẻ ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống nhiều nước và vệ sinh răng miệng đúng cách cho bé mỗi ngày nhé.