Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành là một phương pháp thăm dò nhằm tìm những đốm canxi (calcium) trên thành của động mạch vành (tim). Những đốm canxi trên hình được gọi là vôi hóa. Vôi hóa trong động mạch vành là một dấu hiệu sớm của bệnh mạch vành. (Bệnh mạch vành là tình trạng mà mảng xơ vữa tích tụ trong thành động mạch vành)
Theo thời gian, mảng xơ vữa có thể đông cứng hoặc vỡ ra. Mảng xơ vữa này gây hẹp lòng động mạch vành và làm giảm lưu lượng máu đến nuôi tim. Điều này có thể gây ra những cơn đau ngực hoặc cảm giác khó chịu ở ngực. Nếu mảng xơ vữa bị vỡ, một cục máu đông có thể hình thành trên bề mặt của nó. Cục máu đông lớn có thể chặn phần lớn hoặc chặn hoàn toàn lưu lượng máu qua động mạch vành. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất gây nên cơn đau tim hay nhồi máu cơ tim. Theo thời gian, mảng xơ vữa cũng cứng lại và gây hẹp động mạch vành.
Bệnh mạch vành cũng có thể dẫn đến suy tim và loạn nhịp tim. Suy tim là tình trạng mà tim của bạn không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Loạn nhịp tim là những vấn đề độ đều và độ nhanh của sự co bóp tim.
Tổng quan
Hai loại máy có thể hiển thị canxi trong động mạch vành là chụp cắt lớp vi tính chùm điện tử (electron beam computed tomography – EBCT) và chụp cắt lớp vi tính đa dãy (multidetector computed tomography – MDCT).
Cả hai đều sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết của tim. Bác sĩ của bạn sẽ nghiên cứu các hình ảnh để xem liệu bạn có nguy cơ bệnh tim trong tương lai.
Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành là gì?
Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành là một khảo sát khá đơn giản. Bạn sẽ nằm im trong máy chụp khoảng 10 phút trong khi chụp tim. Những hình ảnh sẽ được hiển thị cho thấy bạn có bị vôi hóa trong động mạch vành hay không.
Hình A cho thấy vị trí của tim trong cơ thể, vị trí và góc của lát cắt chụp mạch vành. Hình B là một hình ảnh quét canxi mạch vành cho thấy vôi hóa trong động mạch vành .
Vì vôi hóa là một dấu hiệu sớm của bệnh mạch vành, chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành giúp dự đoán nguy cơ bị đau tim hoặc các vấn đề tim trước khi có các dấu hiệu và triệu chứng xảy ra.
Tiên lượng
Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành đem lại lợi ích nhiều nhất cho những người có nguy cơ bị đau tim trung bình. Bác sĩ có thể tính toán nguy cơ trong 10 năm bằng cách sử dụng công cụ đánh giá rủi ro (Risk Assessment Tool ) từ các chương trình giáo dục về cholesterol quốc gia (National Cholesterol Education Program).
Những người có nguy cơ trung bình chịu 10%-20% nguy cơ có cơn đau tim trong vòng 10 năm tới. Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành có thể giúp các bác sĩ quyết định ai trong nhóm này cần điều trị.
Các tên gọi khác của chụp CT Scan đánh giá vôi hóa mạch vành
- Calcium scan test (Chụp CT scan tìm vôi hóa).
- Cardiac CT for calcium scoring (CT scan tim tìm chỉ số vôi hóa mạch vành).
Một số người thích gọi bằng tên của máy được sử dụng:
- Chụp cắt lớp vi tính chùm điện tử (Electron beam computed tomography -EBCT hoặc electron beam tomography -EBT).
- Chụp cắt lớp vi tính đa dãy (Multidetector computed tomography -MDCT).
Bạn cần làm những gì trước khi chụp
Bạn không cần phải thực hiện bất kỳ thứ gì trước khi chụp. Tuy nhiên, bác sĩ có thể yêu cầu bạn tránh uống cà phê và hút thuốc trong 4 giờ trước khi chụp.
Trước khi chụp, bạn sẽ cởi quần áo, thắt lưng ra và mặc áo choàng của bệnh viện. Bạn cũng sẽ phải cởi tất cả đồ trang sức ở cổ hoặc trên ngực.
Bạn cần làm những gì trong khi chụp
Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành được thực hiện tại một bệnh viện hoặc phòng khám ngoại trú. Máy chiếu tia X được sử dụng là máy chụp cắt lớp điện toán (CT scan).
Các kỹ thuật viên (người điều khiển máy) sẽ làm sạch vùng ngực của bạn và dán các miếng dính với bộ cảm biến được gọi là điện cực. Các điện cực được kết nối với một máy điện tâm đồ (electrocardiogram –ECG).
Các điện tâm đồ sẽ ghi lại hoạt động điện của tim trong quá trình chụp. Điều này giúp chụp tim của bạn vào thì tâm trương (lúc tim nghỉ giữa các lần co bóp).
Máy CT scan là một cỗ máy lớn có một ống tròn rỗng ở trung tâm. Bạn sẽ nằm ngửa trên bàn trượt. Bàn có thể di chuyển lên xuống, và nó có thể trượt vào bên trong ống tròn của máy.
Bàn sẽ từ từ trượt vào trong ống tròn của máy. Bên trong máy, một ống phát tia X sẽ di chuyển xung quanh cơ thể của bạn để có hình ảnh của tim. Các kỹ thuật viên sẽ điều khiển máy từ phòng kế bên. Người đó sẽ có thể nhìn thấy bạn thông qua một cửa sổ kính và nói chuyện với bạn qua loa.
Các kỹ thuật viên sẽ yêu cầu bạn nằm yên và nín thở trong thời gian ngắn trong mỗi lần chụp. Bạn có thể được cho thuốc để làm chậm nhịp tim. Điều này giúp máy chụp ảnh tim rõ ràng hơn. Bạn sẽ được uống thuốc này hoặc hoặc được tiêm thuốc vào đường tĩnh mạch.
Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành sẽ mất khoảng 10-15 phút, mặc dù quy trình quét thực tế sẽ chỉ mất vài giây. Trong khi chụp, máy sẽ tạo âm thanh click và ù ù. Chụp không gây khó chịu, nhưng phòng chụp có thể hơi lạnh để giữ cho máy hoạt động tốt.
Nếu bạn cảm thấy lo lắng trong không gian kín, bạn có thể được uống thuốc để giúp giữ bình tĩnh. Đầu của bạn sẽ vẫn nằm ngoài máy trong khi chụp.
Bạn cần làm những gì sau khi chụp
Bạn sẽ có thể trở lại hoạt động bình thường sau khi chụp CT đánh giá vôi hóa mạch vành. Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn về kết quả chụp.
Chụp CT Scan đánh giá vôi hóa mạch vành cho thấy điều gì?
Sau khi chụp, bạn sẽ nhận được thang điểm vôi hóa còn được gọi là thang điểm Agatston. Thang điểm này được dựa trên lượng canxi được tìm thấy trong động mạch vành của bạn. Bạn có thể nhận được một số điểm Agatston cho mỗi động mạch lớn và tổng số điểm.
Kết quả sẽ là âm tính nếu không có sự vôi hóa nào được tìm thấy trong động mạch vành. Điều này có nghĩa là nguy cơ bị cơn đau tim trong 2-5 năm tới là thấp.
Kết quả sẽ là dương tính nếu vôi hóa được tìm thấy trong động mạch vành. Vôi hóa là một dấu hiệu của xơ vữa động mạch và bệnh mạch vành. Thang điểm Agatston của bạn càng cao, xơ vữa động mạch càng nặng.
Có nguy cơ gì khi chụp không?
Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành có rất ít nguy cơ. Kỹ thuật này không xâm lấn, có nghĩa là không có phẫu thuật và không có dụng cụ nào được đưa vào cơ thể của bạn.
Không giống như một số kỹ thuật chụp CT khác, chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành không yêu cầu tiêm thuốc cản quang.
Chụp CT scan đánh giá vôi hóa mạch vành liên quan đến bức xạ, mặc dù liều tia sử dụng được coi là nhỏ. Chụp cắt lớp vi tính chùm điện tử (EBCT) sử dụng bức xạ ít hơn so với chụp cắt lớp vi tính đa dãy (MDCT).
Trong cả hai trường hợp, tổng liều bức xạ nhận được khi chụp là khoảng bằng với liều bức xạ bạn tiếp xúc với tự nhiên trong một năm.