Trong cuộc sống, bé cần giao tiếp với nhiều người xung quanh. Tìm hiểu sự phát triển khả năng giao tiếp của bé từ 1 – 4 tuổi để giúp bé phát triển tốt hơn.
Là bố mẹ, bạn rất mong mình có thể giao tiếp với con dễ dàng. Tuy nhiên, ở giai đoạn bé chưa biết nói, việc giao tiếp này trở nên khá khó khăn. Vì vậy, sự hỗ trợ của bố mẹ để bé có thể giao tiếp tốt luôn cần thiết. Không chỉ giao tiếp với bố mẹ, bé còn giao tiếp với những người xung quanh, bạn bè. Hãy cùng Chúng tôi tìm hiểu về khả năng giao tiếp của bé trong giai đoạn từ 1 – 4 tuổi như thế nào nhé. Từ đó, bạn sẽ có những biện pháp hỗ trợ hợp lý.
Khi con 1 tuổi
Ở lứa tuổi này, bạn sẽ nhận thấy rằng bé có thể:
1. Phát triển các kỹ năng giao tiếp cơ bản
Những trẻ 1 tuổi chủ yếu chỉ ngón tay để giao tiếp khi thấy sự xuất hiện của người lạ hoặc đồ vật mới.
2. Nhận ra những gương mặt thân quen
Khi nhìn thấy ông bà, người giữ trẻ và những người quen thuộc khác, con sẽ chào đón họ với một nụ cười hoặc khóc, tùy thuộc vào tâm trạng của bé. Nếu trẻ không chú ý đến bất cứ ai xung quanh mình, đó có thể là một dấu hiệu đáng báo động. Bố mẹ thường mong muốn bé nhận biết được mọi người xung quanh thậm chí là khóc lên khi có người lạ đến gần.
3. Tương tác với người lớn
Nếu thiên thần nhỏ có thể cầm được đồ chơi, điều này cho thấy bé đã sẵn sàng và có khả năng giao tiếp với người khác. Lúc này, bạn có thể dạy bé một số điều dễ dàng như chỉ mắt, chỉ đầu, vỗ tay, mi gió, vẫy tay chào tạm biệt. Tuy nhiên, bạn cũng không nên mong đợi quá nhiều rằng bé sẽ đáp ứng hết những yêu cầu của bạn. Có lúc bé sẽ làm rất tốt theo yêu cầu của bạn nhưng cũng có lúc bé chẳng làm gì.
Khi con 2 tuổi
Khoảng tuổi này, con yêu có thể giao lưu với những người xung quanh nhiều hơn nhưng vẫn thích chơi với mẹ và bố. Bé cũng có khả năng:
1. Bắt đầu giao tiếp
Trẻ thường chơi song song, tức là bé sẽ chơi bên cạnh nhau thay vì cùng chơi đùa. Con cũng không có nhiều tương tác ở giai đoạn này nhưng điều quan trọng là vẫn nên cho bé thời gian giao tiếp với trẻ cùng độ tuổi.
2. Bảo vệ lãnh thổ
Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu tranh giành đồ chơi và tuyên bố: ”Của con“. Dĩ nhiên, muốn con chia sẻ, bạn sẽ gặp khó khăn vì trẻ 2 tuổi không thể hiểu được suy nghĩ của bạn bè cùng trang lứa. Hành vi giao tiếp của con phản ánh suy nghĩ tự chủ và cách hành xử xuất phát từ những ham muốn. Hãy trở thành hình mẫu cho bé bằng cách chia sẻ với mọi người để con có thể học được điều tốt đẹp này.
3. Mở rộng mối quan hệ với người khác
Thể hiện sự quan tâm đến người khác là một phần quan trọng của việc giao tiếp. Trẻ sẽ bắt đầu tìm kiếm các tương tác vượt ra ngoài những người thân quen như chơi đùa cùng ông bà hoặc vẫy chào người lớn. Thiên thần nhỏ đang học cách hòa nhập với xã hội rộng lớn này.
Dù một số trẻ không thân thiện như bạn của chúng nhưng bạn không vội nghĩ rằng con nhút nhát. Đó là bình thường khi con cần một thời gian để tương tác với người không biết hoặc không nhìn thấy thường xuyên. Hãy cho bé thời gian để thích ứng với những tình huống mới và đi theo hướng suy nghĩ của con.
Khi con 3 tuổi
Con yêu đã có thể sớm bắt đầu đi học mẫu giáo, nơi mà trẻ sẽ có những người bạn mới để cùng vui đùa. Lúc này, bạn sẽ nhận thấy rằng bé có khả năng:
1. Tìm kiếm
Bé sẽ bắt đầu kết hợp những hoạt đông như chạy và tìm kiếm người khác. Điều quan trọng ở giai đoạn con 3 tuổi là bạn hãy cho con có cơ hội chơi với bạn bè. Ngoài ra, trẻ sẽ cần được giúp đỡ trong việc xử lý, phản ứng lại các tình huống giao tiếp. Dù bé có thể hiểu một số quy tắc về an toàn nhưng bạn cũng nên thường xuyên nhẹ nhàng nhắc nhở con.
2. Thể hiện cảm xúc
Con yêu sẽ học nhiều điều từ bố mẹ. Vì vậy, hãy chỉ ra những cảm giác khác nhau (vui, buồn, sợ hãi) khi xem tivi hoặc đọc sách. Điều này sẽ giúp bé nhận thức rõ hơn về những cảm xúc của mình cũng như của người khác. Ngoài ra, trẻ cũng bắt đầu thể hiện sự đồng cảm bằng cách ôm và hôn khi cần thiết.
Khi con 4 tuổi
Thông thường khi con 4 tuổi, bạn sẽ gửi bé đến nhà trẻ và từ đây, cơ hội được làm quen với bạn mới cũng dần mở rộng kèm theo những khả năng như:
1. Thể hiện sự quan tâm đến việc trở thành thành viên của một nhóm
Trẻ sẽ thích chơi với những bạn cùng sở thích với mình và tương tác với bạn bè nhiều hơn. Các chuyên gia nói rằng đây là thời điểm tốt để đăng ký cho con tham gia một câu lạc bộ thể thao nào đó. Bạn có thể chọn những hoạt động không quá nhiều quy tắc. Nếu không, bé sẽ nhanh chóng mất đi hứng thú và chẳng muốn chơi môn thể thao đó lần nữa.
2. Chia sẻ và hợp tác nhiều hơn với mọi người
Dù trẻ vẫn có thể tranh giành với nhau đồ chơi nhưng bé có thể hiểu được phần nào khái niệm về sự sẻ chia hay nhẫn nại đợi đến lượt. Trong tiềm thức, con đã biết nghĩ đến cảm nhận của người bên cạnh, từ đó hình thành kỹ năng đàm phán, giải quyết mâu thuẫn bằng lời nói, kiểm soát cảm xúc và can thiệp vào hành động của trẻ khác.
3. Thích những cử chỉ yêu thương
Bây giờ, thiên thần nhỏ đang bắt đầu thể hiện tình yêu thương với gia đình và bạn bè bằng những cái ôm hôn, đặc biệt là khi trẻ thấy họ gặp khó khăn, buồn bã. Trẻ ở độ tuổi này có thể thể hiện đa dạng các hành vi tương tác như chia sẻ và bày tỏ sự thông cảm.
4. Độc lập
Có nhiều bố mẹ mong muốn xây dựng tính cách độc lập cho con nhưng đôi lúc lại đi sai phương hướng và dẫn đến các kết quả ngược lại. Ví dụ, bố mẹ luôn hối thúc bé phải biết tự mặc quần áo hoặc xếp đồ chơi đúng chỗ. Tuy nhiên, để bé được thoải mái và tự tin với bản thân mình là một phần quan trọng trong việc phát triển tính cách độc lập, đặc biệt khi bé lớn hơn.