Từ lâu, ông bà ta đã sử dụng nồi đất để chế biến nhiều món ăn đa dạng, từ cơm trắng đến cá kho. Ngày nay, vẫn còn rất nhiều bà nội trợ sử dụng nồi đất để nấu vì chúng giúp món ăn thơm ngon hơn. Tuy nhiên, ngoài tăng thêm mùi vị cho thực phẩm, sử dụng nồi đất còn mang đến nhiều lợi ích bất ngờ mà có thể bạn chưa biết.
Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu về 5 lợi ích thần kỳ mà nấu ăn bằng nồi đất có thể mang lại cho sức khỏe của chúng ta nhé!
Những lợi ích của việc sử dụng nồi đất khi nấu ăn
Việc sử dụng nồi đất nấu ăn có thể đem đến nhiều tác dụng như:
1. Giúp tăng hương vị món ăn
Nồi đất được làm từ đất sét, một nguyên liệu có tính kiềm trong tự nhiên. Tính chất này cho phép nồi đất tương tác với các axit trong thực phẩm khi nấu, do đó cân bằng độ pH có trong món ăn. Việc nấu ăn bằng nồi đất không chỉ giúp cho món ăn trở nên có lợi cho sức khỏe hơn mà còn giúp tăng thêm mùi thơm của chúng. Các món ăn nấu trong nồi đất sẽ giàu các loại khoáng chất như sắt, phốt pho, canxi, magiê… hơn khi nấu bằng các loại nồi khác.
2. Sử dụng nồi đất giúp giữ lại giá trị dinh dưỡng của thực phẩm
Nồi đất có tính xốp, cho phép nhiệt và độ ẩm lưu thông đều trong quá trình nấu. Điều này giúp cho thực phẩm giữ được giá trị dinh dưỡng cao hơn so với thực phẩm được chế biến trong các loại dụng cụ khác. Ngoài ra, thịt được nấu bằng nồi đất sẽ mềm và không bị khô.
3. Thức ăn nấu bằng nồi đất rất tốt cho tim
Sử dụng quá nhiều dầu để nấu ăn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tăng cân. Nếu bạn muốn giảm bớt lượng dầu mỡ, hãy sử dụng nồi đất để nấu nướng. Nấu ăn bằng nồi đất thường cần nhiều thời gian hơn để làm chín thực phẩm, từ đó giúp giữ lại độ ẩm và dầu tự nhiên có trong món ăn.
4. Nấu bằng nồi đất giúp món ăn của bạn thơm hơn
Do tính xốp và quá trình nấu chậm mà nồi đất giữ lại được nguyên vẹn mùi thơm của các món ăn, từ đó làm cho món ăn không những ngon mà còn hấp dẫn.
5. Giá nồi đất khá rẻ và phù hợp với túi tiền
Nồi đất khá quen thuộc và bạn có tìm mua ở các chợ hay siêu thị. Nồi đất có đủ hình dạng và kích thước để lựa chọn, phù hợp với nhu cầu của từng gia đình. Giá bán nồi đất khá rẻ nên bạn có thể chọn mua cho gia đình sử dụng mà không phải lo lắng quá nhiều về giá cả.
Cách nấu ăn bằng nồi đất
Có hai loại nồi đất là tráng men và chưa tráng men. Đối với nồi đất đã tráng men, bạn có thể sử dụng được ngay, còn nồi đất không tráng men yêu cầu bạn phải tiến hành vài bước chuẩn bị trước khi sử dụng. Sau đây là một số việc bạn cần làm khi nấu ăn bằng nồi đất:
1. Chuẩn bị nồi đất khi sử dụng lần đầu tiên
- Lấy nồi ra khỏi bao bì và ngâm trong nước khoảng vài giờ.
- Bạn cũng có thể ngâm nồi đất qua đêm trong nước.
- Lấy nồi ra khỏi nước và để khô hoàn toàn dưới ánh mặt trời hoặc trên bếp lửa nhỏ liu riu.
2. Giúp nồi đất bền và cứng hơn
Để giúp nồi đất cứng hơn, chống nứt và cũng giúp loại bỏ mùi đất sét bám trên nồi, bạn hãy:
- Thoa đều phía trong nồi bằng một ít dầu thực vật.
- Đổ nước đến khoảng 3/4 nồi và đậy nắp lại. Đặt nồi lên bếp, chỉnh nhiệt độ thấp và nấu trong khoảng 2 – 3 giờ. Nếu nhà có lò nướng, bạn cũng có thể nấu trong lò ở nhiệt độ từ 175 – 200°C.
- Lấy nồi ra khỏi bếp hoặc lò nướng. Để nồi nguội hẳn, sau đó rửa lại bình thường bằng nước rửa chén.
3. Trước khi nấu
- Ngâm nồi đất trong nước khoảng 15 – 20 phút trước khi nấu thức ăn để nồi hấp thụ nước. Nhờ đó, khi nấu, hơi nước sẽ được giải phóng từ từ. Việc này giúp thức ăn không bị khô mà vẫn giữ được hương vị tự nhiên.
- Điều chỉnh nhiệt độ thích hợp, không tăng hoặc giảm nhiệt độ đột ngột vì có thể dẫn đến tình trạng nứt hoặc vỡ nồi. Đặt nồi vào giữa bếp hoặc lò nướng và chỉnh nhiệt độ tăng từ từ. Khi nấu bằng nồi đất, bạn chỉ nên nấu ở nhiệt độ thấp hoặc trung bình.
4. Khi nấu
- Nhiệt độ lý tưởng để nấu bằng nồi đất là từ 190 – 250°C. Không giống với các nồi bằng kim loại, nồi đất mất nhiều thời gian hơn để làm nóng thức ăn, do đó sử dụng nồi đất thường mất thêm 10 – 15 phút so với nồi thông thường.
- Khi sử dụng nồi đất, bạn cần điều chỉnh nhiệt độ cao hơn khoảng 40°C so với khi sử dụng các loại nồi khác. Trong trường hợp nấu các món cần nhiều thời gian, bạn nên nấu ở nhiệt độ thấp.
- Không thêm nước lạnh hoặc các nguyên liệu lạnh khi nồi đang nấu vì có thể gây vỡ hoặc nứt. Nếu cần, hãy thêm nước ấm.
5. Lưu ý khi sử dụng nồi đất để nấu ăn
- Luôn sử dụng đồ nhấc nồi khi di chuyển lúc nồi đang nóng.
- Đặt một miếng lót bằng gỗ hoặc vải trước khi đặt nồi nóng lên bề mặt lạnh nhằm hạn chế tình trạng nồi bị nứt vì sự chênh lệch nhiệt độ quá lớn.
- Cẩn thận khi mở nắp nồi đất đang nóng vì hơi nước có thể bay lên và khiến bạn bị bỏng.
Đây là những bước đơn giản để giúp bạn sử dụng nồi đất dễ dàng và hiệu quả hơn để nấu được những món ngon cho gia đình.
Rửa nồi đất đúng cách
Ngoài việc biết cách sử dụng nồi đất, bạn cần biết cả cách rửa và bảo quản nồi sao cho bền nhất. Hãy làm theo các bước đơn giản sau đây để vệ sinh nồi đất của bạn nhé:
- Bạn nên rửa nồi đất bằng tay chứ không nên rửa bằng máy rửa bát.
- Khi có thức ăn bám vào nồi mà cọ rửa không ra, hãy ngâm chúng trong nước ấm, thức ăn sẽ từ từ mềm ra và dễ dàng cọ sạch khỏi nồi.
- Tránh sử dụng các chất tẩy rửa hóa học và tránh chà quá mạnh lên bề mặt nồi.
- Có thể sử dụng hỗn hợp baking soda và nước để khử mùi của một số món ăn bám trên nồi.
- Nếu thấy bên trong nồi xuất hiện nấm mốc, hãy cho một ít muối hoặc baking soda lên trên mặt và chà nhẹ nhàng để loại bỏ chúng.
- Luộc nồi bằng nước khoảng 20 – 30 phút để giúp nồi nở đều hơn.
- Không sử dụng chất tẩy rửa hoặc xà phòng để làm sạch nồi đất. Các lỗ bên trong nồi có thể hấp thụ các chất này, khi bạn nấu ăn, các chất này sẽ nhiễm vào thức ăn và gây độc.
Những câu hỏi thường gặp khi sử dụng nồi đất
Dưới đây là những câu hỏi thường gặp của các gia đình khi sử dụng nồi đất để nấu ăn:
1. Loại nồi đất nào tốt hơn: Tráng men hay chưa tráng men?
Mặc dù cả hai loại đều được bày bán rất nhiều trên thị trường, nhưng bạn nên chọn loại nồi đất chưa tráng men. Bởi vì dù nguyên liệu dùng để tráng men là gì thì cũng chứa rất nhiều chất hóa học độc hại. Các chất độc sẽ được hấp thụ vào thức ăn khi được đun nóng hoặc trong quá trình nấu nướng.
2. Có thể sử dụng bếp gas để nấu nồi đất được không?
Bạn có thể sử dụng bếp gas để nấu nồi đất. Tuy nhiên, bạn cần phải giữ nhiệt độ trong một giới hạn nhất định vì nhiệt độ quá cao có thể làm vỡ nồi. Việc sử dụng các thiết bị tản nhiệt có thể ngăn nhiệt độ cao tiếp xúc với nồi đất.
3. Nồi đất có độc hại hay không?
Khác với một số loại nồi khác, nồi đất rất an toàn khi sử dụng để nấu ăn. Bạn nên lựa chọn những chiếc nồi đất không tráng men vì phần men tráng có thể chứa các chất độc và có nguy cơ phát thải chất độc khi nấu.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về Các loại dụng cụ nấu ăn độc hại trong gian bếp nhà bạn.
4. Có thể cho nồi đất vào tủ lạnh không?
Bạn có thể đặt nồi đất vào tủ lạnh, tuy nhiên bạn phải đảm bảo là chúng đã nguội hoàn toàn để tránh trường hợp bị nứt hoặc vỡ.
Nồi đất là một dụng cụ nhà bếp rất cần thiết cho mỗi gia đình. Việc sử dụng nồi đất để nấu ăn có thể giúp các món ăn trở nên thơm ngon hơn. Vậy tại sao bạn không thử sử dụng nồi đất và vệ sinh chúng theo hướng dẫn mà Hello Bacsi đã gợi ý để có những bữa ăn thật an toàn và bổ dưỡng?
Phương Quỳnh/HELLO BACSI