Biên dịch: BS. Đặng Thị Tâm
Hiệu đính: BS. Nguyễn Văn Tuy
Một tái phát xảy ra khi ung thư quay trở lại sau điều trị. Điều này có thể xảy ra vài tuần, vài tháng, hoặc thậm chí vài năm sau khi ung thư ban đầu được điều trị. Bác sĩ của bạn cũng không thể biết chắc liệu ung thư sẽ tái phát. Khả năng tái phát phụ thuộc vào loại ung thư nguyên phát. Bác sĩ của bạn có thể cho bạn nhiều thông tin về nguy cơ tái phát của bạn.
Tại sao và làm thế nào ung thư tái phát
Ung thư tái phát vì những vùng nhỏ của tế bào ung thư có thể tồn tại trong cơ thể sau khi điều trị.
Theo thời gian, các tế bào này có thể nhân lên và phát triển đủ lớn để gây ra các triệu chứng hoặc biểu hiện xét nghiệm. Khi nào và ở đâu ung thư tái phát phụ thuộc vào loại ung thư. Một số bệnh ung thư có mô hình tái phát dự kiến. Ung thư có thể tái phát theo những cách sau:
- Trong cùng một phần của cơ thể với ung thư nguyên phát, được gọi là tái phát tại chỗ
- Gần nơi ung thư nguyên phát, được gọi là tái phát vùng
- Ở một bộ phận khác của cơ thể, được gọi là tái phát xa
Ung thư tái phát được đặt tên theo vị trí ung thư nguyên phát bắt đầu, ngay cả khi nó tái phát ở một bộ phận khác của cơ thể. Ví dụ, nếu ung thư vú tái phát xa trong gan, nó vẫn được gọi là ung thư vú, không phải ung thư gan. Các bác sĩ gọi đó là ung thư vú di căn. Di căn có nghĩa là ung thư đã lan sang một phần khác của cơ thể.
Chẩn đoán ung thư tái phát
Sau khi điều trị ung thư nguyên phát, bạn sẽ nhận được một kế hoạch chăm sóc theo dõi. Kế hoạch này bao gồm một lịch trình thăm khám bác sĩ, khám thực thể cẩn thận và có thể các xét nghiệm khác. Những lần thăm khám và xét nghiệm này rất quan trọng để đảm bảo bạn khỏe mạnh và theo dõi tái phát. Tùy thuộc vào loại ung thư, bạn có thể cần xét nghiệm máu hoặc CTscan. Nhưng hầu hết thời gian, kiểm tra cẩn thận và trò chuyện sẽ là chăm sóc theo dõi duy nhất. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn theo dõi các dấu hiệu hoặc triệu chứng tái phát cụ thể.
Nếu nghi ngờ ung thư tái phát, bạn có thể sẽ cần các xét nghiệm chẩn đoán khác để tìm hiểu thêm. Những xét nghiệm này có thể bao gồm xét nghiệm sinh hóa, chẩn đoán hình ảnh hoặc sinh thiết.
Lựa chọn điều trị ung thư tái phát
Nếu xét nghiệm xác nhận rằng bạn bị tái phát ung thư, nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ nói chuyện với bạn về các lựa chọn điều trị. Quá trình này tương tự như lập kế hoạch điều trị ung thư nguyên phát. Bác sĩ sẽ xem xét các yếu tố sau:
- Mục tiêu cá nhân của bạn về điều trị
- Loại ung thư, nơi nó tái phát và kích thước
- Sức khỏe tổng thể của bạn
- Loại điều trị ban đầu bạn nhận được và hiệu quả của nó
- Tác dụng phụ bạn gặp phải với điều trị ban đầu
- Đã bao lâu kể từ khi kết thúc điều trị
Bác sĩ cũng có thể đề nghị một thử nghiệm lâm sàng. Khi quyết định trong số các phương pháp điều trị, điều quan trọng là phải xem xét những điều sau đây:
- Các mục tiêu và lợi ích dự kiến của mỗi điều trị
- Những rủi ro và tác dụng phụ có thể xảy ra
- Làm thế nào mỗi điều trị có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn
Trong quá trình điều trị, làm giảm các triệu chứng và tác dụng phụ vẫn là một phần quan trọng trong việc chăm sóc của bạn. Điều này cũng có thể được gọi là chăm sóc giảm nhẹ hoặc chăm sóc hỗ trợ. Nói chuyện với nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn về các triệu chứng của bạn, bao gồm bất kỳ triệu chứng mới hoặc thay đổi triệu chứng.
Đối phó với ung thư tái phát
Bạn có thể có nhiều cảm giác giống như khi bạn lần đầu tiên được chẩn đoán mắc bệnh ung thư. Sốc, hoài nghi, lo lắng, sợ hãi, giận dữ, đau buồn và cảm giác mất kiểm soát là những cảm xúc phổ biến. Tất cả những cảm giác này là phản ứng bình thường đối với trải nghiệm khó khăn này. Một số người thậm chí có thể thấy chẩn đoán này khó chịu hơn lần đầu tiên.
Nhiều người bị ung thư tái phát cũng cảm thấy nghi ngờ về quyết định điều trị ban đầu hoặc lựa chọn sau khi điều trị. Hãy nhớ rằng bạn và nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn dựa trên những lựa chọn điều trị dựa trên thông tin có sẵn tại thời điểm đó. Cả bạn và nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn đều không thể dự đoán được tương lai.
Có thể hiểu được, bạn có thể lo lắng về việc có đủ sức mạnh để đối phó với một vòng thử nghiệm và phương pháp điều trị khác. Nhưng nhiều người thấy rằng kinh nghiệm trước đây của họ tốt hơn chuẩn bị cho họ đối mặt với những thách thức. Ví dụ, những người bị ung thư tái phát có các lợi thế sau:
- Kiến thức về ung thư, giúp giảm bớt một số nỗi sợ hãi và lo lắng liên quan đến điều chưa biết
- Mối quan hệ trước đây với bác sĩ, y tá và nhân viên phòng khám hoặc bệnh viện
- Hiểu biết về hệ thống y tế, ngôn ngữ thường được sử dụng và bảo hiểm y tế
- Kiến thức về các phương pháp điều trị ung thư và tác dụng phụ của chúng, cũng như các chiến lược để xử trí các tác dụng phụ
- Đi đâu để được hỗ trợ, bao gồm gia đình và bạn bè, các nhóm hỗ trợ và các chuyên gia được đào tạo để cung cấp hỗ trợ cảm xúc
- Kinh nghiệm thực hành các phương pháp giảm căng thẳng, chẳng hạn như tập thể dục, thiền hoặc dành thời gian với bạn bè
Đó là bình thường để trải qua cảm xúc đau khổ sau khi chẩn đoán ung thư tái phát. Nhưng tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp khi sự đau khổ kéo dài và cản trở khả năng của bạn để thực hiện các hoạt động hàng ngày. Tư vấn có thể giúp bạn theo nhiều cách, bao gồm:
- Học cách đối phó với những cảm xúc khó khăn
- Xử trí triệu chứng ung thư và tác dụng phụ của điều trị
- Khám phá ý nghĩa trải nghiệm ung thư của bạn
Đây cũng có thể là thời điểm tốt để xem xét tham gia nhóm hỗ trợ trực tiếp hoặc cộng đồng trực tuyến để chia sẻ cảm xúc và kinh nghiệm của bạn với những người khác trong tình huống tương tự.
Tài liệu tham khảo
Dealing cancer recurrence