Rối loạn ám ảnh cưỡng chế có mối liên quan trực tiếp đến giấc ngủ và chứng mất ngủ. Tác động của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể xảy ra ở mọi đối tượng.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một trong những chứng bệnh liên quan đến rối loạn lo âu có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Ở trẻ em, những bé trai được chẩn đoán ADHD cũng dễ mắc phải chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Đặc trưng của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế
Bệnh có hai yếu tố đặc trưng là nỗi ám ảnh và sự ép buộc. Trong đó, nỗi ám ảnh là những suy nghĩ, hình ảnh hoặc hành động dai dẳng. Chúng thường được liên kết với trạng thái lo lắng hoặc đau khổ. Bên cạnh đó, bệnh nhân sẽ có một nỗi ám ảnh phổ biến liên quan đến sự sạch sẽ và luôn tin rằng mọi đồ vật đều bị nhiễm trùng.
Một số bệnh nhân rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng có thể thường xuyên lo lắng về một nhiệm vụ nào đó không thể hoàn thành hoặc thực hiện không đúng quy cách như đóng cửa, tắt bếp, tắt điện…
Những ám ảnh này sẽ bị triệt tiêu khi người bệnh có suy nghĩ hoặc hành đồng khác. Chúng được gọi là sự ép buộc.
Ép buộc ở đây được hiểu là hành động lặp đi lặp lại có chủ ý để phản ứng lại với một nỗi ám ảnh cụ thể. Bằng cách thực hiện những hành vi bắt buộc này, người bệnh sẽ tạm thời xoa dịu được nỗi ám ảnh.
Những biểu hiện phổ biến của sự ép buộc trong bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế bao gồm rửa tay, kiểm tra một nhiệm vụ nào đó trong nhà, đặt hàng trực tuyến, cầu nguyện… Mỗi hành vi được lặp đi lặp lại rất nhiều lần trong ngày, kể cả khi chúng không cần thiết.
Những hành vi ép buộc này sẽ giúp bệnh nhân xoa dịu tâm trạng của mình nhưng nó chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn. Chẳng mấy chốc, sự lo lắng và hành động bắt buộc này sẽ được lặp lại.
Tác động của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế đến giấc ngủ và chứng mất ngủ
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể gây ra những tác động đáng kể đến hoạt động sống thường ngày của bệnh nhân. Bệnh cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ bằng cách khiến người bệnh khó ngủ hoặc mất ngủ vào ban đêm.
Trên thực tế, ở một số bệnh nhân, những suy nghĩ và hành vi liên quan đến chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế sẽ bị gián đoạn khi ngủ. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bệnh nhân gặp phải những ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ. Khi bạn cố gắng ngủ nhưng liên tục nghĩ về những điều bạn cần phải kiểm tra nên bạn sẽ bị mất ngủ. Khi đó, những suy nghĩ này sẽ khiến bạn phải ra khỏi phòng ngủ, đi kiểm tra lại những điều bạn đang nghĩ đến để trấn an bản thân.
Mặc dù vâỵ, các bác sĩ tâm thần cho rằng không phải 100% người mắc bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế đều bị khó ngủ hoặc mất ngủ. Những ảnh hưởng tiêu cực về giấc ngủ có thể xảy ra do những yếu tố khác như bệnh trầm cảm – thường tồn tại song song với rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Thuốc điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế
Nếu bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày theo hướng tiêu cực, bệnh nhân cần tích cực điều trị để lặp lại sự cân bằng cho bản thân và gia đình.
Người mắc bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế có nhiều lựa chọn điều trị. Một trong số đó là dùng thuốc. Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân dùng thuốc chống trầm cảm ba vòng (bao gồm clomipramine) và thuốc ức chế thụ thể serotonin có chọn lọc (SSRI) bao gồm:
– Fluoxetine
– Flovoxamine
– Paroxetine
– Sertraline
Ngoài việc sử dụng thuốc, bệnh nhân cũng có thể được điều trị bằng liệu pháp tâm lý hoặc trị liệu hành vi nhận thức. Trong những trường hợp rất hiếm, phương pháp phẫu thuật cấy ghép chất kích thích não có thể được sử dụng để làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bệnh.
Trương Phương Đài / HELLO BACSI