Chúng ta đã nghe nói nhiều về nạn bắt nạt. Nhưng bạn có biết rằng ở các trường cấp 3 và cấp 2, một số kẻ bắt nạt sử dụng những lời nói và hành động mang tính gợi dục khiến đối tượng cảm thấy bị đe dọa, khó chịu và xấu hổ. Hành vi này được gọi là quấy rối tình dục hoặc bắt nạt tình dục.
Sau đây là những điều bạn cần biết và có thể thực hiện khi bạn hoặc người thân của bạn bị quấy rối hoặc lạm dụng tình dục.
Thế nào là quấy rối tình dục và bắt nạt tình dục?
Giống như các hình thức ức hiếp, bắt nạt khác, bắt nạt tình dục bao gồm lời nói, hành động, cử chỉ, sự chú ý có mục đích làm tổn thương, xúc phạm, hay đe dọa đến người khác. Với bắt nạt tình dục, sự chú ý hướng vào ngoại hình, bộ phận cơ thể, thiên hướng hướng giới tính của đối tượng. Bắt nạt tình dục còn bao gồm truyền bá những lời bịa đặt, đồn thổi về đặc điểm giới tính của họ.
Bắt nạt tình dục cũng có thể thực hiện bằng ngôn từ (ví dụ như bình phẩm một cách thô lỗ về ai đó), nhưng không nhất thiết phải nói thành lời. Những kẻ bắt nạt có thể sử dụng công nghệ để quấy rối tình dục đối tượng (ví dụ như gửi những tin nhắn hoặc video có nội dung không phù hợp). Đôi khi hành vi quấy rối và bắt nạt còn được thực hiện một cách bạo lực.
Bắt nạt tình dục không chỉ xảy ra đối với nữ giới. Sự quấy rối có thể xảy ra với một nữ (từ một nam), với một nam (từ một nữ) và khả năng có cả người cùng giới. Quấy rối tình dục không chỉ giới hạn giữa những người cùng tuổi. Người lớn đôi khi cũng quấy rối thiếu niên, trẻ nhỏ (và có cả trường hợp thiếu niên quấy rối người lớn, dù khá hiếm gặp). Đa số các trường hợp thiếu niên bị quấy rối tình dục là từ những người cùng tuổi.
Quấy rối tình dục và bắt nạt tình dục khá giống nhau – cả hai đều bao gồm những lời bình phẩm, sự chú ý hoặc đụng chạm thân thể gây khó chịu. Vậy tại sao ta lại gọi chúng bằng 2 cái tên khác nhau?
Đôi khi trường học và một số nơi khác sử dụng thuật ngữ này hoặc thuật ngữ khác vì lý do pháp lý. Ví dụ, văn bản ở trường học sẽ sử dụng thuật ngữ “bắt nạt” để diễn tả hành vi trái với nội quy trường học, trong khi đó một điều luật sẽ sử dụng thuật ngữ “quấy rối” để xác định hành vi trái pháp luật. Một số hành vi có thể trái với cả nội quy trường học và pháp luật.
Dưới góc độ của đối tượng bị bắt nạt, tuy nhiên, thường không có sự khác biệt giữa “bắt nạt” và “quấy rối”. Hành vi dạng này đều để gây ra những tổn thương dù dược gọi với bất kì cái tên nào. Cũng giống như những ai bị bắt nạt, đối tượng bị bắt nạt hoặc quấy rối tình dục đều phải chịu nhiều căng thẳng về tinh thần nếu tình trạng cứ tiếp tục kéo dài mà không có sự trợ giúp.
Xác định hành vi quấy rối tình dục
Một số hình ảnh, câu đùa, ngôn ngữ, sự tiếp xúc được gắn mác “không phù hợp” đều có lí do của nó. Nếu một hành vi hoặc sự tương tác nào khiến bạn cảm thấy khó chịu hoặc không thoải mái, hãy báo cho một người lớn mà bạn tin cậy. Nó có thể được xếp vào nhóm quấy rối tình dục hoặc bắt nạt.
Quấy rối hoặc bắt nạt tình dục có thể bao gồm:
- Đùa cợt, bình phẩm, hoặc có cử chỉ gợi dục đối với người nào đó.
- Lan truyền tin đồn bậy bạ (trực tiếp, bằng tin nhắn, hoặc qua mạng).
- Viết những tin nhắn gợi dục trong phòng tắm hoặc ở những nơi công cộng khác.
- Cho người khác xem những hình ảnh hoặc video không phù hợp.
- Đăng những bình luận, hình ảnh, video mang tính chất gợi dục lên các mạng xã hội như Facebook.
- Có những lời bình luận hoặc mời gọi khiếm nhã dưới danh nghĩa là một người nào đó đang online.
- Cố tình sờ, ôm, cấu véo người khác một cách khiếm nhã, gợi dục.
- Kéo quần áo hoặc cọ sát người khác một cách gợi dục có chủ đích.
Đây cũng là lý do tại sao ta không nên “chat sex”, dù đó là người yêu. Trong một số trường hợp, những tin nhắn như thế này có thể được xem như quấy rối hoặc bắt nạt, và đem lại hậu quả nghiêm trọng. Ngoài ra, những tin nhắn và hình ảnh bạn muốn giữ riêng tư có thể rơi vào tay kẻ xấu và được sử dụng để đe dọa, làm nhục, gây rắc rối cho bạn.
Ép buộc người khác làm những việc mà anh ta/cô ta không muốn, ví dụ như hôn hít, quan hệ tình dục bằng đường miệng, hoặc giao cấu, là đã vượt quá hành vi quấy rối hoặc bắt nạt tình dục. Ép buộc người nào đó thực hiện những hành vi tình dục là tấn công tình dục, hãm hiếp, và đó là tội ác.
Tán tỉnh hay là quấy rối?
Đôi khi những người đùa cợt, bình phẩm, nói bóng gió về những thứ gợi dục lại cười khẩy và coi chúng chỉ là tán tỉnh, và bạn cũng có thể bị xúi giục làm như vậy. Vậy làm thế nào để phân biệt giữa tán tỉnh và quấy rối tình dục?
Sau đây là một số dấu hiệu để nhận biết:
Một số hành vi có thể cho là gây khó xử, nhưng chúng không phải là quấy rối. Một người đàn ông buông ra một số câu chửi tục liên quan đến tình dục vì anh ta lỡ làm rơi khay đựng bữa trưa thì không quấy rối hoặc bắt nạt ai cả. Nhưng nếu có người nào đó cố ý làm hoặc nói những điều gợi dục khiến bạn thấy không thoải mái, thì đó có thể là quấy rối.
Nếu bạn vẫn không chắc chắn? Hãy tự hỏi bản thân: “Đây là điều mình đã muốn nó xảy ra hay muốn nó vẫn tiếp diễn? Nó khiến mình cảm thấy thế nào?” Nếu cảm thấy không ổn, bạn hãy nói với bố mẹ, thầy cô, người cố vấn hoặc bất kì ai mà bạn tin tưởng.
Cách phòng tránh bị Quấy rối tình dục
Nếu bạn nghĩ mình đang bị quấy rối, đừng tự trách bản thân. Những kẻ quấy rối có thể rất xảo quyệt. Chúng rất giỏi việc đổ lỗi lên đầu nạn nhân – thậm chí khiến họ tự dằn vặt bản thân. Nhưng không ai có quyền bắt nạt hoặc quấy rối tình dục người khác, dù với bất kì lí do gì. Không thể có kiểu đòi hỏi cho bằng được mà bất chấp hậu quả có thể đến với người khác.
Không có cách nào “đúng” để phản ứng với hành vi quấy rối. Mỗi tình huống đều rất khác nhau. Thường cách bắt đầu có hiệu quả chính là yêu cầu trực tiếp kẻ quấy rối dừng lại. Cho hắn/ả ta biết rằng hành vi này không hề ổn đối với bạn. Đôi khi chỉ cần vậy là đủ, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Kẻ quấy rối có thể vẫn sẽ tiếp tục. Hắn /ả ta có thể cười khẩy trước yêu cầu của bạn, khiêu khích và làm phiền đến bạn nhiều hơn nữa.
Vì thế việc bạn chia sẻ những sự việc đang xảy ra với một người lớn bạn tin tưởng rất quan trọng. Có ai trong số ba mẹ, bà con, huấn luyện viên, giáo viên bạn có thể trò chuyện được? Càng có nhiều trường học bổ nhiệm một nhân viên túc trực sẵn sàng để trò chuyện về những vấn đề bắt nạt, vì vậy hãy tìm hiểu xem có ai ở trường bạn làm nhiệm vụ này không.
Hầu hết các trường học đều có những chính sách đối với nạn bắt nạt và quấy rối để bảo vệ bạn. Hãy hỏi người cố vấn hoặc hiệu trưởng về những chính sách ở trường bạn. Nếu cảm thấy ban đầu người mà bạn trò chuyện vẫn chưa xem trọng vấn đề, bạn có thể sẽ cần lặp lại hoặc tìm một nguời khác chịu lắng nghe bạn.
Hoàn toàn chúng ta ban đầu có thể cảm thấy xấu hổ khi nói về vấn đề quấy rối tình dục. Nhưng cảm giác bối rối ấy dần sẽ biến mất sau một vài phút trò chuyện. Ở hầu hết các trường hợp, thông báo với người nào đó càng sớm sẽ có kết quả càng nhanh về sau, nên điều này rất quan trọng.
Việc lưu lại những sự việc đã xảy ra cũng sẽ rất có ích. Viết lại ngày và những dòng miêu tả ngắn vào một cuốn nhật kí. Lưu lại những bức hình, đoạn phim, tin nhắn thô tục làm bằng chứng. Bằng cách này bạn sẽ có đủ bằng chứng khi nhà trường và gia đình tố cáo trước pháp luật. Để tránh cảm thấy buồn bực lặp lại nhiều lần, hãy cất giữ những bằng chứng này ở nơi nào đó mà bạn không phải thấy chúng hằng ngày.
Nếu bạn thấy gì đó liên quan Quấy rối tình dục, hãy lên tiếng
Những người có mặt tình cờ đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn nạn bắt nạt – thậm chí cả bắt nạt tình dục. Nếu bạn thấy ai đó đang bị quấy rối, hãy hành động. Nếu cảm thấy an toàn và thoải mái để lên tiếng, hãy nói rằng “Nào, cùng rời khỏi chỗ này” với người bạn thấy đang bị bắt nạt hoặc quấy rối. Không nhất thiết phải nói với kẻ quấy rối. Hắn/ả ta không đáng để tốn công sức, và đôi khi sẽ tốt hơn nếu ta không dính líu đến kẻ đó.
Nếu bạn cảm thấy không thể nói gì được khi bạn chứng kiến sự việc, hãy thông báo sự việc đến thầy cô hoặc hiệu trưởng. Đây không phải là mách lẻo. Mà nó chính là đứng lên bảo vệ lẽ phải. Không ai đáng bị quấy rối. Bạn cũng có thể trò chuyện với nạn nhân sau đó và đề nghị giúp đỡ. Hãy nói rằng bạn nghĩ điều đã xảy ra không ổn chút nào và đưa ra lời góp ý giải quyết với hành vi quấy rối.
Nếu bạn nghi ngờ điều gì đó liên quan Quấy rối tình dục
Bạn sẽ khó có thể thường xuyên tận mắt chứng kiến hành vi bắt nạt hoặc quấy rối tình dục xảy ra. Một người bạn đã từng trải cũng có thể sẽ không đề cập đến nó.
Đôi khi một số người sẽ có những biểu hiện không ổn ngay cả khi họ không hề nói gì. Có thể đó là một người bạn bình thường khá hoạt bát nhưng bỗng nhiên trở nên buồn bã, lo lắng, thiếu tập trung. Có khả năng đó là một người bạn đã mất hứng thú với việc đi chơi cùng bạn và làm nhiều việc khác. Có thể là ai đó bạn biết trốn học hoặc học tập giảm sút. Những thay đổi vừa nêu có thể là dấu hiệu cho biết có điều gì đó đang xảy ra. Nó có thể không là bắt nạt hoặc quấy rối tinh dục (vì thay đổi tâm trạng hoặc thói quen ăn uống cũng có thể là dấu hiệu của nhiều thứ khác). Nhưng đây là một cơ hội để bạn nhẹ nhàng hỏi thăm mọi thứ liệu có ổn thỏa hay không.
Tài liệu tham khảo
http://familydoctor.org/familydoctor/en/teens/puberty-sexuality/sexual-harassment-and-sexual-bullying.html