Chứng mắt lồi ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của bệnh nhân khiến họ tự ti trong cuộc sống. Chứng này hay gặp ở bệnh nhân cường giáp và do bệnh Basedow gây ra. Mắt lồi do cường giáp là hậu quả cuối cùng của một loạt các tổn thương ở mắt.
Các biến đổi ở mắt của bệnh nhân cường giáp
Bệnh Basedow là nguyên nhân của 3/4 số trường hợp cường giáp. Đây là một bệnh tự miễn. Cơ thể người bệnh sẽ sản sinh ra kháng thể kháng tuyến giáp. Các kháng thể này tấn công vào tuyến giáp người bệnh và kích thích nó hoạt động mạnh mẽ gây ra bệnh cường giáp.
Sau đó, các kháng thể này tấn công vào cơ quanh mắt một cách âm thầm khiến mắt có nhiều biến đổi như:
– Khô mắt
– Đỏ và phù vùng mắt
– Chảy nước mắt liên tục
– Nhạy cảm ánh sáng, mờ mắt, nhìn đôi
– Viêm kết mạc, giác mạc mắt
– Mắt lồi
Hãy đến bác sĩ ngay khi bạn mắc phải các triệu chứng mắt lồi do cường giáp nói trên. Y học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây bệnh Basedow. Phụ nữ trung niên, thường hút thuốc lá và gia đình có người bị Basedow là những đối tượng dễ mắc bệnh nhất.
Bệnh cường giáp do Basedow được điều trị tốt sẽ giảm thiểu các triệu chứng ở mắt. Trong trường hợp bệnh nhân đã bị lồi mắt thì cần thêm các phương pháp điều trị khác.
Chẩn đoán chứng mắt lồi do cường giáp
Bệnh phát triển qua 2 giai đoạn:
– Giai đoạn hoạt động: là khi có các triệu chứng viêm nhiễm ở mắt như khô mắt, đỏ mắt, ảnh hưởng đến tầm nhìn của bạn.
– Giai đoạn thụ động: Những triệu chứng viêm nhiễm đã qua nhưng để lại các hậu quả kéo dài. Lồi mắt là một trong số hậu quả đó.
Bệnh thường khiến cả hai mắt cùng bị lồi, đôi khi một bên mắt lồi nhiều hơn bên kia. Cũng có những bệnh nhân chỉ bị lồi một bên mắt nhưng rất hiếm gặp.
Đi kèm với chứng mắt lồi, bệnh nhân thường cảm thấy chói mắt, chảy nước mắt sống, cảm giác như có bụi bay vào mắt hoặc rất nóng rát. Khi bệnh ở thể nặng, bệnh nhân có thể bị khô và loét giác mạc. Đây là nguyên nhân gây lên mù lòa vĩnh viễn.
Với những trường hợp khó khăn trong chẩn đoán và phân loại, người ta sử dụng thước đo độ lồi mắt Hertel. Độ lồi mắt khác nhau tùy theo chủng tộc và dân tộc. Ở người Việt Nam bình thường, độ lồi mắt vào khoảng 12mm, bệnh nhân bị Basedow có độ lồi mắt cao hơn.
Việc chẩn đoán này được bác sĩ nhãn khoa thực hiện. Sau đó, bác sĩ đề nghị phương pháp điều trị thích hợp với mức độ lồi mắt của bệnh nhân.
Điều trị chứng mắt lồi
Trước khi xảy ra lồi mắt
Trong giai đoạn mắt bị viêm nhiễm, bạn có thể áp dụng nhiều cách để giúp mắt khỏe hơn, bao gồm:
– Bỏ thuốc lá vì nó làm các triệu chứng ở mắt trầm trọng hơn.
– Nằm gối đầu lên cao giúp giảm sưng phù quanh mắt bằng cách kê thêm gối khi nằm.
– Đeo kính mát nếu mắt bạn nhạy cảm với ánh sáng.
– Đeo kính bảo hộ để tránh bụi bay vào mắt.
– Nhỏ nước mắt nhân tạo để tránh khô mắt.
– Đeo mắt kính đặc biệt (được bác sĩ chỉ định) khi bị nhìn đôi.
Nếu các biến chứng mắt của bạn ở mức nhẹ đến trung bình, các phương pháp trên kết hợp với điều trị cường giáp sẽ làm mắt bạn khỏe lại.
Sau khi xảy ra lồi mắt
Trường hợp lồi mắt nhẹ đến trung bình, mắt sẽ phục hồi nếu được tích cực điều trị. Bệnh nhân không cần phải phẫu thuật.
Với những bệnh nhân lồi mắt nặng, việc điều trị phức tạp hơn vì phải dùng đến phẫu thuật và không phải lúc nào cũng có hiệu quả.
Các phương pháp điều trị bao gồm:
♦ Thuốc corticosteroid liều cao như prednisone 100mg (20 viên/ngày), uống trong 5 – 7 tuần. Thuốc có nhiều phản ứng phụ toàn thân. Bệnh nhân cần được bác sĩ theo dõi định kỳ khi dùng thuốc.
♦ Xạ trị: dùng máy tạo chất phóng xạ chiếu vào vùng hốc mắt. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có hiệu quả điều trị lồi mắt trước khi bệnh nhân bị teo các cơ vận nhãn và hình thành sẹo sau hốc mắt.
♦ Điều trị bằng phẫu thuật: được sử dụng cho những trường hợp thất bại khi điều trị bằng corticoides và xạ trị, bao gồm:
⇒ Khâu cò mí mắt: nhằm làm giảm độ hở của mí mắt.
⇒ Phẫu thuật chỉnh hình làm giảm độ co rút của cơ vận nhãn.
⇒ Phẫu thuật giải áp hốc mắt được chỉ định trong trường hợp lồi mắt ác tính có tổn thương thần kinh thị giác gây giảm, mất thị lực hoặc yêu cầu thẩm mỹ của bệnh nhân.
⇒ Phẫu thuật tạo hình sau giải áp hốc mắt phải dựa vào tình trạng sau khi phẫu thật áp giải hốc mắt. Nếu bệnh nhân vẫn còn triệu chứng nhìn đôi, nhiễm trùng, chảy máu hoặc do nhu cầu thẩm mỹ thì bác sĩ sẽ cân nhắc cho bạn áp dụng phương pháp này.
Tất cả những cuộc phẫu thuật đều phải được bác sĩ nhãn khoa có chuyên môn tạo hình mắt thực hiện.
Kiều Tuấn Anh / HELLO BACSI