U nguyên bào gan chủ yếu xuất hiện ở trẻ em từ sơ sinh đến 3 tuổi. Các tế bào ung thư nguyên bào gan có thể di căn tới các khu vực khác của cơ thể.
U nguyên bào gan là gì?
U nguyên bào gan là ung thư rất hiếm bắt nguồn từ trong gan. Gan là một trong những cơ quan lớn nhất trong cơ thể. Các chức năng chính của gan là lọc và lưu trữ máu và cấu trúc gan chính gồm thùy phải và trái. Để chẩn đoán bệnh gan chính xác liên quan tới rất nhiều quá trình.
Nguyên nhân gây u nguyên bào gan?
Mặc dù nguyên nhân chính xác của ung thư gan chưa được biết rõ nhưng có một số tình trạng di truyền liên quan với tăng nguy cơ phát triển u nguyên bào gan, bao gồm hội chứng Beckwith-Wiedemann, bệnh Wilson, bệnh Porphyria mắc phải muộn và đa polyp gia đình. Những trạng thái di truyền khác có liên quan với ung thư gan bao gồm một số khiếm khuyết bẩm sinh của sự trao đổi chất như Tyrosin máu, bệnh lưu trữ Glycogen hay thiếu Alpha1-antitrypsin.
Trẻ em phơi nhiễm với viêm gan B hoặc viêm gan C từ lúc bé hoặc những người hẹp đường mật cũng có nguy cơ cao phát triển ung thư biểu mô tế bào gan. Một số ung thư nguyên bào gan có sự biến đổi trong gen ức chế khối u. Điều đó giải thích cho sự tăng sinh tế bào không kiểm soát được.
Các triệu chứng của u nguyên bào gan là gì?
Sau đây là những triệu chứng phổ biến nhất của u nguyên bào gan dù mỗi đứa trẻ có thể gặp các triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào kích thước của khối u, hình dạng và vị trí di căn.
- Một khối u bụng lớn hoặc bụng to lên;
- Chán ăn, sụt cân;
- Dậy thì sớm ở bé trai;
- Đau bụng;
- Buồn nôn và nôn;
- Vàng da (vàng da và mắt);
- Sốt;
- Ngứa;
- Giãn tĩnh mạch trên bụng có thể nhìn thấy trên da.
Các triệu chứng của u nguyên bào gan có thể giống với các bệnh lý khác nên tốt nhất bạn nên đưa trẻ đi kiểm tra tại bệnh viện.
Cách chẩn đoán u nguyên bào gan
Ngoài bệnh sử đầy đủ và khám sức khỏe, phương tiện chẩn đoán u nguyên bào gan có thể bao gồm:
- Sinh thiết gan − một mẫu mô được lấy ra từ khối u và quan sát dưới kính hiển vi;
- Công thức máu toàn bộ (CBC) − thước đo về kích thước, số lượng và sự trưởng thành của các tế bào máu khác nhau trong một thể tích máu;
- Xét nghiệm máu khác − có thể bao gồm hóa chất trong máu, xét nghiệm đông máu, đánh giá chức năng gan, thận và các xét nghiệm di truyền;
- Chụp cắt lớp vi tính (Còn gọi là CT hay CAT scan) − một xét nghiệm cận lâm sàng chẩn đoán hình ảnh có sử dụng sự kết hợp của tia X và công nghệ máy tính để cho ra các hình ảnh ngang và dọc (thường gọi là slice) của cơ thể. Một CT scan có thể cho thấy hình ảnh chi tiết của bất kỳ phần nào của cơ thể, bao gồm cả xương, cơ, mỡ và các cơ quan. CT scan chi tiết hơn so với chụp X-quang nói chung;
- Chụp cộng hưởng từ (MRI) – kỹ thuật cận lâm sàng chẩn đoán có sử dụng sự kết hợp của nam châm lớn, sóng cao tần và một máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết của các cơ quan và cấu trúc bên trong cơ thể;
- X- quang: chẩn đoán bằng hình ảnh, trong đó sử dụng tia năng lượng điện vô tuyến để tạo ra hình ảnh của các mô bên trong, xương và các cơ quan lên phim;
- Siêu âm − một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh trong đó sử dụng sóng âm tần số cao và máy tính để tạo ra hình ảnh của các mạch máu, các mô và các cơ quan. Siêu âm được sử dụng để xem các cơ quan nội tạng hoạt động và để đánh giá lưu lượng máu chảy trong các động mạch;
- Alpha-fetoprotein (AFP) định lượng mức alpha-fetoprotein (AFP) trong máu có thể được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi đáp ứng điều trị.
Các giai đoạn khác nhau của ung thư gan ở trẻ em là gì?
Giai đoạn là quá trình xác định ung thư đã lan rộng như thế nào. Bệnh nhân sẽ có các triệu chứng khác nhau trong các giai đoạn. Bạn và trẻ hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để có các thông tin về các giai đoạn. U nguyên bào gan gồm các giai đoạn sau:
- Giai đoạn I − thường là một khối u chỉ giới hạn trong gan và có thể được loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật;
- Giai đoạn II − thường là một khối u đã loại bỏ bằng phẫu thuật nhưng còn một lượng nhỏ u ung thư còn sót lại;
- Giai đoạn III − thường là một khối u bị loại bỏ hoàn toàn hoặc các tế bào ung thư được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó;
- Giai đoạn IV − ung thư đã lan (di căn) tới các bộ phận khác của cơ thể;
- Tái phát − căn bệnh trở lại sau khi đã được điều trị. Nó có thể tái phát trong gan hoặc trong một phần khác của cơ thể.
Điều trị u nguyên bào gan
Điều trị cụ thể cho u nguyên bào gan sẽ do bác sĩ xác định, dựa trên:
- Tuổi của con bạn, sức khỏe tổng thể và tiền căn bệnh lý;
- Giai đoạn của bệnh;
- Sự dung nạp của trẻ với các điều trị đặc hiệu;
- Kỳ vọng trong điều trị;
- Ý kiến và sự ưu tiên của bạn.
Điều trị u nguyên bào gan nói chung nhằm mục đích loại bỏ càng nhiều khối u càng tốt trong khi duy trì chức năng gan đầy đủ. Phần mô gan bị loại có thể tái sinh. Các hình thức điều trị có thể bao gồm (đơn hay đa trị liệu) như:
- Phẫu thuật (để loại bỏ khối u và một phần hoặc toàn bộ gan);
- Hóa trị;
- Ghép gan;
- Xạ trị;
- Tiêm ethanol qua da −một cây kim nhỏ được sử dụng để tiêm cồn ethanol vào khối u để tiêu diệt tế bào ung thư;
- Theo dõi cẩn thận − không bắt đầu điều trị cho đến khi các triệu chứng xuất hiện hoặc thay đổi.
Tiên lượng xa cho một đứa trẻ bị u nguyên bào gan
Tiên lượng phụ thuộc rất nhiều vào:
- Mức độ của bệnh;
- Kích thước và vị trí của khối u;
- Có bị di căn hay không;
- Đáp ứng của khối u với điều trị;
- Độ tuổi và sức khỏe tổng thể của trẻ;
- Sự dung nạp của trẻ đối với những thuốc, thủ thuật hay liệu pháp cụ thể.