Biên dịch: Hoàng Mạnh Cường
Hiệu đính: Ths.Bs Nguyễn Hải Nam, Lê Hà Cảnh Châu
Được chấp thuận bởi Ban biên tập Cancer.Net, tháng 06/2019
Được chấp thuận bởi Ban biên tập Yhoccongdong.com, tháng 12/2019
Xem Loạt video “Tiến về phía trước” dành cho người trưởng thành trẻ tuổi, dựa trên những nội dung trong bài viết này.
Việc mắc ung thư ở người trưởng thành trẻ tuổi hay thanh thiếu niên rất khác so với việc mắc bệnh khi còn là trẻ em hay ở độ tuổi lớn hơn. Việc chẩn đoán và điều trị ung thư là một thách thức vì nhiều lý do, ví dụ như:
- Nếu các triệu chứng xuất hiện ở người trưởng thành trẻ tuổi hoặc thanh thiếu niên, bạn hoặc bác sĩ có thể không nghĩ tới nguyên nhân là do ung thư. Ung thư thường không phổ biến ở độ tuổi này, và các triệu chứng có thể giống với các triệu chứng của một tình trạng bệnh lý khác.
- Bạn có thể không có bảo hiểm y tế. Hoặc bạn có thể gặp khó khăn trong việc chi trả chi phí điều trị ung thư, ngay khi có bảo hiểm y tế. Tìm hiểu thêm về Quản lý chi phí chăm sóc ung thư.
- Bạn có ít kinh nghiệm trong việc điều trị một bệnh phức tạp như ung thư. Vì vậy, đó có thể là một thách thức trong việc sắp xếp những chăm sóc cần thiết. Tìm hiểu thêm về Chịu trách nhiệm về chăm sóc ung thư cho bạn.
Những loại ung thư phổ biến nhất ở người trưởng thành trẻ tuổi và thanh thiếu niên
Tìm hiểu về bệnh ung thư bạn mắc có thể giúp bạn kiểm soát tốt và bớt lo lắng hơn. Các bệnh ung thư sau đây phổ biến nhất ở thanh thiếu niên, độ tuổi từ 15 đến 19:
- U lympho Hodgkin và u lympho không Hodgkin
- U tế bào mầm, bao gồm ung thư tinh hoàn và ung thư buồng trứng
- U thần kinh trung ương (CNS)
- Ung thư tuyến giáp
- Ung thư hắc tố
- Bệnh bạch cầu cấp dòng lympho (ALL)
- Sarcoma mô liên kết
- Sarcoma xương
- Bệnh bạch cầu cấp dòng tuỷ (AML)
- Ewing Sarcoma
Các loại ung thư sau đây phổ biến nhất ở những người trưởng thành trẻ tuổi, bao gồm những người đến 39 tuổi:
- U não
- Ung thư vú
- Ung thư cổ tử cung
- Ung thư đại trực tràng
- Bệnh bạch cầu, là loại ung thư của máu và tuỷ xương
- U lympho Hodgkin và u lympho không Hodgkin, là ung thư của những cơ quan nhỏ, hình hạt đậu, có vai trò chiến đấu chống lại bệnh tật được gọi là các hạch bạch huyết.
- Ung thư hắc tố, là một loại ung thư da
- Ung thư tinh hoàn và ung thư buồng trứng, và các loại U tế bào mầm khác
- Sarcoma mô liên kết, ung thư xuất phát từ mô mỡ, cơ, thần kinh, gân, khớp, mạch máu và hạch bạch huyết.
- Ung thư tuyến giáp, xuất phát từ tuyến giáp, là tuyến nằm ở trước cổ
Tìm hiểu thêm về Các loại ung thư khác nhau.
Các mẹo giúp tìm hiểu thêm về bệnh ung thư bạn mắc phải
Bên cạnh những thông tin cụ thể về bệnh ung thư bạn mắc phải, dưới đây là một số cách khác để tìm kiếm thêm thông tin:
- Đặt câu hỏi trong các cuộc hẹn với bác sĩ. Hỏi về ung thư, triệu chứng và kế hoạch điều trị dành cho bạn. Bạn có thể đi cùng một thành viên gia đình hoặc bạn bè để ghi chép và ghi nhớ mọi thứ.
- Tìm kiếm trực tuyến bằng cách sử dụng các trang web thông tin về ung thư đáng tin cậy. Bạn có thể hỏi nhóm chăm sóc sức khỏe hoặc người làm việc ở thư viện về những trang web có thể tìm được những thông tin tốt trên mạng. Tìm hiểu Cách đánh giá thông tin về ung thư trên Internet.
- Trao đổi với bác sĩ về các thông tin bạn nghe hoặc đọc được khiến bạn thắc mắc.
- Tham gia một nhóm hỗ trợ người trưởng thành trẻ tuổi hoặc thanh thiếu niên. Các nhóm hỗ trợ có thể có sẵn trực tuyến hoặc hỗ trợ trực tiếp cho nhiều bệnh ung thư.
Khi cần sự hỗ trợ
Khi bạn là người trưởng thành trẻ tuổi hoặc thanh thiếu niên, bạn đã và đang dần trở nên tự chủ. Tùy thuộc vào độ tuổi, bạn có thể đang sống một mình hoặc thậm chí đã có gia đình riêng. Tuy nhiên, bạn có thể sẽ cần một vài sự hỗ trợ để đối phó với bệnh ung thư. Dưới đây là một số cách để tìm kiếm sự giúp đỡ về cảm xúc, tinh thần và những trợ giúp trong thực tế:
- Chia sẻ với một người bạn, một thành viên trong gia đình, giáo viên hoặc nhà lãnh đạo tôn giáo về suy nghĩ, cảm xúc và nỗi sợ hãi bạn đang gặp phải.
- Trao đổi với chuyên gia ung thư: Nói chuyện với cố vấn, nhân viên xã hội hoặc bác sỹ chuyên khoa có thể sẽ rất hữu ích. Hãy nhờ đội ngũ chăm sóc sức khỏe giới thiệu những người có kinh nghiệm giúp đỡ bệnh nhân ung thư trong cùng độ tuổi với bạn.
- Nhân viên xã hội có thể giúp bạn tìm kiếm những sự giúp đỡ thực tế, chẳng hạn như bảo hiểm y tế hoặc quản lý điều trị. Ngoài ra, họ có thể giúp bạn tìm kiếm các nhóm hỗ trợ. Chia sẻ với những người mắc ung thư cùng độ tuổi có thể sẽ rất hữu ích. Tìm hiểu thêm về Các nhóm hỗ trợ cho người trưởng thành trẻ tuổi mắc ung thư.
- Tiếp cận với các phương tiện truyền thông xã hội. Bạn có thể sử dụng Instagram, Snapchat và các ứng dụng khác để duy trì kết nối với bạn bè ngay cả khi bạn không đi học hay đi làm. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tìm thấy những người trưởng thành trẻ tuổi khác mắc ung thư. Tìm hiểu thêm về các cộng đồng hỗ trợ trực tuyến.
- Viết về những gì bạn đang trải qua. Việc viết lách có thể giúp bạn đối phó với căng thẳng.
Lựa chọn đúng phương pháp điều trị
Ung thư được điều trị theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào loại và giai đoạn, tuổi, tình trạng sức khoẻ và một số yếu tố khác. Việc tìm một bác sĩ có kinh nghiệm trong điều trị ung thư ở thanh thiếu niên hoặc người trưởng thành trẻ là rất quan trọng. Bác sĩ ung thư sẽ làm việc với bạn và người thân của bạn để đưa ra kế hoạch điều trị. Kế hoạch này sẽ bao gồm thông tin về các phương pháp điều trị được sử dụng và thời gian của quá trình điều trị.
Tham gia điều trị trong một thử nghiệm lâm sàng cũng là một lựa chọn cho nhiều người trưởng thành trẻ tuổi và thanh thiếu niên. Thử nghiệm lâm sàng là một nghiên cứu thử nghiệm tính an toàn và hiệu quả của một phương pháp điều trị mới và so sánh chúng với các phương pháp điều trị chuẩn. Tuy nhiên, dữ liệu về thanh thiếu niên và người trưởng thành trẻ tuổi mắc bệnh ung thư không được thể hiện đầy đủ và chính xác trong các thử nghiệm lâm sàng. Chỉ có khoảng 2 trong 100 người trưởng thành trẻ tuổi mắc bệnh ung thư tham gia vào thử nghiệm. Đây là một vấn đề, bởi vì bác sĩ và nhà nghiên cứu cần biết nhiều hơn về các phương pháp điều trị ung thư hiệu quả nhất cho những người trong độ tuổi này. Bên cạnh đó, các thử nghiệm lâm sàng cũng cho bạn cơ hội thử một phương pháp điều trị mới có thể phù hợp với bạn. Bạn không thể tham gia vào thử nghiệm lâm sàng nếu bạn đã được điều trị ung thư, vì vậy hãy trao đổi với đội ngũ chăm sóc sức khỏe trước khi bạn bắt đầu điều trị. Tìm hiểu thêm về các thử nghiệm lâm sàng.
Điều trị từ bác sĩ ung thư trẻ em
Bạn có thể cần nói chuyện với bác sĩ ung thư trẻ em, hay bác sĩ ung thư nhi khoa, nếu loại ung thư bạn mắc xảy ra phổ biến ở trẻ em. Những bệnh ung thư này bao gồm u não, bệnh bạch cầu, sarcoma xương và Ewing sarcoma. Ngoài ra, những phương pháp điều trị được sử dụng ở trẻ em cũng có thể hiệu quả đối với bạn.
Đối với những bệnh ung thư phổ biến hơn ở người trưởng thành, bạn có thể được điều trị bằng các phương pháp như ở người trưởng thành. Một số bệnh ung thư phổ biến hơn ở người lớn bao gồm ung thư vú, ung thư đại tràng và ung thư hắc tố. Nếu bạn không chắc bác sĩ ung thư bạn cần là bác sĩ ung thư nhi khoa hay người lớn, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ thường xuyên theo dõi bạn.
Tìm hiểu thêm về Lựa chọn bác sĩ chăm sóc ung thư. Bạn cũng có thể tìm hiểu về Lựa chọn trung tâm điều trị.
Tài liệu liên quan
Hướng dẫn về ung thư ở trẻ em
Khi bác sĩ nói bạn mắc “ung thư”
Thông tin thêm
Tổ chức “13thirty”
Sức khoẻ thanh thiếu niên: Trung tâm ung thư
Tổ chức “Stupid cancer”
Tài liệu tham khảo
https://www.cancer.net/navigating-cancer-care/young-adults-and-teenagers/being-young-adult-or-teen-with-cancer